Składowanie przy użyciu regałów windowych i karuzelowych to najczęściej rozwiązanie stosowane w magazynach i centrach dystrybucji. Z powodzeniem da się te technologie wykorzystać również w zakładach produkcyjnych, głównie dla przechowywania komponentów czy narzędzi wykorzystywanych na linii. Co więcej, urządzenia te z powodzeniem spełniają założenia szczupłej produkcji.
Regały windowe i karuzelowe to urządzenia stworzone do pracy w systemie „towar do człowieka” i w technologii wysokiego składowania. Ich główne przeznaczenie to magazynowanie gotowych komponentów, części zamiennych, narzędzi i wielu innych. Wachlarz zastosowań tych urządzeń obejmuje magazyny, linie produkcyjne, centra dystrybucyjne, hurtownie, a także można je wykorzystywać do archiwizacji dokumentów w biurze. Zastosowanie obydwu typów regałów jest podobne, jednak istotnie różnią się pod względem konstrukcyjnym.
Regał karuzelowy
Regały karuzelowe wykorzystuje się zwłaszcza w pomieszczeniach niewysokich, w których liczy się oszczędność miejsca. Mechanizm działa w oparciu o technologię pionowej karuzeli. Silnik elektryczny wprawia w ruch prowadnicę w kształcie spłaszczonej elipsy, na której zamontowane są półki z towarem. Operator korzystający z panelu sterującego przywołuje konkretną półkę zgodnie z zamówieniem. Podczas przemieszczania się półki do okna dostępowego jednocześnie poruszają się wszystkie pozostałe, a kierunek ruchu zależy od tego, w którą stronę przywoływana półka będzie miała do pokonania krótszy dystans. Pewnym ograniczeniem w konstrukcji tego typu regałów jest stały wymiar półki i odległość pomiędzy piętrami. Ponadto, w wypadku zastosowania tego samego napędu, wraz ze wzrostem wysokości regału maleje ładowność pojedynczej półki. W wypadku regałów karuzelowych, po przekroczeniu pewnej wysokości, użyteczna ładowność każdej półki może się zmniejszać. Jest to spowodowane faktem, iż wszystkie półki są przymocowane do łańcucha nośnego, który ma swoją wytrzymałość, półek i towaru przybywa, co powoduje zmniejszenie ładowności użytecznej. Regał karuzelowy ma wyraźnie określony typ asortymentu, do którego składowania nadaje się najlepiej. Przeznaczony jest głównie do produktów standardowych o zbliżonych gabarytach i powtarzalnych, najczęściej składowanych w pojemnikach lub w szufladach, ale również do elementów długich (np. listwy). Tym samym możliwe jest zastosowanie regału karuzelowego do magazynowania drobnych elementów, układanych luzem, w przemyśle elektronicznym, samochodowym, kosmetycznym i farmaceutycznym (możliwa klimatyzacja) i wielu innych.
Regał windowy
W sytuacji, gdy mamy do czynienia z cięższymi towarami o odmiennych gabarytach, bardziej ekonomicznym rozwiązaniem jest regał windowy. W tej konstrukcji w górę i w dół porusza się tylko żądana półka, która po pobraniu towaru wraca na swoje miejsce, pozwalając kolejnej na przemieszczenie się do okna dostępowego. Transport półki w pionie odbywa się w windzie znajdującej się w środkowej części maszyny. Na windzie umieszczony jest ekstraktor, którego zadaniem jest transport poziomy z profili odkładczych na windę, z windy do okna roboczego oraz w drugą stronę.
Istotną zaletą regału windowego jest możliwość mierzenia wysokości składowanego asortymentu na konkretnej półce, dzięki czemu system sam dostosowuje odległość między sąsiednimi piętrami. Umożliwia to wysoki poziom optymalizacji i maksymalne wykorzystanie dostępnego miejsca. Technologia regałów windowych pozwala na budowanie znacznie wyższych konstrukcji i składowanie większej ilości towarów. Cechuje je również większa elastyczność i szersze możliwości integracji z systemami IT.
Regał na produkcji
Bardzo częstą praktyką zakładów produkcyjnych jest nie tylko stosowanie technologii regałów automatycznych do składowania wyrobów gotowych, ale także jako tzw. magazynu produkcyjnego. Funkcją takiego magazynu jest dostarczanie półproduktów potrzebnych do wytworzenia produktu finalnego. Schemat przepływów jest bardzo intuicyjny – magazyn wydaje na produkcję określoną w zamówieniu produkcyjnym liczbę półproduktów, a odbiera zwrotnie z produkcji wyrób gotowy. I to właśnie w takich zastosowaniach świetnie sprawdzają się magazyny automatyczne, gdyż zapewniają nieprzerwaną dostawę (często wielu indeksów wchodzących w skład produktu gotowego) w odpowiedniej kolejności i odpowiednim czasie, co nierzadko jest sporym problemem w przypadku obsługi ręcznej. Dodatkowym plusem jest zastosowanie odpowiednich programów, które „czuwają” nad poprawnością wydawanych elementów, eliminując tym samym ryzyko wystąpienia pomyłek i błędów, które mogą zakłócić ciągłość procesu produkcyjnego.
