W czasach, gdy kwestie bezpieczeństwa pracy spędzają sen z powiek menadżerów w firmach logistycznych i produkcyjnych, producenci wózków widłowych nieustannie pracują nad poprawą bezpieczeństwa i ergonomii obsługi tych urządzeń. Świadome zagrożeń firmy inwestują w bezpieczeństwo i komfort pracy swojej załogi, a ergonomia staje się istotnym czynnikiem konkurencyjności na tym rynku.
Oferta producentów wózków do prac magazynowych jest dziś naprawdę szeroka. Od najmniejszych wózków kompletacyjnych, przez popularne czołówki, reach-trucki, po zaawansowane wózki systemowe – potencjalny użytkownik dobrać może idealne rozwiązanie do każdego zadania i warunków pracy. W przypadku każdego z tych rodzajów maszyn inne czynniki wpływają na bezpieczeństwo i komfort obsługi, ale wspólnym mianownikiem jest to, iż konstruktorzy w każdym typie oferowanych urządzeń starają się wyprzedzić konkurencję pod względem korzyści z punktu widzenia ergonomii.
Ergonomia pracy operatora to podstawa wysokiej wydajności pracy wózkiem widłowym, niezależnie od jego typu i przeznaczenia. Dostawcy wózków przyznają, iż najwyższy poziom ergonomii obsługi pożądany jest w aplikacjach, w których operator pracuje na konkretnym wózku po kilka godzin dziennie i od komfortu jego stanowiska pracy (kabiny) zależy nie tylko wydajność wózka, ale i bezpieczeństwo innych użytkowników. „Z reguły w magazynach średniej i dużej wielkości najbardziej obciążone są wózki wysokiego składowania typu reach-truck, które muszą zapewniać idealną ergonomię, by zminimalizować niekorzystny wpływ kilkugodzinnej pracy na organizm operatora” – mówi Tomasz Łukaszek, Menedżer Produktu w firmie EMTOR.
W ostatnim czasie widać pozytywny trend świadczący o tym, iż firmy korzystające z wózków, niezależnie od tego, czy są to wózki widłowe, maszyny typu reach-truck, wózki systemowe czy do kompletacji, coraz bardzie świadomie i profesjonalnie podchodzą do zasad ergonomii. „Przez długi czas wózki widłowe z przeciwwagą traktowane były jedynie jako maszyny do wykonywania operacji transportowych i podnoszenia ładunków. Dziś oczekiwania względem tego typu wózków są coraz większe” – przyznaje Michał Placek, Doradca Techniczny w firmie WDX S.A. „Wózek widłowy traktowany jest aktualnie jako maszyna istotna dla funkcjonowania firmy oraz zapewnienia odpowiednich warunków pracy i bezpieczeństwa. W związku z powyższym wózki widłowe wyposażane są częściej w kabiny chroniące operatora przed warunkami zewnętrznymi” – dodaje. Istotnym elementem wyposażenia wózków widłowych, na który zwraca nasz rozmówca, jest również oświetlenie dodatkowe, pozwalające na pracę nawet po zmroku oraz wyposażenie zapewniające bezpieczeństwo osobom pracującym w sąsiedztwie jadącego wózka widłowego. „Firmy eksploatujące wózki widłowe zwracają również uwagę na zapewnienie odpowiedniej widoczności operatorowi, dlatego analizują konstrukcję i budowę masztu, która może potencjalnie ograniczać widoczność” – mówi Michał Placek i dodaje, że ważnym elementem wyposażenia wózka widłowego jest ergonomia i wykonanie przedziału operatora lub zamkniętej kabiny. W tym zakresie kluczowymi elementami są regulowana kolumna kierownicy, wygodny fotel z możliwością regulacji położenia oraz łatwy dostęp do elementów sterowania wózkiem.
Ergonomia pracy ma kluczowe znaczenie w przypadku wózków, za pomocą których realizuje się zadania wymagające od operatora największego zakresu ruchów. Na pierwszy plan wychodzą tutaj urządzenia systemowe oraz te przeznaczone do kompletacji – zarówno poziomej, jak i pionowej. „W sytuacji, gdy osoba sterująca pojazdem musi wielokrotnie wchodzić i wychodzić z kabiny, umieszczać ładunek na platformie transportowej i ręcznie go pobierać, kluczowa jest wygoda i minimalizowanie obciążeń układu kostno-ruchowego” – zauważa Rafał Pańczyk, Dyrektor Działu Intralogistyki w firmie STILL Polska.
Ergonomiczne elementy
Komfort obsługi jest bezpośrednio związany z układem i ilością miejsca w kabinie, możliwością jej dostosowania do indywidualnych preferencji oraz stopniem, w jakim amortyzowany jest hałas oraz drgania przenoszone na operatora. „Znaczenie ma również to, czy wyposażenie ułatwia wykonywanie niezbędnych do pracy ruchów i minimalizuje ich ilość” – przyznaje ekspert STILL-a.
