Kilka lat temu rozwój branży retail w Polsce nieco wyhamował. Jednak nie na długo, później nastąpił ponowny wzrost liczby nowych inwestycji, remodeling centrów handlowych i butików. Uczestnicy rynku nie mają wątpliwości – to właśnie w sektorze sprzedaży detalicznej mamy do czynienia z najbardziej spektakularnymi zmianami, to on jest szczególnie podatny na zachowania konsumentów. A to spore wyzwanie dla logistyków. Rozbudowa, modernizacja, optymalizacja przestrzeni to z jednej strony zabiegi dowodzące rosnącej konkurencji w branży, z drugiej – świadczące o tym, że inwestorzy ciągle widzą w niej szanse rozwojowe. Większość handlowców nie czeka, podąża za wymaganiami konsumentów, rozwijając e-commerce, strategię wielokanałową, aplikacje mobilne. Branża retail jest dość specyficzna, działający w niej operatorzy powinni zatem posiadać określone predyspozycje.

Szczepan Gowin, Senior Business Development Manager, Rhenus Logistics, przypomina, że obsługa logistyczna sieci handlowych oznacza współpracą z rzeszą indywidualnych klientów, którzy oczekują odpowiedniego standardu obsługi. Zwraca uwagę również na to, że na przestrzeni ostatnich lat obserwujemy dynamiczną zmianę zachowań i oczekiwań konsumentów. „Klient, który wczoraj dokonał zakupów w swoim ulubionym sklepie stacjonarnym, dzisiaj przegląda witrynę internetową tego samego sklepu, licząc na spójną ofertę i standard obsługi. Dzisiejszy klient może korzystać z wszelkich możliwych kanałów sprzedaży. Szeroki asortyment, wybór miejsca dokonania zakupu, doradztwo przy wyborze, model dostawy, metoda płatności, wygodna i elastyczna forma zwrotu kupionego towaru – to tylko wybrane elementy oferty sieci handlowych, które powinny być dostępne w sklepie stacjonarnym i internetowym” – podkreśla S. Gowin.

Również Arkadiusz Filipowski, Dyrektor Handlowy, Członek Zarządu, PEKAES, nie ma wątpliwości, że branża retail oznacza ciągłe wyzwania. Zdaniem naszego rozmówcy, do kluczowych kompetencji, które powinien posiadać operator logistyczny, należy duża elastyczność w obsłudze. Ważne jest, aby maksymalnie skrócić łańcuch dostaw oraz usprawnić proces komunikacji pomiędzy podmiotami. „PEKAES może pochwalić się zintegrowanymi, nowoczesnymi i bezpiecznymi rozwiązaniami w zakresie zarządzania logistyką. Kluczowym obszarem, w którym efektywnie wykorzystujemy swoje przewagi konkurencyjne, są przewozy przesyłek ciężkich i ponadgabarytowych. Działając w imieniu klienta, odpowiadamy za kluczowe z jego punktu widzenia obszary. A dzięki jednej z najefektywniejszych sieci drobnicowych w Polsce (aż 19 terminali) i sieci 15 partnerów zagranicznych w 32 krajach, możemy zaoferować sprawną obsługę i coraz krótszy czas dostawy” – informuje A. Filipowski.

Yann Belgy, Dyrektor Generalny ID Logistics, wśród głównych kompetencji wymaganych w logistyce kontraktowej dedykowanej obsłudze branży retail zalicza zdolność do efektywnego zatrudniania i zarządzania kilkusetosobowymi zespołami operacyjnymi pracowników, ponieważ w centrach dystrybucyjnych dla branży retail zazwyczaj obsługiwane są duże wolumeny zamówień. „Ważna jest efektywność kosztowa z dużym naciskiem na proaktywność, optymalizację procesów i produktywność; umiejętność zarządzania w ramach jednego magazynu, bardzo szerokim asortymentem produktów (warzywa i owoce, nabiał, mięso, ryby, artykuły spożywcze, kosmetyki, napoje, tytoń, non-food itp.) i różnymi kanałami dostaw (hipermarkety, supermarkety, sklepy osiedlowe typu convenience, e-commerce), które wymagają odmiennych rodzajów przepływów towarów (X-dock, Stock, pre-allocated) oraz procesów (pełne palety, case picking, units picking). Istotne są również otwartość i elastyczność w dostosowaniu proponowanych rozwiązań i organizacji procesów, co wynika z częstych zmian potrzeb klientów. Jako dodatek do zarządzania logistyką przepływów konieczna jest zdolność do wsparcia klientów w takich obszarach jak IT, odprawa celna czy zarządzanie nieruchomościami magazynowymi” – podkreśla Y. Belgy.

