Logistyka magazynowa polega na systematycznym i kompleksowym przechowywaniu towarów. Obejmuje ponadto zarządzanie artykułami - od ich przyjęcia, poprzez rozładunek i składowanie, na kompletowaniu i wysyłce do miejsca docelowego kończąc. Odpowiednio prowadzona logistyka umożliwia sprawny przepływ towarów i skuteczne dowodzenie operacjami magazynowymi.
W zakresie logistyki magazynowej leży nie tylko zapewnienie odpowiednich warunków dla towarów w postaci ochrony przed zepsuciem, uszkodzeniem mechanicznym czy kradzieżą, ale też zagwarantowanie bezpieczeństwa osobom znajdującym się na terenie magazynu. Wśród przepisów BHP można znaleźć informacje odnośnie projektu, oznakowania i eksploatowania przestrzeni, których zadaniem jest ochrona pracowników przed ewentualnym wypadkiem zagrażającym ich zdrowiu i życiu.
Podział przestrzeni magazynowej
Trudno wyobrazić sobie magazyn bez specjalistycznych podnośników oraz wózków widłowych czy paletowych, które umożliwiają sprawne przewożenie ładunków i ograniczają transport ręczny osób zatrudnionych w fabryce. Jednoczesne funkcjonowanie ludzi i urządzeń jezdniowych wymaga wyznaczenia odpowiednich ciągów komunikacyjnych, gwarantujących bezpieczeństwo obu stronom. W tym celu stosowane są oznaczenia stanowiące informację zarówno dla operatorów maszyn, jak i dla osób przemieszczających się pieszo po terytorium zakładu. W magazynie muszą więc zostać wyznaczone poziome znaki drogowe, określające zasady poruszania się pojazdów. Najczęściej są to linie ciągłe namalowane białą lub żółtą farbą przy użyciu specjalnych urządzeń. Linie służą też do wyznaczania dróg ewakuacyjnych.
Pracodawca powinien również określić maksymalną, dopuszczalną prędkość wózków jezdniowych umieszczając odpowiednie tabliczki lub naklejki informacyjne. W celu ograniczenia szybkości przemieszczania się pojazdów w określonych strefach można zastosować progi zwalniające. Rampy, podjazdy oraz uskoki w posadzce powinny być oznakowane czarno-żółtą taśmą znakującą. W ich okolicy powinna znaleźć się ponadto informacja mówiąca o dopuszczalnym obciążeniu.
Warto także wspomnieć o barierkach oddzielających strefy magazynu wyłączone czasowo z użytkowania. Do tego celu są najczęściej wykorzystywane składane kraty nożycowe oraz słupki z taśmą magnetyczną, pozwalające na oddzielenie określonego obszaru. Organizację przestrzeni ułatwiają ponadto rozmaite naklejki, które dają możliwość podziału magazynu na strefy oraz zapory i szlabany zabezpieczające przed wjazdem pojazdów na określone obszary magazynowe lub przedostaniem się na teren fabryki niepowołanych osób. Informacje o dostawach i zasadach składowania towarów mogą być przekazywane za pomocą pisemnych komunikatów umieszczanych w specjalnych okładkach i kieszeniach zaopatrzonych w uchwyt. Z kolei szybkie kompletowanie towarów umożliwiają cyfrowe i literowe tabliczki dzielące przestrzeń na poszczególne strefy.
Zabezpieczenia przed uderzeniami pojazdów i urządzeń
Sprawne przemieszczanie się osób i pojazdów transportu wewnętrznego umożliwiają ciągi komunikacyjne o odpowiednich wymiarach. Należy jednak pamiętać, że przepisy BHP nie wskazują w tym przypadku konkretnej wartości. Szerokość tras należy wyznaczyć w oparciu o gabaryty przemieszczających się po nich urządzeń tak, aby zapewnić im bezpieczne wymijanie się i manewry.
Przy wskazywaniu ciągów komunikacyjnych należy wziąć też pod uwagę fakt, czy razem z pojazdami będą przemieszczać się po nich ludzie w ruchu jedno- lub dwukierunkowym. W takiej sytuacji konieczne jest poszerzenie pasów ruchu. Szerokość trasy musi także uwzględnić odległość pracowników oraz urządzeń od ścian, regałów oraz stosów magazynowanych produktów. Warto jednak zaznaczyć, że nawet optymalnie zaprojektowane ciągi komunikacyjne nie chronią przed zderzeniem pojazdów transportu wewnętrznego z elementami wyposażenia zakładu. Z tego względu konieczne jest zastosowanie zabezpieczeń zapobiegających uderzeniom. Mogą to być zarówno klasyczne, stalowe słupki i barierki w barwach sygnalizacyjnych, jak i nowoczesne produkty wykonane z tworzyw polimerowych. Ostatnie z nich są elastyczne, dzięki czemu dobrze tłumią uderzenia. Zachowując pamięć kształtu w wyniku kolizji, nie wymagają napraw koniecznych w przypadku rozwiązań z metalu. Ich niekwestionowaną zaletą jest więc długa żywotność. Można wśród nich spotkać zarówno klasyczne słupki, pachołki i belki ochronne, jak i produkty chroniące krańce regałów nakładane na ich stelaż lub montowane w podłodze. Co ważne, produkty te są bardzo łatwe w montażu oraz demontażu. Nie wymagają prac spawalniczych i zastosowania specjalistycznych urządzeń.
Ochrona regałów
Wycieki składowanych substancji niebezpiecznych
W magazynach często są składowane substancje niebezpieczne. Ryzyko powstania wycieku wiąże się z bezpośrednim zagrożeniem dla zdrowia i życia pracowników oraz niebezpieczeństwem dla środowiska naturalnego. Szkodliwe ciecze mogą bowiem szybko przedostać się do sieci kanalizacyjnej powodując skażenie wód gruntowych. Niebezpieczne substancje mogą także powodować obrażenia ciała osób przebywających w pomieszczeniu, a ich opary prowadzić do ciężkiego zatrucia organizmu. Smar lub olej wydobywający się z urządzeń transportowych tworzy z kolei plamy na posadzce, które często są przyczyną upadków. Z tego względu konieczne jest jak najszybsze wyeliminowanie skutków wycieków. W przypadku niewielkich awarii, związanych z przeciekającymi zaworami czy nieszczelnymi pojemnikami rewelacyjnie sprawdzają się włókniny wiążące, umożliwiające wychwycenie substancji i odgrodzenie obszaru wycieku. Wykonane są z bardzo chłonnego włókna polipropylenowego, którego poziom absorpcji przekracza 25-krotnie ciężar produktu, co pozwala zredukować całkowite koszty utylizacji. Dostępne są pod różną postacią – maty, poduszki, węża wchłaniającego ciecze.
Alternatywą dla nich są granulaty wiążące wykonane z porowatych skał wulkanicznych lub korka. Ich niekwestionowaną zaletą jest świetna chłonność zarówno w przypadku cieczy, jak i substancji o konsystencji pasty – klejów, żywic czy lakierów. Znakomicie sprawdzają się w przypadku uszkodzenia pojemników, w których przechowywane są substancje niebezpieczne. Wystarczy posypać nimi wyciek, odczekać kilka minut, a następnie zebrać z powierzchni i poddać utylizacji. Prewencji wycieków służą ponadto wanny wychwytowe, które dodatkowo mogą stanowić doskonały sposób na tymczasowe przechowywanie beczek bądź zabrudzonych części maszyn, umożliwiając utrzymanie w magazynie odpowiedniego poziomu czystości i zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom.