Perspektywy dla branży handlu internetowego w Polsce rysują się obiecująco. Rynek e-commerce rozwija się dynamicznie, przewiduje się dalsze wzrosty jego wartości.

Rozwój rynku e-commerce stawia nowe wyzwania przed logistyką. Magazyn pracujący dotąd w modelu b2b będzie wymagał zmian organizacyjnych i technicznych, aby osiągnąć gotowość do funkcjonowania w cyklu obsługi klienta indywidualnego. Odpowiedzią na rosnący popyt jest poszerzanie się oferty rynku e-commerce. Powstaje wiele nowych sklepów internetowych. Także duże sklepy sieciowe, dysponujące rozbudowaną infrastrukturą, rozwijają sprzedaż w sieci.

Walka o względy klientów pomiędzy wirtualnymi sklepami to nie tylko obniżanie ceny towaru, którą można łatwo zweryfikować porównując oferty różnych sprzedawców. Na większą liczbę zamówień mogą liczyć sklepy zaspokajające oczekiwania klientów w zakresie standardu obsługi w takich obszarach jak dostępność poszukiwanego asortymentu, terminowość i cena dostawy, przyjazna polityka obsługi zwrotów i cieszące się z tego tytułu dobrą reputacją.

To oznacza nowe wyzwania dla logistyki. Magazyn, który jest przystosowany do pracy w modelu b2b będzie wymagał zmian organizacyjnych i technicznych, aby osiągnąć gotowość do funkcjonowania w cyklu obsługi klienta indywidualnego.

W jakie funkcje zatem powinien być wyposażony informatyczny system zarządzania magazynem klasy WMS, żeby skutecznie pokryć zapotrzebowanie firmy działającej w modelu e-commerce?

Specyfika e-commerce wiąże się z dużym rozdrobnieniem zamówień, co dla magazynu oznacza częste wysyłki małych partii. Odsetek zleceń jednopozycyjnych nierzadko przekracza 50%. Dlatego istotne jest, żeby system WMS obsługiwał oddzielnie zlecenia jednopozycyjne i zlecenia wielopozycyjne w procesie kompletacji.

 

W przypadku zleceń jednopozycyjnych są one agregowane przez WMS w zbiorcze listy kompletacyjne. Skompletowana jednostka (zawierająca wiele zagregowanych zleceń) trafia bezpośrednio do stanowiska pakowania. Pracownik pakujący pobiera dowolną sztukę towaru a po jej zeskanowaniu WMS automatycznie przydziela do niej odpowiednie zlecenie, po czym następuje pakowanie i wydruk właściwych dokumentów.

W przypadku zleceń kilku pozycyjnych i drobnych towarów w procesach kompletacji coraz częściej w Polsce zastosowanie znajduje automatyka magazynowa. Głównie systemy działające na zasadzie „towar do człowieka” oparte na transporcie przenośnikowym, regałach dynamicznych i systemach typu miniload.

Z rozwiązaniami wykorzystującymi automatykę magazynową skutecznie konkurują te oparte na zasadzie multi-order picking (w Polsce rozwiązania automatyczne mają ciągle jeszcze dość długi okres zwrotu (ROI) a ich zastosowanie ma sens od osiągnięcia znacznych przepływów). Stosując multi-order picking ważne jest, aby w jednej drodze kompletować możliwie dużą ilość zleceń. Stosowane obecnie wózki kompletacyjne pozwalają zabierać nierzadko ponad 20 jednostek (kartonów, pojemników) kompletacyjnych. W takim przypadku ważne jest, aby WMS wspierał nie tylko pobieranie towarów, ale także ich odkładanie. W tym wypadku jednym z najbardziej wydajnych rozwiązań jest zastosowanie wózka kompletacyjnego wyposażonego w technikę put-to-light.

Inną ważną cechą systemu WMS jest zarządzanie kompletacją towarów akcyjnych. W tym przypadku WMS musi posiadać możliwość szybkiej konfiguracji i zarządzania strefami kompletacji dynamicznej. Pozwala to zgromadzić produkty akcyjne w jednej niewielkiej strefie tak, że drogi kompletacji są bardzo krótkie a tym samym wydajność kompletacji rośnie.

