W pierwszej części artykułu poświęconego transportowi ponadnormatywnemu na kierunkach skandynawskich wskazywałem na istotne elementy, które trzeba wziąć pod uwagę przygotowując się do tego typu operacji: specyfikę przewożonego ładunku, środki transportu, kwestie formalne. W drugiej części skupimy się na poszczególnych krajach skandynawskich i ich charakterystyce, a także kwestii doświadczenia operatorów.
Norwegia i odprawy celne
Przygotowując proces transportu ponadgabarytowego warto pamiętać, że gabaryty zestawu transportowego wraz z ładunkiem często uniemożliwiają podjechanie bezpośrednio do urzędu celnego. W takich sytuacjach konieczna jest odprawa celna zaoczna lub w trybie uproszczonym.
W przypadku organizowania transportu ponadgabarytowego do Norwegii pomocne może być o hasło „EFTA tak, EU nie”. Oznacza to, Norwegia jest co prawda członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu i prowadzi bogate kontakty gospodarcze z krajami z Unii Europejskiej, to nie jest jej członkiem oraz nie należy do unii celnej. Dlatego eksport (lub import) towarów do Norwegii wiąże się obligatoryjną odprawą celną.
Doświadczony operator logistyczny nie będzie miał problemu z załatwieniem wszelkich formalności związanych z odprawą celną. Nieodzowne będą tu umowy z agencjami celnymi – zarówno w kraju, jak i na granicach norweskich.
Innowacje i kreatywne podejście
Czasami innowacyjne i niestandardowe podejście pozwala uniknąć zbędnych kosztów. I nie chodzi tu wyłącznie o nowinki techniczne lub rozbudowane e-systemy. Na przykład, przewóz ciężkich płyt stalowych o szerokości 5 m wykorzystywanych do budowy mostów wymaga transportu ponadgabarytowego, znaczna szerokość wiąże się z demontażem infrastruktury wzdłuż trasy przejazdu i może ograniczać możliwość przepraw promowych, co znacznie podnosi koszt i może wydłużać czas realizacji. Tymczasem, wystarczy zastosować specjalne zaprojektowane stalowe stojaki transportowe, aby szerokość całego transportu zmniejszyła się z 5 do 3,7 m. W ten sposób można pokonać zaplanowaną trasę bez konieczności wpływania na infrastrukturę.
Wielu profesjonalnych graczy logistycznych wykonuje również indywidualne ekspertyzy mostów i ramp promowych. Bazowanie na nich znacznie ułatwia planowanie transportu ponadgabarytowego i pomaga uniknąć przykrych niespodzianek w trakcie pokonywania trasy. W ten sposób spedytorzy już na wstępnym etapie planowania mogą wykluczyć niektóre trasy oraz jednostki promowe.
Skandynawia – terra incognita dla wielu firm
Skandynawia, zwłaszcza Norwegia oraz północna Szwecja i Finlandia, to specyficzny i trudny kierunek dla transportu. Znajomość uwarunkowań geograficznych, społecznych, formalnych, celnych (Norwegia) pozwala uniknąć kosztownych opóźnień czy nieplanowanych dopłat.
Skandynawia to trudny region przede wszystkim ze względu na ciężkie zimowe warunki pogodowe. Problemy z jazdą po śniegu i lodzie często zmuszają operatorów do czasowego całkowitego zawieszenia świadczenia usług na kierunkach skandynawskich. Dlatego firma transportowa podejmująca się transportu ponadgabarytowego do Skandynawii powinna przede wszystkim spełniać wszelkie wymogi formalne (licencja i ubezpieczenie krajowe, międzynarodowe), mieć doświadczenie w tym rejonie, w tym realizować zlecenia transportowe zimą, dysponować taborem dostoswanym do wymogów skandynawskich i warunków zimowych, posiadać zespół doświadczonych kierowców oraz zasięg operacyjny obejmujący planowane destynacje – zwłaszcza jeśli jest to północna część Norwegii.
Warto również pamiętać, że Skandynawia to region geograficzny o zbliżonych warunkach klimatycznych, ale znajdujące się na tym terenie kraje to autonomiczne państwa, których dotyczą często różne regulacje prawne i nie tylko.
Dania
Dania to nie tylko półwysep, ale również wyspy, które sprawią, że transport na terenie tego kraju jest niezwykle trudny i drogi ze względu na ceny promów czy mostów. Dlatego sprawne realizowanie działań transportowych i logistycznych wymaga wiedzy i doświadczenia. W planowaniu transportu gabarytowego należy na przykład uwzględniać przestoje w przeprawach promowych powodowane sztormami na Bałtyku.
Finlandia
Głównym problemem do pokonania jest odcinek morski. Kluczowym czynnikiem może okazać się odpowiedni wybór szlaku morskiego. Może to zadecydować o terminie dostarczenia ładunku ponadgabarytowego. Może się okazać, że niezbędny będzie tranzyt przez Szwecję lub kraje bałtyckie.
Norwegia
Około 2/3 powierzchni to teren górzysty, trudnodostępny, z występującą na północy arktyczną tundrą. Charakteryzuje się bardzo zróżnicowanym klimatem – duże różnice między zimą i latem, zima zaczyna się już w październiku, a kończy dopiero w kwietniu. Planując transport ponadnormatywny należy pamiętać o ograniczonej dostępności drogowej oraz dodatkowych kosztach wynikających z opłat za korzystanie z dróg, tuneli i mostów.
Szwecja
Najbardziej rozwinięta wśród krajów skandynawskich infrastruktura morska i drogowa sprawia, że zaplanowanie transportu ponadgabarytowego do Szwecji może być najmniej problematyczne. Do dyspozycji jest aż 19 portów, z których największe leżą na łatwo dostępnym wybrzeżu i posiadają dobre połączenia promowe cargo z Polską.
Niska cena powinna budzić podejrzenie
Wybierając operatora do zrealizowania transportu ponadgabarytowego do Skandynawii, należy zwrócić uwagę na jego doświadczenie – czy regularnie realizuje usługi transportowe na terenie tych krajów. Nie warto dać się zwieść niską ceną. Czerwona światło powinno się zapalić już przy informacji o użytkowaniu przez operatora opon zimowych. Jeżeli ich nie ma to z pewnością bywa w Skandynawii rzadko lub nawet wcale.
Poza tym, bardzo ważne, aby operator oferował usługę kompleksową, dokonaną w całości we własnym zakresie. Realizacja takiego projektu bez pośredników pozwoli zleceniodawcy mieć większą kontrolę nad transportem. Co ciekawe, mimo że na rynku jest już wielu graczy realizujących zlecenia ponadgabarytowe, to wciąż tylko nieliczni oferują usługę kompleksową, wykonywaną całkowicie we własnym zakresie od początku do końca.
Oprócz doświadczenia i bogatego portfolio zrealizowanych projektów ponadnormatywnych, pomocne mogą być również certyfikaty i zrzeszenia w branżowych organizacjach. Godnym zaufania graczem będzie na przykład operator, który jest członkiem Project Cargo Network – elitarnej, międzynarodowej organizacji zrzeszających najlepszych specjalistów w transporcie ciężkim czy wielkogabarytowych konstrukcji urządzeń.
Patryk Szymański
Wiceprezes Scandinavian Express
Wiceprezes Scandinavian Express