 

Piotr Wojtkowski, Dyrektor Sprzedaży i Projektów Logistycznych, DSV Solutions, zaznacza, że istnieje zestaw pewnych kompetencji, które są szczególnie zauważalne w tej branży. W przypadku DSV najczęstszym modelem współpracy w retail jest kompleksowa obsługa magazynowo-dystrybucyjna, uzupełniona usługami dodatkowymi, takimi jak co-packing, obsługa zwrotów, zarządzanie opakowaniami zwrotnymi. „Wolumeny w branży retail są zależne od popytu konsumentów, który jak wiadomo jest tylko w części przewidywalny. Faktyczny popyt to wynik wielu zmiennych, co powoduje, że jego prognozowanie i egzekwowanie jest wyzwaniem dla wszystkich stron zaangażowanych w łańcuch wartości. W efekcie w sieci logistycznej pojawią się okresy z ogromnymi zmianami w wolumenie w cyklu dziennym, tygodniowym, miesięcznym – ta zmienność dotyczy wszystkich ogniw łańcucha, tzn. ilości dostaw, operacji manipulacyjnych czy poziomów zapasu. Po stronie efektywnego operatora logistycznego wymagana jest zatem umiejętność bardzo sprawnego zarządzania zespołami i zasobami (sprzęt, powierzchnia, materiały) w otoczeniu, które z natury jest trudne do planowania. W tym celu niezbędne są wysokie kompetencje zespołów wspomaganych narzędziami i systemami IT” – podkreśla P. Wojtkowski, zaznaczając jednocześnie, że większość klientów DSV Solutions w Polsce, którzy sprzedają produkty we własnych punktach handlowych, obsługuje tzw. tradycyjny kanał sprzedaży (uzupełnienie poziomu zapasu w punkcie handlowym) oraz kanał e-commerce, zarówno do punktów handlowych, jak i bezpośrednio na adresy prywatne. Oznacza to, że operator logistyczny musi posiadać kompetencje z zakresu obsługi zleceń e-commerce i umiejętnie łączyć dystrybucję w tych kanałach. Przykładów takich projektów w DSV Solutions w Polsce jest kilka. „W kanale dystrybucji bezpośredniej do punktów handlowych kluczowe są umiejętności dostawy w wyznaczonym oknie czasowym, znajomość organizacji pracy miejsca dostawy – te kompetencje wynikają z doświadczenia obsługi galerii handlowych oraz samodzielnych, indywidualnych punktów handlowych. Istotna jest również właściwa flota aut ciężarowych umożliwiająca takie dostawy. Z uwagi na wielkość punktów handlowych, wielkość popytu oraz często ograniczone zaplecza magazynowe bardzo popularnym modelem dystrybucji jest codzienny ogólnokrajowy system drobnicowy. Krajowa sieć drobnicowa DSV jest ściśle powiązana z europejską siecią grupy DSV i obejmuje niemal 500 terminali przeładunkowych w Europie oraz sieć 150 magazynów” – wylicza nasz rozmówca.

Dla wszelkiego typu klientów biznesowych zajmujących się handlem dostarcza przesyłki UPS, poszukując nowych sposobów, dzięki którym klienci biznesowi będą mogli zapewnić swoim konsumentom pozytywne doświadczenia, które skłonią ich do ponownych zakupów u tego samego sprzedawcy. „Jednym ze sposobów na osiągnięcie tego celu jest rozwój nowych technologii i usług, np. sieć lokalizacji UPS Access Point (alternatywnych punktów nadania i odbioru) pozwala kupującym on-line odbierać przesyłki w dogodnym dla nich czasie i miejscu, jak również nadawać przedpłacone przesyłki w przypadku zwrotu towaru do sprzedawcy. W Polsce sieć UPS Access Point to już ponad 1,2 tys. lokalizacji oraz 15 tys. w Europie. Obok sieci alternatywnych punktów odbioru UPS oferuje wachlarz usług odpowiadających na potrzeby klientów e-commerce, takie jak gwarancję zwrotu pieniędzy w przypadku produktów ekspresowych oraz usługi zwrotne” – tłumaczy Norbert Kręcicki, Dyrektor Marketingu, UPS Polska.

Branża retail nie jest jednorodna, klienci generują różnego rodzaju potrzeby. Y. Belgy (ID Logistics) za jedno z głównych wyzwań uznaje zarządzanie zasobami ludzkimi, szczególnie umiejętność dostosowania wielkości zespołów do dużej sezonowości na trudnym rynku pracy.

N. Kręcicki (UPS Polska) podkreśla, że firmy prowadzące handel detaliczny oczekują terminowych i bezpiecznych dostaw z punktu A do punktu B, gdzie często punkt B to adres prywatny. Klientom tym UPS może zaoferować m.in. możliwość wyboru sposobu dostawy ich przesyłki, np. w lokalizacji UPS Access Point, zamiast w domu. Natomiast dzięki usługom zwrotnym, firmy detaliczne będą mogły sprawić, że ich łańcuch dostaw przekształci się z generatora kosztów w źródło przewagi nad konkurencją. „Wiele przedsiębiorstw, a z całą pewnością większość firm zajmujących się handlem detalicznym, które poszukują partnera logistycznego, ma bardzo szeroki wybór. Jednak logistyka to coś więcej niż tylko transport towarów. Inni przedstawiciele tej branży chcą stworzyć coś, co UPS już ma: zintegrowaną, globalną sieć transportową, wspieraną przez wspólną, nowoczesną platformę oraz doświadczonych i profesjonalnych pracowników. Warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną usługę, która pomaga zapewnić konsumentom wygodny sposób dostawy: bezpłatna usługa UPS My Choice. Globalne trendy, takie jak wzrost liczby transakcji B2C czy dynamiczny rozwój e-commerce sprawiły, że postanowiliśmy wprowadzić usługę UPS My Choice w wielu krajach, w tym w Polsce. Dzięki UPS My Choice użytkownicy otrzymują wcześniejsze powiadomienie o zbliżającym się terminie dostarczenia przesyłki. Dodatkowo, mają również możliwość zmiany czasu oraz miejsca dostawy, jeżeli nie będą w stanie odebrać przesyłki w domu” – mówi N. Kręcicki. Coraz bardziej powszechny, zarówno w Polsce, jak i na świecie, staje się outsourcing zarządzania łańcuchem dostaw. Klienci UPS coraz częściej traktują profesjonalne zarządzanie i eksploatację łańcucha dostaw jako przewagę strategiczną. Tendencja ta pozwala firmom skupić się na tym, co potrafią najlepiej – produkcji, reklamie i sprzedaży swoich produktów, podczas gdy aspekt logistyczny jest pod opieką ekspertów.

Na zróżnicowanie kanałów dystrybucji przy jednoczesnym zwiększaniu rotacji artykułów i zmniejszeniu średniej wielkości zlecenia zwraca uwagę P. Wojtkowski (DSV Solutions), podkreślając, że praktyczny brak bezrobocia stawia dodatkowe wyzwania w zakresie rozwoju i wskazuje nowe kierunki w zakresie automatyzacji.

Juliusz Pakuński, Business Development Manager, DACHSER DIY-Logistics w Polsce, DACHSER, zaznacza, że sieci handlowe zmniejszają dolną granicę zamówienia, co powoduje, że wartość palety jest mniejsza, ale koszt jej transportu nie zmienia się ze względu na zajmowane miejsce w naczepie. Operator optymalizuje, używając kontenery wymienne z podwójną podłogą. Pozwala to jednorazowo przewozić większą liczbę palet, zmniejszając jej koszt oraz zwiększając bezpieczeństwo, przy okazji emitując niższy poziom dwutlenku węgla per paleta. „Na ostatniej mili dostarczamy towar kilku różnych dostawców do marketów jednym autem, co zmniejsza koszty sieci na rampie w sklepie. Jednocześnie sieci skracają czas realizacji zamówienia. Jesteśmy oczywiście w stanie temu sprostać, ponieważ nasza sieć połączeń pozwala w dwa dni robocze dostarczać przesyłki z Polski do Niemiec, a np. w cztery do Hiszpanii. Towar wyjeżdża z Polski tego samego dnia, którego jest odbierany od klienta i nie czeka na żadnym terminalu przeładunkowym. Do tego dochodzi oczywiście konieczność radzenia sobie z sezonowymi zmianami popytu, nieraz bardzo znacznymi. W okresach tzw. szczytów popytowych podmioty z sektora retail oczekują od operatorów sprawnej obsługi zwiększonych wolumenów, co wymaga od firm logistycznych perfekcyjnego planowania i organizacji pracy” – mówi J. Pakuński, zaznaczając, że dostawy do sieci odbywają się w sztywnych przedziałach, tzw. oknach czasowych. Pozwala to planować dostawy zgodnie z harmonogramem sklepów i unikać kolejek, ma jednak pewne ograniczenia. Doba trwa zawsze tyle samo, sklepy dysponują określoną przestrzenią, a czasem towarów trzeba dostarczyć kilka czy nawet kilkanaście razy więcej niż „normalnego” dnia. To duże wyzwanie.

