Z modelem 4PL mamy do czynienia np. wówczas, gdy producent lub eksporter towarów zleca na zewnątrz obsługę operacyjną transportu, magazynowanie, a także zarządzanie administracyjne samym przedsiębiorstwem. W praktyce chodzi również o monitorowanie procesów logistycznych i koordynację działań wzdłuż całego łańcucha dostaw klienta, od dostawców surowców, aż do nabywców (nie tylko na określonym jego odcinku, jak ma to miejsce w przypadku koncepcji 3PL). 4PL to rozwiązanie dla przedsiębiorstw niezależnie od ich wielkości. Jest bowiem pomocne również w firmach z małymi działami logistyki, które nie posiadają wystarczającej wiedzy oraz zasobów, aby podążać za zmieniającym się rynkiem logistycznym. Kluczowym problemem wydawać się może jednak brak zaufania.

Taki jest rynek

Yann Belgy, Dyrektor Generalny, ID Logistics, podkreśla, że w Polsce usługi 4PL wciąż nie są czymś bardzo powszechnym, choć powoli, ale systematycznie zyskują zainteresowanie wśród największych firm, chcących się skupić na swoim podstawowym biznesie i zlecić koordynację operacji logistycznych wyspecjalizowanemu partnerowi. Z drugiej strony, dostrzega coraz więcej międzynarodowych firm, które w Polsce chcą zlokalizować usługi 4PL, nie tylko dla Polski, ale dla całej Europy.

Podobną opinię prezentuje Arkadiusz Filipowski, Dyrektor Handlowy, Członek Zarządu, Grupa PEKAES. – Usługi typu 4PL funkcjonują w wielu krajach. Jeśli chodzi o polski rynek, rozwój postępuje stopniowo. Coraz więcej operatorów logistycznych przejmuje rolę integratora w łańcuchach dostaw, którego zadaniem jest zaprojektowanie systemu, zaplanowanie operacji i koordynacja procesów oraz kontrola dostaw. Z pewnością operatorzy działają w innym wymiarze niż jeszcze dekadę temu. Można zauważyć automatyzację procesów logistycznych i intuicyjnych rozwiązań. Nasza praca obecnie polega w dużej mierze na wizjonerskim projektowaniu całych łańcuchów dostaw w oparciu o inteligentne rozwiązania IT. Niemniej jednak przed nami wiele pracy, aby przekonać firmy, że usługi 4PL to przyszłość i nowe możliwości, które przyczyniają się do redukcji kosztów, skrócenia czasu i szybszej realizacji dostaw – mówi A. Filipowski.

Agnieszka Niemira, Menedżer ds. Integracji Procesów Biznesowych, Fresh Logistics Polska, twierdzi, że model 4PL to podejście przełomowe we współpracy z zewnętrznymi dostawcami usług. Zazwyczaj operatorzy 4PL są firmami niezależnymi od wykonawców usług (przewoźnicy, operatorzy 3PL). – Rozwiązania 4 PL na rynku polskim są cały czas rzadkością, przeważa podejście 3 PL, czyli outsourcing usług logistycznych. Przeszkodą, podobnie jak dla 3PL, są procesy decyzyjne. Szefowie firm boją się zmian, wolą mieć logistykę u siebie. Kiedyś firmy tak samo myślały o transporcie. Chciały mieć własne samochody i nie ufały przewoźnikom. Ta sytuacja się jednak zmieniła. Podejście 4PL wymaga cyfrowego podejścia do łańcucha dostaw – tłumaczy nasza rozmówczyni.

Co do tego, że usługa 4PL jest coraz lepiej rozpoznawana przez polskich klientów, nie ma też wątpliwości Sebastian Gryszkiewicz, Dyrektor rozwoju biznesu, Raben Logistics Polska. Klienci coraz częściej się nią interesują, jednak często mylona jest z kompleksowym rozwiązaniem logistycznym oferowanym przez 3PL. Główne zadanie 4PL polega na tym, by działając w imieniu klienta, zapewnić, aby powierzony 4PL-owi łańcuch dostaw działał w sposób optymalny (kosztowo, jak i jakościowo), był stale optymalizowany zarówno ze strony kosztów, jakości, proaktywności, jak i czasów tranzytu. – Klient ma „1 punkt kontaktu”, jeżeli chodzi o wszelkie zapytania związane z łańcuchem dostaw, zaczynając od złożenia zamówienia, przez nadzór nad przesyłką i proaktywne raportowanie odstępstw od planu, kończąc na rozbudowanych KPI – dodaje S. Gryszkiewicz.

Klienci miewają obawy

Jak twierdzi Mateusz Małasiewicz, Business Development Manager, Geis PL, dla wielu klientów problemem jest przekazanie majątku firmy w ręce operatora. Ma to swoje uzasadnienie w przypadkach braku kontroli stałej nad powierzonym mieniem oraz ograniczonością reakcji na wydarzenia. – Klienci często chcą mieć stały dostęp do możliwości monitorowania stanów oraz progresu operacji, co nie zawsze jest miarodajne, ze względu na opóźnienia powstałe w przekazaniu informacji między systemami – tłumaczy M. Małasiewicz, dodając, że operator 4PL ma przede wszystkim know-how i może samemu wyjść z inicjatywą rozwiązania kwestii problematycznych z racji na swoje dotychczasowe doświadczenia. – Operator zajmujący się logistyką bierze na siebie ryzyko powstałe w zarządzaniu procesami oraz zasobami, które przy normalnej działalności spoczywałby na barkach klienta – dodaje M. Małasiewicz.

