O rozwiązaniach umożliwiających daleko posuniętą informatyzację i automatyzację procesów do niedawna głównie się dyskutowało, teraz jest czas na ich stosowanie. Przy każdej okazji pojawia się też kwestia integracji systemów, będącej swoistą wizytówką Logistyki 4.0, a wykraczającej poza pojedyncze przedsiębiorstwa i ich łańcuchy dostaw. Większość zakupionych w ostatnich latach urządzeń i systemów pozwala na zdalne monitorowanie, a często nawet na zarządzanie. Mowa nie tylko o magazynach automatycznych, ale też np. o widlakach czy innych środkach transportu wewnętrznego (monitorowanie pracy maszyn i operatorów). Już nawet najbardziej prozaiczne urządzenia magazynowe, np. skanery czy drukarki, posiadają systemy monitorujące (plus zdalne informowanie), optymalizujące pracę, chroniące przed uszkodzeniami. Również składanie zamówień przeniosło się już z faksu do e-mail, firmy udostępniają swoim klientom (B2C i B2B) takie zdalne narzędzia, by proces zamówień przechodził bez problemów, a jednocześnie by ograniczyć zbędną wymianę papierów. Większości decydentów sektora logistycznego na co dzień towarzyszą w pracy tablety czy smartfony. Za pomocą tych urządzeń z dostępem do sieci można sprawnie wykonać praktycznie każdą czynność, która jeszcze nie tak dawno temu mogła być realizowana wyłącznie przy użyciu komputera stacjonarnego. Coraz chętniej korzystamy z aplikacji ułatwiających kontakty na linii przewoźnik–kierowca, wyszukiwanie wolnych ładunków, nadzorowanie flot itp. To wszystko są kluczowe elementy tzw. Logistyki 4.0.
Coraz więcej propozycji
Fakt, że czwarta rewolucja przemysłowa – najczęściej nazywana Industry 4.0 – generuje dynamiczne zmiany w obszarze zadań i odpowiedzialności logistyki przypomina Artur Głodek, Ekspert w Dziale Analiz Biznesowych, eq system. – Aby zapewnić klientom z sektora logistycznego efektywne wykorzystanie zasobów, zautomatyzowanie i usystematyzowanie procesu planowania, monitoring efektywności produkcji w czasie rzeczywistym oraz traceability surowców i komponentów do poziomu palety, proponujemy wdrożenie systemu do ewidencji produkcji MES, jak również systemu do planowania i harmonogramowania produkcji APS. Oba te systemy dają możliwość pełnego sprzężenia z systemem klasy WMS, do którego z systemu APS trafiają informacje, kiedy ma przyjechać paleta, który komponent ma być przyjęty tak, by nie blokował buforu. MES z kolei to egzekucja planów, traceability, kontrola nad kosztami. Logistyka 4.0 to przede wszystkich cyfryzacja komunikacji, dla odbiorców usług logistycznych istotny jest dostęp do informacji on-line o stockach magazynowych, postępie produkcyjnym, działaniach kontroli jakości. Komunikacja pomiędzy WMS a APS i MES zapewnia śledzenie do poziomu palety. Począwszy od przyjęcia palety do WMS, systemy komunikują się, wymieniając między sobą kody – tłumaczy A. Głodek, dodając, że dane generowane w MES trafiają ponownie do WMS w postaci informacji o powstaniu nowej jednostki na postawie danego zlecenia. Dzięki temu klienci zyskują dostęp w czasie rzeczywistym do informacji, m.in. o przyjęciu towaru, produkcji (jaka paleta, z jakim towarem powstała z partii, ile jednostek powstało z określonym kodem, z jakim zleceniem wróciła na magazyn) i transporcie do odbiorcy ostatecznego. W przypadku pełnej integracji systemowej z klientem zlecenia produkcyjne generowane są bezpośrednio z danych przesyłanych z ERP klienta. Podobnie po zakończonej produkcji w systemie ERP klienta odnotowywany jest rozchód określonych komponentów i powstanie nowego SKU.
