Konkurencja na rynku transportowym jest olbrzymia. Zdaniem Przemysława Adamka, Branch Managera, Soloplan Polska, konkurencji tej towarzyszy presja kosztów związanych z rosnącymi cenami paliw i opłat drogowych, debata na temat emisji CO2 oraz deficyt powierzchni ładunkowej. – Krótkie czasy reakcji, regulacje prawne czy płynne połączenie pomiędzy różnymi systemami informatycznymi spedycji i załadowcy – to tylko niektóre z aktualnych wyzwań. Wydajne planowanie przy wsparciu odpowiednim oprogramowaniem może załagodzić trudną sytuację. Dzisiejsza logistyka musi być zarządzana w sposób mądry i przede wszystkim poparty rozwiązaniami mobilnymi – dodaje P. Adamek.
Co do tego, że potrzeba zdigitalizowanych łańcuchów dostaw, nie ma wątpliwości Ireneusz Borowski, Country Manager Poland, Dassault Systèmes, dodając, że kryzys związany z COVID-19 czy niestabilna sytuacja geopolityczna pokazały, jak ważne jest budowanie zdywersyfikowanej sieci dostawców i skracanie łańcuchów dostaw. Nasz rozmówca przywołuje dane (badanie „Transformacja organizacyjna przedsiębiorstw przemysłowych w Polsce” przeprowadzone przez PMR na zlecenie Dassault Systèmes), z których wynika, że 57% polskich firm planuje dywersyfikować łańcuchy dostaw w kolejnych latach, ale aż 41% respondentów wciąż nie podjęło decyzji co do dalszej strategii. Polskie firmy przewidują, że wojna w Ukrainie oraz sankcje nałożone na Rosję spowodują kolejne zakłócenia łańcuchów dostaw nie tylko z tych krajów, ale również z Chin oraz innych państw Azji. – Ponad 40% badanych firm spodziewa się dalszych kłopotów z dostawami części, a liczba firm, których działalność może zostać zaburzona z powodu niestabilności w dostawach komponentów, jest znacząca, bo aż 43% respondentów sprowadza komponenty z Chin, 12% kupuje lub transportuje potrzebne części przez Ukrainę, a 5% przez Rosję – dodaje I. Borowski.
Skazane na sukces
Zaawansowane rozwiązania będą znajdowały coraz większą grupę odbiorców. Radosław Groński, Team Leader Marketing Poland, TIMOCOM, podkreśla, że jednym z kluczowych trendów jest obecnie integracja systemów IT. Pozwala ona kompleksowo zarządzać różnymi etapami łańcucha dostaw z jednego, znanego użytkownikowi środowiska IT. Automatyzacja procesu wymiany informacji pomiędzy systemami pozwala oszczędzać czas, a tym samym zwiększać efektywność pracy spedytorów. Pomaga również unikać błędów wynikających z manualnego przenoszenia bądź wprowadzania danych. – Przykładem takiego rozwiązania są interfejsy (APIs) oferowane przez TIMOCOM. Umożliwiają integrację systemu TMS/ERP z Giełdą Transportową TIMOCOM, a tym samym uproszczone wprowadzanie oraz zautomatyzowane wyszukiwanie ofert ładunków i pojazdów. Dają także możliwość cyfrowego zawierania zleceń transportowych oraz monitorowania wszystkich transportów w czasie rzeczywistym na jednej mapie, nawet jeżeli dane GPS pochodzą od różnych dostawców danych telematycznych – mówi R. Groński. Na to, że zaawansowane rozwiązania powinny być dostosowane do różnej wielkości firm transportowych, spedycyjnych lub wykorzystujących flotę dla własnych celów, zwraca uwagę Michał Gwiaździński, Dyrektor Zarządzający Fleet & Mobility Polska, Prezes Zarządu, UTA Edenred. Mają też one znaleźć zastosowanie we wszystkich typach pojazdów: od ciężarowych, dostawczych, autobusów, aż po samochody osobowe.
Digitalizować, ale co?