Tego samego zdania jest Y. Belgy (ID Logistics) twierdzący, że główne obawy dotyczą utraty kontroli nad strategiczną częścią firmy, braku możliwości kierowania firmą zgodnie z przyjętą strategią lub uzależnienia się od partnera zewnętrznego. Są one uzasadnione, chociaż odpowiednie umowy i organizacja, jak również dobrze zorganizowane zespoły sterujące są skutecznymi narzędziami do utrzymania kontroli nad tym, co dzieje się w logistyce i uniknięcia sytuacji, w której stanie się ona czarną skrzynką. – Kolejne obawy mogą dotyczyć kosztów: dlaczego/jak wyspecjalizowany partner może być bardziej wydajny, skoro wymaga marży. Tak jak w przypadku każdej usługi outsourcingowej, odpowiedź leży w specjalizacji i współpracy. Partner 4PL będzie miał więcej doświadczeń i dzielonych kompetencji, które nie są związane z podstawową działalnością firmy produkcyjnej lub handlowej. Ostatnią i być może najbardziej ukrytą obawą jest po prostu utrata pracy przez menadżera logistyki. Nawet w przypadku usług 4PL, menadżer wysokiego szczebla będzie nadal, lub nawet bardziej, wymagany w organizacji firmy, aby kontrolować i koordynować pracę partnera 4PL – dodaje Y. Belgy zaznaczając, że w wielu przypadkach partner 4PL przejmuje pracowników od swoich klientów, pozwalając na kumulowanie wiedzy o specyfice firmy i dedykowanych kompetencjach.

S. Gryszkiewicz (Raben Logistics Polska) zwraca uwagę także na to, że implementacja usługi 4PL jest w każdej organizacji rewolucją, a naturalnym procesem jest obawa przed zmianą. Implementacja 4PL w organizacji wymaga dużo pracy, zarówno po stronie klienta, jak i dostawcy. – Taki proces jest bardzo często interesującym doświadczeniem dla klienta. Szczególnie w przypadku większych organizacji, z wieloma oddziałami, okazuje się, że procesy, które wydają się być jednakowe w całej organizacji są realizowane w różny sposób, w każdej z lokalizacji. Dzięki 4PL wszystkie te mechanizmy mogą być ustandaryzowane. Rozwiązanie 4PL jest w głównej mierze oparte na zdefiniowanych procesach. Nie wyklucza to jednak dostosowania tych rozwiązań do potrzeb danego klienta, a także zarządzania kryzysowego w razie konieczności, podyktowanej siłami wyższymi (strajki, siły natury) – dodaje S. Gryszkiewicz.

Dla kogo to wszystko?

ID Logistics dla jednej z dużych, polskich firm z branży retail samodzielnie realizuje operacje składowania i przeładunku produktów suchych w magazynie zlokalizowanym w centralnej Polsce. Na życzenie klienta koordynuje również jego dystrybucję realizowaną przez inną firmę transportową, a magazynowanie i dystrybucję produktów mrożonych zleca wyspecjalizowanemu partnerowi. Zarządza także poziomem zapasów zarówno produktów suchych, jak i mrożonych, tworzy oraz wysyła zamówienia do wskazanych przez klienta dostawców. – Takie rozwiązanie pozwala naszemu klientowi mieć w głównej części jego przepływów logistycznych tylko jednego partnera i jeden interfejs IT, ID Logistics jest odpowiedzialny za koordynację partnerów i zarządzanie przepływami EDI – dodaje Y. Belgy (ID Logistics). W 2022 r. dla innego klienta ID Logistics planuje uruchomienie w Polsce usługi Control Tower dla wszystkich jego przepływów transportu drogowego oraz multimodalnego między wszystkimi fabrykami i magazynami w Europie. Control Tower będzie odpowiadać za pozyskiwanie i negocjowanie usług z przewoźnikami, planowanie tras, koordynowanie przewoźników, kontrolę realizacji i fakturowanie, raportowanie, analizy, propozycje usprawnień oraz zarządzanie relacjami z przewoźnikami.

Jednym z klientów Rabena jest koncern obecny na rynku globalnym od ponad 40 lat, producent etykiet przyjaznych środowisku. Jako dostawca usług 4PL Raben Logistics świadczy usługi logistyczne, transportowe i zarządzania łańcuchem dostaw. Świadczy kompleksową usługę zarządzania logistyką (Logistics Management Services) obejmującą operacje: planowania (obsługa klienta, całodobowa gotowość do pracy), Procurement & Supplier Management (zarządzenie siecią transportową oraz jej optymalizacja), wsparcie biznesowe (raportowanie głównych wskaźników jakościowych, raportowanie i kontrola wszystkich kosztów logistyki), finanse oraz administrację (rozliczanie i kontrolowanie kosztów frachtów), wdrożenia & IT (projekty wdrożeniowe, systemy informatyczne i rozwiązania TMS). – W naszej współpracy koncentrujemy się głównie na strategicznym celu, jakimi są projektowanie i zarządzenie, oraz ciągłym usprawnianiu sieci transportowej. Dążymy do stworzenia elastycznej, szybko reagującej, modułowej, ogólnoeuropejskiej sieci dystrybucji, standaryzacji procesów planowania produkcji i dystrybucji, optymalizacji kosztów dystrybucji oraz przepływów międzyzakładowych, skracania czasu dostaw, usprawnień w zakresie administracji i komunikacji – konkluduje S. Gryszkiewicz (Raben Logistics Polska)

Michał Jurczak

Ten i inne artykuły znajdziecie w czasopiśmie Top Logistyk – dostępnym w naszym sklepie