W odróżnieniu od „normalnych” magazynów, kontrola i pakowanie zleceń oraz wydruk dokumentów stanowią w e-commerce dużo większe wyzwanie dla WMS. Sam proces kontroli musi być w WMS maksymalnie zoptymalizowany z uwzględnieniem obsługi błędów. Jeżeli weźmie się pod uwagę, że w ciągu kilku szczytowych godzin pracy należy przygotować do wysyłki kilka (a czasami kilkanaście tysięcy) paczek to oznacza to wydruk, co kilka sekund, co najmniej faktury/paragonu i etykiety transportowej.

Ponieważ większość wysyłek odbywa się przy pomocy zewnętrznych firm kurierskich/ przewoźników konieczne jest, aby system WMS posiadał z nimi interfejsy działające on-line. Zapewnia to, że przy zakończeniu pakowania WMS wysyła do przewoźnika/kuriera dane o przesyłce a ten zdalnie generuje odpowiednią etykietę, która jest drukowana on-line w magazynie.

Po kontroli i pakowaniu często występuje jeszcze konieczność posortowania przesyłek na różnych przewoźników/kurierów. Przy dużym strumieniu przesyłek (paczek) zarządzanie ich sortowaniem, buforowaniem i załadunkiem jest ważnym zadaniem dla WMS.
Zdarza się tak, że towar, który widnieje w ofercie sklepu, fizycznie jest niedostępny w magazynie. W celu ograniczenia zamrażania kapitału na zakupy „w ciemno”, w pierwszej kolejności taki towar jest sprowadzany od producenta lub dostawcy po złożeniu zamówienia i dopiero może być przygotowany do wysyłki do klienta.

W takim przypadku bardzo istotne jest sprawne przyjęcie do magazynu „domawianych” produktów i ich ewentualna konsolidacja z towarami, które będą dla danego zlecenia pobrane z zapasu magazynowego.

W przypadku, gdy zlecenie zawiera tylko produkty „domawiane” WMS powinien umożliwiać priorytetową kompletację produktów już w strefie x-dock i zapewnić ich jak najszybszy transport do stanowisk pakowania.

W przypadku, gdy zlecenie zawiera zarówno produkty „domawiane” jak i z zapasu magazynowego ważnym zadaniem jest konsolidacja zlecenia. Istnieją dwie możliwości zarządzania takimi zleceniami.

   

Realizacja zlecenia jest wstrzymywana do momentu, aż wszystkie „domawiane” produkty znajdą się w strefie x-dock. WMS śledzi czy jest pełne pokrycie dla danego zlecenia i dopiero wtedy zwalniana do wykonania zadanie kompletacji, które obejmuje również strefę x-dock.

   

Kompletacja zlecenia rozpoczyna się pomimo braku na stanie produktów „domawianych”. Po skompletowaniu dostępnych w magazynie produktów zlecenie (jako częściowo skompletowana jednostka) trafia do bufora konsolidacji w którym oczekuje na dołożenie do niej „domówionych” produktów. WMS zarządza przyjęciem i kontrolą „domówionych” towarów oraz jak najszybszym ich dołożeniem do oczekujących w strefie konsolidacji częściowo skompletowanych zleceń.

 

W operacjach przyjęcia istotny jest fakt, że produkty „domawiane” są od początku przypisane do konkretnych zamówień klienta.
Na pewnym etapie rozwoju magazynu, skutkującego koniecznością obsługi określonej liczby zleceń przy utrzymaniu zapasu magazynowego o szerokiej rozpiętości asortymentowej, wydajna i prawidłowa praca magazynu stanie się jednym z kluczowych czynników wpływających na zdolność przedsiębiorstwa do konkurowania na rynku e-commerce.

W takiej sytuacji warto na nowo wytyczyć ramy organizacji logistycznej, tak aby przy odpowiednim dopasowaniu do nich systemu WMS, możliwa była realizacji założonych celów logistycznych.