Automatyka magazynowa to nic innego, jak zestaw urządzeń mechanicznych, najczęściej połączonych z oprogramowaniem WMS, których celem jest obniżenie kosztów pracy w magazynie, często z jednoczesnym podniesieniem jakości usług logistycznych lub rozwiązania, które pozwalają na zminimalizowanie błędów pracy na przykład przez dokładne wskazywanie towaru w czasie kompletacji.

Integracja w celu optymalizacji

W opinii Jerzego Greblickiego, Doradcy Zarządu ds. Przemysłu 4.0 w AIUT Sp. z o.o., zgodnie z założeniami koncepcji Przemysłu 4.0, jedynie integracja systemów z dziedziny automatyki, informatyki, IoT i logistyki, pozwoli na pełną optymalizację procesów magazynowych, stąd też rosnący popyt na rozwiązania Przemysłowego Internetu Rzeczy. Nowe narzędzia do zarzadzania logistyką wewnętrzną i produkcją pożądane są zwłaszcza przez duże przedsiębiorstwa, gdzie skala i złożoność cykli dostaw niejako wymusza doskonalenie procesów. – Jak pokazują doświadczenia ostatniego roku, ręczne magazyny osiągnęły granicę swoich możliwości. Brak automatyzacji procesów logistycznych i magazynowych powodował zastoje przy rosnącej lawinowo liczbie zamówień. Z pomocą przychodzą technologie Internetu Rzeczy (ang. Internet of Things, IoT), który z definicji umożliwia funkcjonowanie globalnej sieci połączeń, np. w obrębie danej fabryki czy magazynu, która swoim zasięgiem może objąć procesy, przedmioty, dane środowiska pracy, dostarczając informacji m.in. o rzeczywistym ruchu w magazynie, statusie zadań, stanie magazynowym czy kondycji robotów oraz maszyn przemysłowych – ma to kluczowe znaczenie dla całego łańcucha dostaw i wpływa na decyzje biznesowe – tłumaczy Jerzy Greblicki.

W ostatnim czasie – w sytuacji pandemicznej – jeszcze bardziej uwypukliły się tendencje do działań zmierzających ku optymalizacji i automatyzacji w logistyce magazynowej. Marek Kuropieska, Prezes Zarządu, Aspekt Sp. z o.o., podkreśla, że firma od lat pracuje dla największych marek, dla których automatyzacja procesów logistycznych była koniecznością i oczywistością, i u których elementy przynależne do Przemysłu 4.0 (w tym Internet Rzeczy) zadomowiły się już na dobrze. – Natomiast w minionym okresie zaobserwowaliśmy ogromny wzrost zainteresowania automatyzacją logistyki magazynowej ze strony także mniejszych rynkowych graczy, których jest przecież o wiele więcej. Sytuacja pandemiczna i wzrost rynku e-commerce wpłynęły na rozwój wielu podmiotów, które dotąd notowały w tym obszarze niższe obroty. Teraz optymalizacja i automatyzacja działań stały się dla nich niezwykle istotne. To widać m.in. przy okazji organizowanych przez nas webinarów. Ilość uczestników oraz ich zainteresowanie to znak, że Przemysł 4.0 jest już o krok od implementacji – dodaje Marek Kuropieska.

Sytuacja związana z pandemią pokazała więc wyraźnie, jak ważne są elastyczność i umiejętność reagowania na zmieniające się wymagania klientów, dostosowywanie się do zmiany planu produkcyjnego czy radzenie sobie z brakiem personelu w magazynie. Krzysztof Nowakowski, Sales and Project Manager, Kardex Polska Sp. z o.o., mówi wprost – firmy, które wdrożyły automatyzację procesów magazynowych, posiadają zdecydowanie korzystniejszą pozycję w porównaniu z konkurencją wykorzystującą wyłącznie tradycyjny, ręczny tryb kompletowania. Jego zdaniem wraz z nadzwyczajną dynamiką rozwoju sektora e-commerce w ostatnich 12–24 miesiącach z pewnością dostrzegamy tam ogromny potencjał. – Duże szanse implementacji generują działy produkcji, gdyż producenci muszą utrzymywać swoje linie produkcyjne w dobrym stanie przy minimalnej liczbie pracowników – mówi Krzysztof Nowakowski.