P. Wojtkowski (DSV Solutions) wśród najważniejszych narzędzi IT niezbędnych do sprawnej obsługi w branży retail wymienia WMS i TMS oraz zintegrowane z nimi moduły wymiany informacji z terminalami, interfejsy EDI, e-commerce, zarządzania opakowaniami zwrotnymi, track & trace, e-services, zarządzania slotami in/out, aplikacji powiązanych dedykowanych dla konkretnych projektów (POSM dla handlowców), narzędzi planistycznych i kontroli, bezpieczeństwa, archiwizacji. Łącznie to kilkadziesiąt aplikacji, które wymagają ciągłego utrzymania, aktualizacji i dbałości o bezpieczeństwo. „Ważnym elementem dzisiejszej obsługi retail jest bezpieczeństwo teleinformatyczne, na które DSV kładzie ogromny nacisk. Warto pamiętać, że DSV obsługuje i oferuje usługi zarówno we własnych systemach IT, jak i systemach naszych klientów. Nad utrzymaniem i rozwojem aplikacji biznesowych oraz infrastruktury czuwa zespół ekspertów IT w trybie 24/7. Wszelkie urządzenia, niezbędne do pracy na tych systemach (serwery, komputery, terminale ręczne, voice picking, drukarki, CCTV i inne), są odpowiedniej, wysokiej klasy bezpieczeństwa i przepustowości, wspomagając tym samym płynność tych procesów” – tłumaczy P. Wojtkowski.

Wśród narzędzi DACHSER-a jest np. połączenie EDI (Electronic Data Interchange) z częścią europejskich sieci handlowych. Umożliwia m.in. podgląd stanów magazynowych z poziomu marketu, bezpośrednie składanie zamówień przez sieci, awizację dostaw do sklepów czy śledzenie on-line statusu przesyłki na każdym etapie realizacji dostawy. „DACHSER ma jednorodny system transportowy w całej Europie, co zapewnia automatyczny przepływ informacji i dostęp do niej on-line przez wszystkich uczestników procesu bez względu na kraj. Obrazowo, sklep np. z Francji może w każdym momencie sprawdzić, gdzie znajduje się towar zamówiony pod konkretnego klienta. Rzetelna informacja o statusie realizacji zamówienia to podstawa w rozwijającym się bardzo szybko B2C” – mówi J. Pakuński (DACHSER).

 

                                  Fot: Fotolia

S. Gowin (Rhenus Logistics), podkreśla, że w związku z tym, iż obecnie sprzedaż odbywa się w wielu kanałach wymiana informacji na linii magazyn-sklep (on-line/kanał tradycyjny), powinna odbywać się w czasie rzeczywistym, co umożliwia odpowiednio skonfigurowany system zarządzania magazynem (WMS). Operator logistyczny informuje o dostawach, dostępności towaru, danych logistycznych produktów (wymiary, zdjęcia), statusie realizacji zlecenia czy zwrotu. Istotnym elementem jest możliwość integracji systemu WMS operatora z systemami pozostałych uczestników łańcucha dostaw sieci handlowej Coraz częściej operatorzy logistyczni decydują się na własne komórki IT dedykowane do pracy nad systemem magazynowym, co znacząco wpływa na czas dostosowania rozwiązania oraz na szybkość integracji systemów z firmami transportowymi, dostawcami, firmami kurierskimi.

Możliwości operatorów logistycznych działających na rzecz branży retail bardzo się w ostatnich latach zwiększyły. Y. Belgy (ID Logistics) podkreśla np., że w Polsce ID Logistics zarządza trzema dużymi magazynami dla branży retail, o łącznej powierzchni ponad 100 tys. mkw., gdzie zatrudnionych jest ok. tysiąc pracowników. Dodatkowo, w marcu br. w Bydgoszczy uruchomione zostanie nowe centrum dystrybucyjne dla klienta z branży retail, o powierzchni 37 tys. mkw., z przepływem towarów w systemie stockowym i x-dockowym, obsługą pełnego asortymentu produktów (warzywa i owoce, nabiał, artykuły spożywcze, napoje, środki czystości oraz artykuły higieny osobistej), z którego zaopatrywanych będzie około 200 sklepów różnych formatów (hipermarkety, supermarkety, sklepy osiedlowe typu convenience). „W ramach tego projektu rekrutujemy ponad 300 osób, co jest dość dużym wyzwaniem, biorąc pod uwagę dostępność personelu operacyjnego. Nowe centrum dystrybucyjne będzie obsługiwało sklepy naszego klienta położone w północno-zachodniej Polsce, a jego uruchomienie pozwoli na zmniejszenie kosztów dystrybucji, skróci czas realizacji zamówień oraz poprawi obsługę sklepów” – mówi Y. Belgy.