GX Solutions Polska działa na polskim rynku od 35 lat. Obszar integracji danych w logistyce to dla niej kwestia kluczowa. – W szczególności zajmujemy się systemami usprawniającymi procesy w zakresie techniki przeładunkowej, a naszym celem jest pomoc menedżerom logistyki w optymalizacji liczby eksploatowanych wózków widłowych. Ponadto stworzenie takich narzędzi, które pomogłyby w efektywnym wyznaczaniu wskaźników KPI dla operatorów – mówi Łukasz Tkaczyk, Dyrektor Oddziału Polska, GX Solutions Polska. Narzędzia, które firma wykorzystuje, to systemy automatyczne, urządzenia autonomiczne, technologia RFID, automatyczne systemy monitoringu i powiadamiania o problemach w tranzycie, a przede wszystkim analiza danych z wykorzystaniem chmury obliczeniowej w czasie rzeczywistym. Pozwala to na optymalizację procesów TSL i ograniczenie strat, a co za tym idzie – na optymalizację zysków każdego uczestnika łańcucha dostaw.
Dariusz Terlecki, Dyrektor Sprzedaży odpowiedzialny za Polskę i region CEE, WEBFLEET, przypomina, że idea Logistyki 4.0 opiera się na wymianie danych, komplementarnych technologiach, takich jak GPS, kody kreskowe, identyfikacja radiowa (RFID), elektronicznej wymianie danych (EDI), Internecie i inteligentnym oprogramowaniu wykorzystującym zaawansowane algorytmy. Systemy, np. WMS, ERP, APS, w nowoczesnych zdigitalizowanych magazynach pomagają skracać czas realizacji konkretnych zamówień, weryfikują stany magazynowe, kondycję urządzeń i zasoby personalne. Zautomatyzowane magazyny wyposażone w urządzenia automatyki i inteligentne systemy informatyczne pozwalają zwiększać wydajność i elastyczność. Wszystko po to, by optymalizować oraz zarządzać procesami w czasie rzeczywistym, adaptować biznes do zmieniających się warunków i generować oszczędności. – Systemy transportowe, które mogą podejmować autonomiczne decyzje, np. za pomocą czujników optycznych, aby wybrać trasę przejazdu w oparciu o warunki otoczenia lub zdefiniowane zadania. Już dziś wykorzystuje się transporty bezzałogowe, drony i autonomiczne pojazdy – choć w większości na razie testowo. Inteligentne ciężarówki, kontenery i palety stwarzają nowe możliwości zarządzania łańcuchem dostaw, a zaawansowana telematyka będzie warunkiem sukcesu w tym względzie – mówi D. Terlecki.
Ważne trendy
Dennis Perjet, VP Sales & Channel Partners, Tive, Incl., podkreśla, że polska logistyka dynamicznie się rozwija, a klienci oczekują głównie rozwiązań dotyczących monitorowania przesyłek, w tym zapewnienia pełnej widoczności paczek w tranzycie (pełna integracja z systemami CRM czy ERP funkcjonującymi w firmie). – Nikt nie ma czasu ani ochoty uczyć się obsługi nowych narzędzi, co oznacza, że przed firmami oferującymi rozwiązania z zakresu TSL, zarówno hardwarowe jak i softwarowe, stoi duże wyzwanie – taka konstrukcja narzędzi, które oferują, która pozwoli na połączenie systemów jednym kliknięciem. Myślę też, że jednym z rozwiązań, jakie mogą pojawić się w przyszłości w naszym regionie, są takie inicjatywy, jak Open Visibility Network (OVN), której celem jest realizacja wizji świata, w którym wszystko i wszyscy są ze sobą połączeni – mówi D. Parjet. OVN udostępnia dane oraz analizy na poziomie przesyłki wspólnym klientom członków sieci i jest otwarta na wszystkie technologie, które umożliwiają udział interesariuszom. Wśród członków i partnerów OVN są m.in: Tive, project44, FourKites, TransVoyant, FarEye, Marine Traffic, Everstream Analytics.
Ł. Tkaczyk (GX Solutions Polska) przypomina, że reprezentowana przez niego firma, w ub.r. wprowadziła na rynek polski moduł ActiveSafety, który jest nowością w dziedzinie bezpieczeństwa w halach. Wielu klientów korzysta z modułów zmniejszających prędkość wózków w strefach niebezpiecznych, urządzeń wizualizacyjnych przeznaczonych do eliminowania kolizji wózków lub wózka z operatorem.