Z kolei Rainer Buchmann, Dematic Managing Director, Central Europe Region, Dematic, stawia tezę, że inteligentna automatyzacja środowisk produkcyjnych, dystrybucyjnych lub magazynowych będzie wykorzystywać systemy cyberfizyczne. Kluczową rolę w takim procesie odgrywa komunikacja. Maszyny i procesy łączą się ze sobą i są w całości zarządzane za pomocą inteligentnych, cyfrowych technologii. Na przykład AGV (wózki samojezdne) w inteligentnej fabryce mogą bezproblemowo wymieniać dane i poruszać się po magazynach bez kierowania przez człowieka, niezależnie wykonując przydzielone im zadania, a transportowane SKU (jednostki magazynowe) stają się identyfikowalne i można je nieprzerwanie śledzić.

– Automatyzacja i inteligentne oprogramowanie są filarami „Intralogistyki 4.0”, prowadząc do uzyskania bardzo wysokiej przepustowości i szybkiej realizacji zamówień z czasem dostawy liczonym w godzinach, nie w dniach, jak to jest wymagane w handlu elektronicznym. Prowadzenie magazynu lub centrum dystrybucyjnego z wyspowymi rozwiązaniami w zakresie automatyki i oprogramowania nie jest już efektywne. Celem jest integracja całego łańcucha dostaw z autonomicznym cyfrowym łańcuchem logistycznym typu end-to-end, zarządzanym przez wysokowydajne oprogramowanie, dzięki czemu cały proces może być kontrolowany i nadzorowany przez jeden system – wyjaśnia Rainer Buchmann.

Automatyzacja procesów

Mówiąc bardzo prosto, automatyzacja procesów magazynowych to nic innego, jak stosowanie specjalistycznego sprzętu oraz systemów magazynowania i wyszukiwania do wykonywania zadań w obszarach, w których wcześniej operacje były wykonywane przez pracowników bez specjalistycznych kwalifikacji i z pomocą najprostszych narzędzi. W najbardziej podstawowym zakresie zautomatyzowany magazyn próbuje ograniczyć ręczne zadania, które spowalniają przepływ towarów. Zdaniem Jerzego Greblickiego obecnie największe światowe platformy handlu elektronicznego korzystają już z wielkopowierzchniowych, zautomatyzowanych centrów logistycznych w Polsce. – Jednak w większości mamy jeszcze do czynienia z magazynami częściowo zautomatyzowanymi lub ręcznymi, co nie pozwala na taką dynamikę realizacji zamówień, którą zapewnia magazyn automatyczny, gdzie systemy transportowe wsparte IoT bezbłędnie dostarczają towary z regałów do stacji operatorskich z prędkością nawet 6 m/s. Niesamowicie wysokie tempo wydań to tylko jedna z zalet inteligentnej automatyzacji – dodaje Jerzy Greblicki.

Rozwiązania z zakresu Przemysłu 4.0 i Internetu Rzeczy pasują w różnych obszarach logistyki magazynowej. W zasadzie to nie ma takich, w której ich szanse na implementację byłyby małe. – Możliwości urządzeń, ich funkcje oraz stopień automatyzacji pewnych procesów powodują, że w każdym obszarze te rozwiązania stają się niezbędne. Oczywiste są te, które pozwalają na łatwą identyfikację towarów i wyręczają magazynierów w niektórych czynnościach. Jednak jest cały obszar rozwiązań, które zabezpieczają tło funkcjonowania magazynów. Myślę o takich rozwiązaniach, które ewidencjonują wykorzystywany sprzęt, czuwają nad ładowaniem i serwisowaniem, ewidencjonują czas pracy personelu i optymalizują go. O tej części Przemysłu 4.0 często się zapomina, a to niezwykle ważna część logistyki, która usprawnia działania wielkich organizacji, czyniąc je jeszcze bardziej wydajnymi. Obserwujemy to u naszych klientów, u których wdrażamy rozwiązania, takie jak inteligentne i zautomatyzowane systemy do zarządzania urządzeniami – wyjaśnia Marek Kuropieska.