Magazyn przyprodukcyjny, w którym składowane są surowce i komponenty, ma za zadanie wspomagać logistykę działu produkcji. Powinien znajdować się zatem blisko produkcji, aby jak najszybciej i bez pomyłek dostarczyć odpowiednie komponenty, w niezbędnej, określonej ilości, która zostanie zarejestrowana, poddana szybkiej kontroli ilościowej i w odpowiednim czasie wydana. – Generalnie regały karuzelowe i windowe rekomendujemy klientom z sektorów: elektronicznego, elektrycznego, chemicznego i farmaceutycznego, motoryzacyjnego oraz maszynowego czy metalowego. Są to bowiem rozwiązania, które sprawdzają się wszędzie tam, gdzie liczy się bezpieczeństwo towaru, który jest np. bardzo drogi, cenny albo np. niebezpieczny, jak chociażby w branży farmaceutycznej i chemicznej – mówi Karolina Tokarz, Prezes Zarządu PROMAG SA.
Jednym z najczęściej spotykanych zastosowaniem dla regałów windowych w zakładach produkcyjnych jest składowanie narzędzi i oprzyrządowania do linii produkcyjnych. W przypadku bardzo ciasnej zabudowy hali produkcyjnej takie rozwiązanie pozwala na uwolnienie dużej powierzchni wykorzystywanej dotychczas na potrzeby magazynów narzędziowych.
Innym argumentem przemawiającym za wykorzystaniem regałów automatycznych jest możliwość zastosowania ich jako podsystemu buforowego. Niektóre procesy produkcyjne wymagają składowania w pewnym miejscu przy produkcji obrabianych komponentów na jakiś czas ze względów technologicznych, np. z powodu zbyt wysokiej temperatury czy w oczekiwaniu na dostawę z innej linii produkcyjnej, która dostarcza kolejne elementy kompletujące dany zestaw produkcyjny. W każdym jednak przypadku system regałów automatycznych zapewnia nam miejsce na składowanie chwilowe komponentów tuż przy produkcji oraz ciągłą kontrolę przyjętych towarów, ich ilości i rodzaju.
Wykorzystanie regałów automatycznych na linii produkcyjnej z kilku powodów wpisuje się w koncepcję szczupłego zarządzania. Decyduje o tym przynajmniej kilka czynników. Regały automatyczne pozwalają przede wszystkim wydatnie zmniejszyć powierzchnię jaka jest potrzebna do składowania towarów, co ma wymierny wpływ na koszty magazynowania. – Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom logistycznym, a w tym m.in. możliwości rozbudowy magazynu wzwyż, eliminacji korytarzy obsługowych, optymalnego wykorzystania kubatury samego obiektu, oszczędność powierzchni może sięgać nawet kilkudziesięciu procent. To naprawdę duża wartość, chociażby z uwagi na rosnące i coraz wyższe koszty utrzymania obiektów, w tym cen energii elektrycznej, gazu, ale także obciążeń podatkowych – mówi Karolina Tokarz z PROMAG-u.
Poza tym, zdaniem naszej rozmówczyni, rozwiązania automatyczne pozwalają każdej firmie racjonalnie zarządzać zatrudnieniem pracowników, ponieważ część ich obowiązków mogą przejąć maszyny. – Filozofia pracy układów automatycznych (towar do człowieka) praktycznie eliminuje stanowiska pracy związane z przemieszczaniem jednostek ładunkowych wewnątrz magazynu, co znacząco zmniejsza koszty pracy. Poza tym magazyn zautomatyzowany jest maksymalnie wydajny – może pracować ze stuprocentową sprawnością, przez 24 h na dobę i przez siedem dni w tygodniu – tłumaczy Karolina Tokarz. W dobrze działającym systemie automatycznym, wspomaganym dobrej klasy oprogramowaniem WMS, nie ma także możliwości, by jakikolwiek towar zaginął. Mamy bowiem pełny nadzór nad stanami magazynowymi, a proces zarządzania nimi jest bezbłędny.
Rozwiązania automatyczne przekładają się także na zwiększenie szybkości realizacji operacji i procesów logistycznych, poprawiają czas obsługi i pozwalają wyeliminować błędy, np. na etapie kompletacji. – Dzięki rozwiązaniom automatycznym zdecydowanie ograniczamy również możliwość uszkodzenia towarów, wyposażenia magazynowego, w tym także samych regałów – twierdzi ekspert PROMAG-u. – Co więcej, poprawiamy bezpieczeństwo samych pracowników, którzy nie muszą pracować np. w niesprzyjających warunkach – w niskiej temperaturze czy dużej wilgotności – dodaje.
Michał Klecha