Na to, że pandemia wymusiła ogromne zmiany i dała impuls do automatyzacji wielu procesów, przede wszystkim w e-commerce, zwraca uwagę M. Kuropieska (Aspekt). Ta gałąź gospodarki bez sprawnie funkcjonującego systemu zarządzania magazynem WMS obecnie nie ma racji bytu. – Jedną z ważniejszych i coraz bardziej popularnych funkcji wyżej systemu Rewista WMS-a, wykorzystywaną szczególnie w e-commerce, jest Multi Order Picking, czyli kompletacja kilku zamówień naraz. Kompletacja to jedna z kluczowych i najbardziej czasochłonnych czynności wykonywanych w magazynie, dlatego firmy dążą do jej usprawnienia. Dzięki MOP oszczędzamy zarówno czas, dzięki wyznaczonej przez system drodze pobierania produktów, jak i pieniądze, ponieważ magazynier jest w stanie obsłużyć więcej zamówień – mówi M. Kurpieska.
Kierunek: automatyzacja
Większość wprowadzanych dziś na rynek urządzeń i aplikacji jest już elementem czwartej rewolucji. Zdaniem D. Perjet (Tive) chodzi m.in. o urządzenia do pakowania, poprzez elektroniczne etykiety, aż po samą wysyłkę. Powszechne jest monitorowanie punktów kontrolnych w tranzycie. Firmy zajmujące się transportem drogowym wykorzystują urządzenia śledzące w celu bieżącej lokalizacji swoich przesyłek. – Powiadomienia z pojazdów są przesyłane bezpośrednio do działów logistyki, gdzie specjaliści mogą monitorować ich położenie i określać z dużą dokładnością czas realizacji tranzytu. Wiele firm stosuje także pasywne rejestratory pełnej widoczności przesyłek w celu weryfikacji, czy były one przewożone we właściwych warunkach. Metoda ta ma wady i zalety, pozwala na dokładne określenie przyczyn powstałych uszkodzeń oraz wyeliminowanie ich w przyszłości, jednak w przypadku bieżącego transportu straty zostały już poniesione – dodaje D. Parjet.
Oczywiście zdarzają się jeszcze magazyny, w których króluje kartka papieru i długopis, ale – zdaniem M. Kuropieski (Aspekt) – ta rzeczywistość to już relikt przeszłości. Duże przedsiębiorstwa nie mogą pozwolić sobie na przeciętność, bo szybko znikną z rynku. Obecne czasy może nie sprzyjają inwestowaniu w nowe technologie, ale to tylko kwestia czasu i wyczekania lepszego momentu na transformację. – Dużą zmianę w logistyce wymusiła konieczność migracji z systemu operacyjnego Windows do Androida. Firma Microsoft wycofała się z aktualizowania i udzielania wsparcia technicznego. To spowodowało, że obecny system WMS okazał się dla wielu firm niewystarczający i przestarzały. Firmy poniekąd zostały zmuszone do zmian, wybierając już lepsze i bardziej nowoczesne technologie z zakresu Logistyki 4.0. Duży wpływ na automatyzację procesów i wdrażanie usprawniających pracę rozwiązań ma także rynek pracy. Firmom zależy na szybkim i łatwym wdrożeniu pracowników, ze względu na ich dużą rotację i brak rąk do pracy – tłumaczy M. Kuropieska.
W opinii A. Głodka (eq system) wzrasta świadomość klientów w dziedzinie budowy rozwiązań wykorzystujących synergię pomiędzy poszczególnymi narzędziami. Coraz częściej spotykamy się nie z pytaniem, jakie rozwiązania wdrożyć, ale w jaki sposób będą one generować efekt synergii. Stąd rosnące zainteresowanie kompleksowymi rozwiązaniami, obejmującymi systemy do planowania oraz harmonogramowania produkcji, ewidencji produkcji czy planowania i ewidencji czasu pracy – rozwiązaniami, które tworzą pełny ekosystem. – Współczesna logistyka wymaga rozwiązań, które dają powiązanie systemów magazynowych WMS z systemami produkcyjnymi APS i MES, a co za tym idzie – zsynchronizowanie i skomunikowanie przepływu informacji w całym ekosystemie – dodaje nasz rozmówca.