Wykonywanie prac logistycznych w transporcie wewnętrznym przedsiębiorstwa wymaga od operatora intensywnych manualnych ruchów związanych ze sterowaniem wózka oraz obsługą funkcji hydraulicznych, przy współudziale stanowiska do siedzenia (fotela), jeśli wózek takie posiada. „Nie bez znaczenia jest także odpowiednio wysoka widoczność na transportowany ładunek i przestrzeń dookoła wózka, bo to ma również duży wpływ na komfort pracy” – mówi Tomasz Łukaszek z EMTOR-u. Jego zdaniem, w wielu przypadkach drobne detale powodują, iż dany wózek jest znacznie bardziej ergonomiczny od porównywalnego, ale innego producenta. „Jako jeden z przykładów można tu podać zastosowanie lekko uniesionej pod kątem podłogi w wózkach YALE serii MR (reach truck), co zaowocowało nieco innym ułożeniem stopy operatora spoczywającej na przycisku obecności operatora (dead man switch), a w efekcie znacząco niższy stopień „zmęczenia nogi” – dodaje nasz rozmówca.
STILL
Komfort pracy operatora i łatwość obsługi wózka widłowego, wózka wysokiego składowania, podnośnikowego, wózka paletowego lub innego typu zależy od kilku elementów jego wyposażenia. W opinii Michał Placka z WDX, elementami wpływającymi na komfort pracy operatora i przyjazny sposób obsługi są niewątpliwie konstrukcja przedziału operatora lub kabiny oraz wyposażenie kabiny, np. ogrzewanie, klimatyzacja, rozmieszczenie elementów służących do sterowania podstawowymi funkcjami wózka, czytelny układ wyświetlaczy i wskaźników monitorujących parametry pracy wózka. „Ważnym elementem wpływającym na komfort pracy i sposób obsługi w przypadku wózków widłowych czołowych oraz wózków wysokiego składowania jest również budowa i konstrukcja masztu, która powinna zapewnić doskonałą widoczność operatorowi i gwarantować dokładność wykonywania operacji”– twierdzi ekspert WDX. Dodatkowo nasz rozmówca zwraca uwagę, iż w odniesieniu do wózków paletowych z operatorem pieszym, wózków podnośnikowych z operatorem pieszym oraz wózków paletowych dla operatora jeżdżącego warto wskazać takie elementy, jak: konstrukcja i wykonanie uchwytu sterującego, konstrukcja masztu wózka podnośnikowego i stosowane osłony (chroniące operatora podczas nagłych zdarzeń), wykonanie podestu w wózku paletowym lub podnośnikowym dla operatora jeżdżącego oraz konstrukcja elementów chroniących i zabezpieczających operatora jeżdżącego.
Ergonomiczne modele
Dobrym przykładem zmian poprawiających ergonomię pracy jest najnowszy model wózka do kompletacji pionowej EK-X w ofercie STILL-a. Przestronna kabina operatora oferuje dużą swobodę ruchów. Możliwość modyfikacji wyposażenia oraz intuicyjny pulpit roboczy z regulacją wysokości pozwalają dostosować stanowisko do zróżnicowanych potrzeb. Opcjonalnie wychylne barierki boczne i niskie ścianki gwarantują doskonały dostęp do ładunków. Szeroki i nisko umieszczony stopień gwarantuje łatwe i bezpieczne wsiadanie i wysiadanie z pojazdu, a podłoga z amortyzacją wstrząsów zapewnia wygodę pracy. „Krokiem dalej w zakresie minimalizacji liczby ruchów koniecznych do efektywnego wykonywania zadań jest inteligentny wózek do kompletacji poziomej iGo neo CX 20. Samoczynnie podążając za operatorem, całkowicie zwalnia go z konieczności sterowania pojazdem. Mogąc w pełni skupić się na pobieraniu towarów i nie musząc stale wchodzić do i wychodzić z kabiny, człowiek działa szybciej i popełnia mniej błędów” – mówi Rafał Pańczyk.
W ofercie WDX S.A. znajdują się wózki marki Crown, znane z wysokiej klasy ergonomicznych rozwiązań. W ostatnich miesiącach do sprzedaży wprowadzony został nowy produkt tej marki: pojazd specjalny, podnośnik WAV 60. Podnośnik WAV 60 stanowi doskonałą, nowoczesną i wydajną alternatywę dla drabin stacjonarnych i mobilnych. WAV 60 łączy w sobie elementy zaspokajające podstawowe zasady ergonomii, nowoczesność, łatwość obsługi i prostotę sterowania. „Dzięki stosowaniu tego produktu ułatwiamy obsługę pracownikowi, który nie musi wchodzić na drabinę. Skracamy czas wykonywania operacji, pracownik nie musi opuszczać podnośnika. Ułatwiamy pracę na wysokości – korzystając w WAV 60, pracownik ma wolne ręce, drobne ładunki lub potrzebne części i narzędzia znajdują się na platformie” – mówi Michał Placek. WAV 60 to bezpieczne i przyjazne pracownikom narzędzie, które można stosować w magazynach i centrach dystrybucyjnych, w firmach produkcyjnych, w sklepach wielkoformatowych i detalicznych.
Jedną z najciekawszych innowacji związanych z poprawą ergonomii pracy w wózkach Yale, oferowanych przez EMTOR, jest zastosowanie unikalnej konstrukcji fotela operatora w wózkach serii MPT20-25. „Dzięki temu adaptacyjnemu fotelowi operator może dopasować jego ustawienie do indywidualnych preferencji i w ten sposób uzyskać wygodną pozycję pracy, umożliwiającą wielogodzinną wydajną pracę wózkiem” – mówi Tomasz Łukaszek. O wysokiej wartości tego rozwiązania świadczy fakt podwójnej nominacji tego wózka do prestiżowej, branżowej nagrody „FLTA Annual Awards” w kategorii: ergonomia i innowacje.
Michał Klecha