Cyfrowy łańcuch dostaw to pojęcie, które coraz częściej pojawia się w dyskusjach logistyków. Zdaniem R. Grońskiego (TIMOCOM) cyfryzacja łańcucha dostaw sprowadza się w istocie do zdigitalizowania komunikacji – zarówno międzyludzkiej, jak i w znaczeniu wymiany danych między systemami. – Cyfryzacja łańcucha dostaw oznacza zautomatyzowanie maksymalnie wielu procesów, począwszy od planowania produkcji, poprzez składowanie gotowych wytworów, dobór przewoźników i środków transportu, aż po doręczenie towarów do końcowego odbiorcy. Aby to było możliwe, konieczna jest integracja systemów IT pochodzących od różnych dostawców (np. TMS z giełdą transportową), a także dalsze rozwijanie już istniejących narzędzi – zaznacza R. Groński i dodaje, że digitalizacja łańcucha dostaw obejmuje przede wszystkim: w pełni cyfrowy obieg dokumentów, włącznie z zawieraniem w tej formie wiążących kontraktów; algorytmy służące zarządzaniu stanami magazynowymi; zautomatyzowane oferowanie i wyszukiwanie ofert na giełdach transportowych z uwzględnieniem maksymalnej liczby parametrów dopasowania (rodzaj ładunku, typ i wyposażenie pojazdu, lokalizacja, czas transportu, okna dostaw itp.); monitorowanie pojazdów i przesyłek w czasie rzeczywistym 24/7; aplikacje ułatwiające bieżącą komunikację pomiędzy kolejnymi uczestnikami łańcucha dostaw, a tym samym usprawniające możliwości szybkiego reagowania na nieprzewidziane sytuacje, powodujące np. opóźnienia w dostawie.
Nowoczesne podejście
Na rynku przybywa aplikacji cyfrowych, będących przykładami nowoczesnego podejścia do zarządzania łańcuchem dostaw. Soloplan proponuje pomocne w tym zakresie oprogramowanie logistyczne CarLo® oraz własne rozwiązanie telematyczne CarLo® inTOUCH. – Telematyka to przede wszystkim nowoczesny i optymalny sposób komunikacji między kierowcą i dyspozytorem, a ostatecznie także i klientem. Główne zalety stosowania kompleksowego systemu telematyki, jakim jest CarLo® inTOUCH, to praca bez papieru i zwiększona wydajność dzięki zautomatyzowanemu zarządzaniu zleceniami, a także wymiana informacji i danych w czasie rzeczywistym – tłumaczy P. Adamek (Soloplan Polska). W każdej chwili można sprawdzić aktualną lokalizację konkretnych pojazdów, rzeczywiste czasy przyjazdu, przeładunku, oczekiwania, a także aktualne statusy tras czy dane dotyczące ilości wymienianych środków ładunkowych. Dzięki funkcji geofencingu możliwa jest również automatyzacja zmian statusów tras czy automatyczne powiadomienia o pojawieniu się pojazdu w danym obszarze, wysyłane pocztą elektroniczną do wskazanego adresata. CarLo® inTOUCH to aplikacja telematyczna ze zintegrowanym sterowaniem głosowym, co zwiększa bezpieczeństwo podczas jazdy. Reaguje na konkretne polecenia głosowe kierowcy, więc ręczna obsługa ekranu nie jest już konieczna. Dzięki funkcji czatu, który umożliwia również nagrywanie wiadomości głosowych w trakcie jazdy, ograniczone do minimum są czasochłonne rozmowy telefoniczne i problemy komunikacyjne. TMS CarLo® umożliwia konfigurację przydatnych funkcji, które pozwalają na zaawansowaną indywidualizację jego dodatku, jakim jest aplikacja telematyczna CarLo® inTOUCH. Dzięki zintegrowanemu skanowaniu za pomocą urządzenia mobilnego oraz indywidualnym listom kontrolnym istotne dane dostępne są na bieżąco przy użyciu jednego kliknięcia myszy. CarLo® inTOUCH używane jest na całym świecie przez ponad 200 firm spedycyjnych i logistycznych.