DSV w Polsce realizuje operacje dla sektorów: spożywczego, ochrony zdrowia (healthcare & pharma), produktów użytkowych non-food (akcesoria domowe, elektronika, zabawki), kosmetyków. P. Wojtkowski (DSV Solutions) jako przykład podaje klienta z sektora kosmetyków, środków czystości i produktów spożywczych. Zakres zadań obejmuje: magazynowanie, dystrybucję krajową w kanale tradycyjnym i e-commerce, obsługę zwrotów, zarządzanie opakowaniami zwrotnymi, usługi dodatkowe. Nasz rozmówca na liście największych wyzwań wymienia: kompletację sztukową, ponad 2 mln linii zleceń rocznie, ok. 100 linii na palecie mix, duże dzienne wahania wolumenów, różne kategorie produktowe: kosmetyki, środki czystości, produkty spożywcze, suplementy diety, dostawy w oknach czasowych, ADR…

Zdaniem J. Pakuńskiego (DACHSER), biznes z sieciami powinno charakteryzować podejście projektowe. DACHSER korzysta z know-how europejskiego zespołu Business Development Managerów zajmujących się logistyką dla branży DIY (DACHSER jest europejskim liderem w dziedzinie dostaw do wielkopowierzchniowych marketów z branży budowlano-remontowej, rocznie dostarcza ponad 4 mln. przesyłek do sklepów DIY na terenie całej Europy). „Dysponujemy jedną z najbardziej wydajnych i rozbudowanych sieci oddziałów na kontynencie. Dodatkowo wykorzystujemy duży wolumen przesyłek, okna czasowe, znajomość lokalnych rynków. Serwis, jaki oferujemy naszym klientom, jest kompleksowy: nie tylko zajmujemy się transportem i magazynowaniem, ale też bierzemy na siebie obsługę towarów już po ich rozładunku na sklepową rampę. W poszczególnych państwach dysponujemy wyspecjalizowanymi zespołami merchandiserów, którzy dbają o sprawne wyłożenie produktów na półkę i ich odpowiednią ekspozycję. Dzięki temu asortyment jest znacznie szybciej dostępny w sprzedaży – nawet w ciągu jednego, a nie 4,5 dnia, jak średnio trwa to w przypadku, gdy zajmuje się tym personel marketu. Pracownicy DACHSER kontrolują też stan i jakość towarów, zajmują się m.in. etykietowaniem, przeprowadzaniem promocji, a nawet obsługą zwrotów i reklamacji” – mówi J. Pakuński.

Kompleksową obsługę dostaw m.in. dla sieci marketów budowalnych na terenie całego kraju realizuje też PEKAES. Współpraca obejmuje zarówno obsługę krajowych, jak i zagranicznych dostawców w zakresie towarów drobnicowych za pomocą systemu X-Dock oraz częściową obsługę dostaw całopojazdowych z magazynu centralnego. „Największym wyzwaniem było wypracowanie i wdrożenie uniwersalnego modelu obsługi wszystkich dostawców klienta. Zróżnicowanie towarów dostarczanych do sieci sklepów klienta i ich specyfika wymaga dużej elastyczności w działaniu operatora. Połączyliśmy w jednym rozwiązaniu obsługę dużych fabryk materiałów budowlanych i małych rodzinnych firm dostarczających delikatne produkty dekoracyjne. Zaproponowaliśmy rozwiązanie, na które składają się dopasowane do wymagań procedury operacyjne, dedykowane kanały komunikacji, modyfikacje systemów IT oraz pomiar i raportowanie wysokich wskaźników jakościowych. Wprowadziliśmy szereg rozwiązań IT stanowiących dla klienta wartość dodaną. Realizujemy z sukcesem dostawy drobnicowe od ponad 150 krajowych i zagranicznych dostawców naszego klienta” – tłumaczy A. Filipowski. Wybrany model bazuje na wykorzystaniu Magazynu Centralnego do obsługi towarów importowanych drogą morską oraz systemu X-Dock do obsługi pozostałych dostawców. Dzięki awizowanym dostawom oraz konsolidacji przesyłek pochodzących od wielu dostawców, PEKAES zapewnił klientowi uzyskanie efektu synergii, który pozwolił skrócić czas dostawy i zoptymalizować proces przyjęcia towaru w sklepach.