Do najważniejszych urządzeń automatyki magazynowej można zaliczyć np. systemy inteligentnego transportu magazynowego, regały zwiększające pojemność magazynu, przede wszystkim regały przesuwne i przejezdne, różnego rodzaju układnice, miniload, systemy karuzelowe. Ideą tych rozwiązań jest składowanie i wyciąganie towarów z regałów bez udziału ludzi i dowożenie tego towaru do stacji przeładunkowych bądź kompletacyjnych. Poza tym stacje kompletacji, automaty kompletujące, sortery, maszyny pakujące czy też bufory wyjściowe.

Praktyczne rozwiązania

Nasi rozmówcy chętnie przedstawiają konkretne przykłady realizacji projektów z pogranicza koncepcji Internetu Rzeczy. Jerzy Greblicki wskazuje np. na rozwiązanie o nazwie AIUT Qursor – zapewnia ono możliwość autonomicznej realizacji zleceń. – Dzięki zastosowanym technologiom wewnętrznej lokalizacji budynkowej (Hybrid Indoor Localisation, HIL), system Qursor może kontrolować w czasie rzeczywistym środowisko pracy (w tym obiekty i ludzi w ruchu) i procesy logistyczne, zarządzając dynamicznie flotą robotów mobilnych – dostarczając na czas i bez przestojów – dodaje Jerzy Greblicki.

Z kolei Krzysztof Nowakowski mówi o rozwiązaniu polegającym na pełnym, zdalnym wsparciu dla maszyn, co przy zastosowaniu komponentów wspierających IoT oznacza najwyższy współczynnik naprawy, licząc od pierwszego zgłoszenia. – Dzięki zdalnej diagnostyce umożliwiającej szybką weryfikację stanu urządzenia technicy są lepiej przygotowani do podjęcia właściwych działań. Zdalny serwis umożliwia szybkie podjęcie akcji serwisowej bez konieczności dojazdu na miejsce awarii, co pozwala na skrócenie okresu przestoju i efektywne przygotowanie urządzeń do dalszej pracy – wyjaśnia Krzysztof Nowakowski.

Firma Dematic dostarczyła kompleksową technologię automatyzacji dla nowego centrum dystrybucyjnego w Dubaju Grupy Landmark (jedna z największych sieci detalicznych na Bliskim Wschodzie i w Indiach). Wszystkie procesy są kontrolowane za pomocą inteligentnego oprogramowania Dematic iQ, co zapewnia płynne i wydajne działanie oraz bardzo wysoką przepustowość w celu zaopatrywania magazynów regionalnych w innych krajach GCC i sklepów, a także realizacji sprzedaży bezpośredniej. Wszystko to jest możliwe dzięki wykorzystaniu narzędzi Przemysłu 4.0. – Specjalne algorytmy zapewniają codzienną dostępność zarówno towarów sezonowych, jak i wieloletnich. Algorytmy biorą również pod uwagę ilości na kilka najbliższych dni, aby określić przewidywany popyt. Jedną z nowatorskich rzeczy w oprogramowaniu jest to, że uwzględnia ono przedmioty będące jeszcze w fazie dostawy do centrum dystrybucyjnego w celu zapewnienia dostępności towarów, przechowując je wirtualnie – przedstawia szczegóły rozwiązania Rainer Buchmann.

Marek Kuropieska informuje o realizacji dla jednego z firmowych klientów. Projekt był oparty o bramki samoskanujące Rewista Gate Control wyposażone w kamery wizyjne, które pozwalają na automatyczną rejestrację przepływu towarów oraz odczytują i weryfikują poprawność załadunku bez potrzeby ręcznego skanowania czy liczenia. Dzięki takiemu rozwiązaniu dane w kilka sekund trafiają do bazy danych znajdującej się w zewnętrznej chmurze Rewista_cloud.

Sławomir Erkiert

Ten i inne artykuły znajdziecie w czasopiśmie Magazynowanie i Dystrybucja – dostępnym w naszym sklepie