Przydatność zweryfikowana
To, jak duża jest różnorodność rozwiązań odpowiadających koncepcji Logistyki 4.0, widać w ofertach dostawców. Narzędzia Tive do monitoringu pełnej widoczności w czasie rzeczywistym wykorzystują technologię 5G, Internet Rzeczy oraz chmurę obliczeniową. Małe urządzenia Trackery, które montuje się bezpośrednio na przesyłce, zbierają dane i w czasie rzeczywistym przekazują je na platformę Tive SaaS dzięki wykorzystaniu triangulacji sieci komórkowej, sieci Wi-Fi, a także GPS. Pozwala to na bieżące śledzenie przesyłek niezależnie od wykorzystywanego środka transportu, a także przy zmianie sposobu przewozu paczek, np. w transporcie intermodalnym. – Platforma pokazuje lokalizację i parametry przesyłki. W zależności od modelu Trackera można śledzić lokalizację, sprawdzić otwarcie przesyłki, zmianę natężenia światła, temperaturę, wilgotność, upadek czy też wstrząs, a nawet orientację przesyłki. W przypadku zmiany jednego z monitorowanych parametrów, użytkownik dostaje powiadomienie SMS, e-mail lub powiadomienie systemowe. Urządzenie może działać od kilkudziesięciu do kilkuset godzin bez ładowania – mówi D. Perjet.
eq system promuje system do planowania i harmonogramowania produkcji ASPROVA APS, wspierający proces planowania w obszarze value-added services, umożliwiający między innymi budowanie BOM-ów klienta, konfigurację marszruty (zestawienia operacji, normatywnych czasów trwania oraz zaangażowania zasobów), planowanie (przydział operacji w czasie do zasobów), w tym ustalenie i kontrolę terminu realizacji zleceń klientów, bilans materiałowy i kontrolę dostępności składowych struktury, tworzenie analiz symulacyjnych w krótkim i długim horyzoncie czasowym. XPRIMER.MES z kolei realizuje procesy ewidencji zdarzeń produkcyjnych, rozliczeń materiałowych i wywołań transakcji magazynowych, w tym dystrybucję planu produkcyjnego, sterowanie wywoływaniem transakcji w WMS oraz przesunięciami międzystrefowymi, ewidencję postępu produkcji (z dokładnością do operacji, które podlegają planowaniu), czasu pracy pracowników oraz ewidencję rozchodów materiałowych z zachowaniem traceability.
Aspekt ma w ofercie system WMS Rewista, umożliwiający kompleksowe zarządzanie ruchem produktów. – Wdrażamy także kompletną infrastrukturę IT, w tym: sieci WLAN, terminale ręczne i wózkowe, wearables, drukarki etykiet, skanery kodów, tablety przemysłowe, sprzęt RFID oraz elementy infrastruktury. Wybieramy z całej gamy dostępnych na rynku producentów od Zebra Technologies, przez Advantech, Honeywell, Datalogic czy ProGlove, kończąc na naszych autorskich rozwiązaniach takich jak automatyczne bramki skanujące Rewista Gate Control – wylicza M. Kuropieska.
Platforma WEBFLEET jest narzędziem Logistyki 4.0, która zakłada wykorzystanie technologii do zapewnienia cyfrowej komunikacji, usprawnienia wymiany danych pomiędzy wszystkimi elementami składającymi się na łańcuch dostaw: ludźmi, urządzeniami, pojazdami, systemami, produktami i procesami. WEBFLEET Video, TPMS, OEM.connect – każda z tych funkcjonalności wymaga złożonej integracji wielu elementów. – Zbieranie i przetwarzanie informacji dotyczących różnych parametrów oraz łączenie uzyskanych informacji w celu optymalizacji działania, zapewnienia bezpieczeństwa kierowców, flot i przewożonych towarów, a także elastycznego dopasowania do rosnących potrzeb klienta wynosi jakość świadczonej usługi na zupełnie nowy poziom – tłumaczy D. Terlecki.
Michał Jurczak
Ten i inne artykuły znajdziecie w czasopiśmie Top Logistyk – dostępnym w naszym sklepie