W przypadku TIMOCOM-u przykładem takiego podejścia jest Marketplace, kojarzony przede wszystkim z europejską giełdą transportową, na której wystawianych jest nawet milion ofert frachtów i pojazdów dziennie. Dostępne w Marketplace produkty, funkcje i usługi stanowią rozbudowane rozwiązania dla poszczególnych uczestników łańcucha dostaw: od produkcji i handlu, poprzez spedycję, aż do firm transportowych. Klienci mogą wyszukiwać i wystawiać oferty ładunków oraz pojazdów z własnego oprogramowania logistycznego, a także zawierać w ten sposób wiążące zlecenia transportowe. – Oferowane w ramach TIMOCOM Marketplace narzędzia do trackingu pozwalają na optymalne planowanie tras i kalkulację kosztów transportu, a także – dzięki współpracy z 286 dostawcami telematyki – monitorowanie wszystkich swoich transportów na jednej mapie. Ponad 147 tys. naszych użytkowników z 46 krajów jest na co dzień wspieranych również przez dodatkowe usługi dostępne z poziomu Marketplace, np. cyfrowy faktoring czy Międzynarodowy Serwis Inkaso – tłumaczy R. Groński (TIMOCOM). Celem TIMOCOM Marketplace jest także zwiększanie transparentności i bezpieczeństwa na poszczególnych etapach łańcucha dostaw. Służą temu procedury weryfikacji firm przed przyznaniem dostępu do produktów, a także dostępny dla wszystkich użytkowników system ocen. Oprócz tego zintegrowana z Marketplace wyszukiwarka firm pozwala na zapoznanie się z profilem potencjalnego partnera biznesowego (w tym m.in. jego średnią ocen oraz udostępnionymi dokumentami) przed podjęciem decyzji o współpracy.
Wśród propozycji UTA Edenred do nowoczesnych narzędzi należy UTA SmartConnect® – usługa telematyczna dostępna z wykorzystaniem interoperacyjnego urządzenia UTA One®, umożliwiająca dostęp do szczegółowych informacji na temat pojazdów, ich aktywności i przemierzonych tras. Dzięki niej menadżerowie flot mają przejrzysty podgląd w czasie rzeczywistym, co pozwala na sprawne planowanie oraz zarządzanie flotą i złożonymi łańcuchami dostaw. Usługa ta umożliwia także weryfikację poprawności aktualnej konfiguracji urządzenia UTA One® dla poszczególnych kontekstów realizowanych opłat drogowych aktywnych na urządzeniu. – Wśród naszych najnowszych a jednocześnie cieszących się największym zainteresowaniem klientów rozwiązań znajdują się: UTA SmartCocpit® – aplikacja ułatwiająca planowanie tankowań, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb klienta. Nasze rozwiązanie jest dostępne zarówno w wersji desktopowej, przeznaczonej dla menadżerów flot, jak i w formie aplikacji na smartfony używanej przez kierowców. Wprowadzona obecnie na rynek niemiecki i austriacki, a już wkrótce pojawi się w Polsce UTA EasyFuel® – aplikacja mobilna, dzięki której klienci mogą dokonywać transakcji bezpośrednio przy dystrybutorze za pomocą smartfonu – informuje M. Gwiaździński (UTA Edenred), dodając, że firma planuje w najbliższym czasie wzbogacić ofertę usług o cyfrowe rozwiązania w zakresie parkowania i opłat za przejazd autostradami płatnymi, dedykowane dla pojazdów z sektora mobility.
Platforma 3DEXPERIENCE autorstwa Dassault Systèmes dostarcza przedsiębiorstwom rozwiązań zapewniających pełny wgląd w łańcuch dostaw i możliwości optymalizacji pod kątem szybkiej adaptacji do zmiennych warunków. Przedsiębiorstwa mogą połączyć interesariuszy w całym łańcuchu dostaw, aby zachęcić do wspólnego planowania i udostępniania danych, co poprawia przejrzystość oraz umożliwia wgląd w informacje w czasie rzeczywistym. – Takie podejście pozwala też na projektowanie i produkcję „right-first-time”, eliminując potrzebę przeróbek, związanych z nimi odpadów materiałowych i opóźnień w harmonogramie. Pomaga to firmom w tworzeniu zrównoważonych sieci wartości, umożliwiających realizację celów firmy oraz tworzenie przewagi konkurencyjnej przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka i budowaniu odporności na zakłócenia – tłumaczy I. Borowski.
