(Żródło: Fotolia)
Zakres innowacyjności w logistyce
Innowacyjność w logistyce oznacza działania o charakterze technicznym lub organizacyjnym polegające na doskonaleniu istniejących lub wprowadzaniu nowych rozwiązań w sferze komunikacji oraz organizacji przepływu i magazynowania dóbr. Działania te mają prowadzić do zwiększenia sprawności technicznej i technologicznej, poprawy efektywności i zwiększenia wydajności realizowanych procesów, redukcji kosztów działania, a także do poprawy jakości oferowanych usług oraz dostosowania oferowanych usług do potrzeb i oczekiwań klientów. Innowacyjne rozwiązania o charakterze organizacyjnym mogą przyczyniać się do lepszego wykorzystania potencjału systemów transportu i magazynowania, głównie poprzez bardziej efektywne wykorzystanie zasobów. Jednak podstawowym celem obu form innowacyjności jest tworzenie nowych lub istotnie ulepszonych usług logistycznych, a także redukcja kosztów. Innowacyjne rozwiązania w sferze logistyki często są bowiem traktowane właśnie jako źródło oszczędności. Dla klientów zlecających wykonanie usługi logistycznej istotna jest redukcja kosztów logistycznych, a w szczególności kosztów transportu. Reagując na spowolnienie gospodarcze na światowych rynkach, menadżerowie szukają innowacyjnych rozwiązań mogących przełożyć się na zmniejszenie kosztów logistycznych. W sferze zaopatrzenia i dystrybucji koszty procesów transportowych mogą przekraczać poziom 50 proc. całkowitych kosztów logistycznych. Przykładowo, częsta wysyłka ładunków drobnicowych jest dużo droższa niż przewóz większych partii ładunku. Dlatego też w pierwszej kolejności podejmuje się działania mające na celu zmniejszanie kosztów transportu. Przedsiębiorcy działający w różnych branżach uważają, że dzięki wprowadzaniu innowacji w sferze logistyki możliwe są do uzyskania spore oszczędności. Ponieważ na działalność innowacyjną w sferze logistyki składa się szereg działań, paleta potencjalnych rozwiązań, które mogą temu służyć, jest bardzo szeroka.
Obszary technicznej innowacyjności
Innowacje w sferze logistyki najczęściej dotyczą:
•wykorzystywanych środków transportu, obejmując ich rozwój zarówno w aspekcie ilościowym (przewóz coraz większych ilości ładunków, np. w przypadku kontenerowców), jakościowym (wyższy standard, bezpieczeństwo), a także promujących całkiem nowe sposoby transportu (wykorzystanie dronów, czyli niewielkich bezzałogowych, zdalnie sterowanych statków powietrznych, do przewozu ładunków);
•działań obejmujących przeładunki, magazynowanie, przechowywanie, przekładające się na inwestowanie w środki trwałe i wyposażenie techniczne;
•pozostałych elementów infrastruktury logistycznej, w tym transportu wewnętrznego;
•bezpieczeństwa ładunku (w tym stosowanych opakowań);
•pozostałych technicznych i technologicznych rozwiązań dla transportu, także tych związanych z zapewnieniem należytego przepływu i dostępu do informacji.
Hitem ostatnich miesięcy 2013 r. była informacja o innowacyjnym pomyśle, który chce wykorzystać firma Flirtey. Jest to australijska spółka (startup), która zamierza wykorzystać drony do dostarczania przesyłek kurierskich, zastępując nimi tradycyjną flotę pojazdów naziemnych. Celem jest usprawnienie dostarczania przesyłek w sposób pozwalający na omijanie zatłoczonych dróg, zwłaszcza na terenach aglomeracji o dużym stopniu kongestii. Ma to prowadzić do skrócenia czasu dostawy nawet do kilkunastu minut, co jest obecnie trudne do uzyskania. Krótszy czas dostawy doprowadzić ma do zwiększenia obrotów, a także do obniżenia kosztów usług kurierskich, dzięki wyeliminowaniu sytuacji, gdy pojazdy są blokowane na skutek występującej kongestii transportowej. Specjalna sieć dronów i stacji ładujących stanowiłaby spójny system transportowy na terenach zatłoczonych aglomeracji lub tam, gdzie budowa dróg i innych połączeń naziemnych lub podziemnych jest utrudniona lub nieopłacalna.
W SFERZE ZAOPATRZENIA I DYSTRYBUCJI KOSZTY PROCESÓW TRANSPORTOWYCH MOGĄ PRZEKRACZAĆ POZIOM 50 PROC. CAŁKOWITYCH KOSZTÓW LOGISTYCZNYCH. DLATEGO DLA KLIENTÓW ZLECAJĄCYCH WYKONANIE USŁUGI LOGISTYCZNEJ ISTOTNA JEST REDUKCJA KOSZTÓW LOGISTYCZNYCH, A W SZCZEGÓLNOŚCI KOSZTÓW TRANSPORTU.
Drony kojarzą się głównie z działalnością wywiadowczą i militarną; w sferze cywilnej, znalazły już zastosowanie do kontroli terenów zagrożonych pożarem lub powodzią. W niektórych krajach są one wykorzystywane do monitorowania sytuacji na drogach. Pomimo tego, że od strony technicznej jest to w zasadzie możliwe już od pewnego czasu, w przypadku dostarczania towarów byłoby to jednak nowatorskie podejście. Tym bardziej, że wykorzystywane drony będą autonomiczne. Zamiast kamer pozwalających człowiekowi zdalnie nimi sterować, wykorzystają laserowe dalmierze, sonar oraz GPS, by samodzielnie odnaleźć miejsce docelowe. Dodatkowo wyposażono je w technologię zapobiegającą kolizjom. Systemem sterować będzie specjalne oprogramowanie, kierujące poszczególne drony najpierw do stacji ładujących potem do miejsc docelowych. Wyposażone w sześć silników pojazdy mają być w stanie kontynuować lot nawet, jeśli jeden z nich ulegnie awarii lub przestanie działać. Źródłem energii będą baterie. Maksymalny ciężar przewożonych ładunków ma wynieść 2 kg. Dodatkowo oferowana będzie możliwość śledzenia trasy, którą ma do pokonania dron z przesyłką. Osoba czekająca na dostawę dronem będzie mogła obserwować na mapie aktualne położenie pojazdu.
Bariery i potencjalne problemy a rozwój
Problemem może być kwestia lądowania i przekazania przesyłki. W przypadku doręczeń do domów jednorodzinnych nie powinno być z tym większego problemu (o ile nie rosną gęste drzewa). Natomiast trudno sobie wyobrazić przypadek „cumowania” do wielopiętrowego biurowca. Taki system transportu będzie też wrażliwy na zjawiska pogodowe. Kolejne bariery wiążą się ze stroną prawną, a konkretnie przepisami bezpieczeństwa, które są szczególnie rygorystyczne, jeśli chodzi o poruszanie się w sąsiedztwie lotnisk, a zwłaszcza w strefie podejścia do lądowania samolotów. Pojawia się tutaj ryzyko krzyżowania się dróg przelotu obu rodzajów pojazdów. Drony mają latać na wysokości do 122 metrów. Występuje tutaj duże ryzyko kolizji, wymuszające koordynację sterowania w taki sposób, by nie doprowadzić do zderzenia ze startującym lub lądującym samolotem. Firma Flirtey rozpoczęła już procedurę zmierzającą do uzyskania pozwolenia na komercyjne loty dronów od australijskiego Urzędu Bezpieczeństwa Lotnictwa Cywilnego (CASA). Australia dzięki występującym tam regulacjom prawnym jest miejscem, w którym bariery przy uruchomieniu systemu dostawy paczek za pomocą dronów wydają się być najłatwiejsze do pokonania. Na świecie jest wiele innych firm o podobnych ambicjach, ale nie w każdym kraju istnieją przepisy wystarczająco regulujące taką działalność. Australia ma tu wyraźną przewagę nad innymi państwami. Pierwszym miastem, w którym usługa miałaby być dostępna, będzie najprawdopodobniej Sydney. Jako pierwszy partner do tego projektu zgłosił się serwis książkowy Zookal, który zamierza zaoferować swoim klientom opcję wysyłki na terenie tego miasta. Firma Flirtey nie chce ograniczać się do współpracy z Zookal. W przyszłości planuje się oferować usługi kurierskie dla innych branży, a nawet transport cięższych towarów na większe odległości niż tylko w ramach aglomeracji.
Dr Mariusz Szuster, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