Korzyści i wyzwania
Z cyfrowych łańcuchów czerpią specjaliści w dziedzinie logistyki. R. Groński (TIMOCOM) wśród kluczowych walorów wymienia np. większą transparentność, a tym samym wzrost zaufania pomiędzy partnerami biznesowymi i bezpieczeństwa transakcji. Dzięki digitalizacji, strony zaangażowane w proces transportowy mogą sprawdzić potencjalnych partnerów biznesowych jeszcze przed zawarciem umowy, a następnie monitorować całą drogę pojazdu z ładunkiem, czyli mieć transport pod kontrolą. – Druga korzyść to łatwiejsze zarządzanie łańcuchami dostaw w sposób kompleksowy, także wtedy, gdy te łańcuchy mają wiele ogniw, a w grę wchodzi np. transport multimodalny bądź konieczność kilkukrotnego składowania. Tym samym cyfryzacja ułatwia także zarządzanie oknami dostaw i pomaga w optymalizacji logistyki ostatniej mili – dodaje nasz rozmówca. Trzecią zaletą digitalizacji jest wsparcie i uproszczenie komunikacji na linii zleceniodawca - spedytor/przewoźnik - kierowca. Rynek dostarcza coraz więcej aplikacji umożliwiających nie tylko udostępnienie informacji o bieżącym statusie przesyłki i lokalizacji pojazdu, ale także natychmiastową wymianę dokumentów transportowych, fotografii i wielu innych informacji. Skutkiem integracji systemów IT jest z kolei wzrost efektywnościzarządzania procesami logistycznymi oraz większy komfort pracy (wyeliminowana zostaje potrzeba przełączania się pomiędzy różnymi narzędziami). Dzięki temu unika się także błędów związanych z manualnym przenoszeniem danych i oszczędza czas.
Zdaniem I.Borowskiego (Dassault Systèmes) jednym ze sposobów, w jaki firmy mogą odpowiedzieć na dzisiejsze wyzwania i zapewnić stabilność dostaw komponentów, jest cyfryzacja procesów w ramach łańcuchów dostaw. Dla producentów oznacza to budowanie zdigitalizowanych, opartych na danych łańcuchów dostaw, które pozwalają im na bliższą współpracę z dostawcami. Ciągła komunikacja i współpraca za pośrednictwem współdzielonej platformy w chmurze zwiększa przejrzystość, co z kolei pozwala na większą zwinność operacyjną.
Czy te „bonusy” są oczywiste? Niekoniecznie, bowiem nie brakuje również wyzwań.
R.Groński (TIMOCOM) przypomina, że obecnie na rynku mamy do czynienia z nadpodażą ładunków i niedoborem przewoźników. Wyzwaniem jest więc optymalizacja wykorzystania dostępnych mocy transportowych, tak aby załadowcom i odbiorcom towarów zapewnić ciągłość dostaw, a firmom transportowym umożliwić redukcję pustych przebiegów. Jest to istotne także ze względu na troskę o środowisko: mniej pojazdów pokonujących trasy bez ładunków to również mniejsza emisja spalin do atmosfery. – Systemy telematyczne dzięki możliwości integracji z giełdą transportową powinny w przyszłości umożliwiać jak najbardziej precyzyjne dopasowywanie ofert ładunków do pojazdów i odwrotnie, a także automatyczne wyszukiwanie dostępnej przestrzeni magazynowej zgodnej z lokalizacją pojazdu i rodzajem ładunku – konkluduje przedstawiciel TIMOCOM.
Michał Jurczak
Ten i inne artykuły znajdziecie w czasopiśmie Top Logistyk – dostępnym w naszym sklepie
