(Żródło: GS1 Polska)
System kaucyjny to mechanizm promujący recykling i ponowne wykorzystanie opakowań. Tworzyć go będą przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu napoje w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym za pośrednictwem podmiotu reprezentującego (operatora) oraz sklepy, w których oferowane są takie produkty. Przedsiębiorcy ci zobowiązani będą do umieszczania na opakowaniach informacji o kaucji i jej wysokości. Konsumenci zapłacą dodatkową opłatę (kaucję) przy zakupie napojów w opakowaniach objętych systemem. Kaucja jest zwracana, gdy konsument odda zużyte opakowanie np. butelkę lub puszkę do specjalnej maszyny (zwrotkomatu) lub w punkcie zbiórki ręcznej.
Celem systemu jest zwiększenie liczby zwracanych opakowań i ich ponowne wykorzystanie poprzez recykling, co pomaga zmniejszyć ilość odpadów trafiających na wysypiska i ograniczyć zużycie zasobów naturalnych. W wielu krajach system ten już funkcjonuje lub jest w trakcie wdrażania. W myśl aktualnie obowiązujących przepisów w Polsce ma zostać wprowadzony od 1 stycznia 2025 roku. Będzie obejmował jednorazowe butelki z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów, szklane butelki wielokrotnego użytku do 1,5 litra oraz metalowe puszki do 1 litra. Sklepy o powierzchni powyżej 200 m kw.będą zobowiązane do zbiórki pustych opakowań oraz zwrotu kaucji. Dla mniejszych placówek przystąpienie do systemu będzie dobrowolne.
Zwrotka – pierwszy podmiot reprezentujący w Polsce.
Krajowy System Kaucyjny ZWROTKA SA jest spółką powołaną przez Biosystem SA oraz Ogólnopolską Izbę Gospodarczą Ochrony Środowiska w celu prowadzenia ogólnopolskiego systemu kaucyjnego dla plastikowych i metalowych opakowań na napoje (z wyłączeniem opakowań szklanych). Dzięki nowoczesnym technologiom, Zwrotka wprowadza efektywny i intuicyjny system, umożliwiając konsumentom łatwy zwrot opakowań i transparentny system rozliczeń pomiędzy wszystkimi uczestnikami obiegu kaucji. Rozwiązania proponowane przez spółkę współgrają z unijnymi celami ochrony środowiska.
– Nie wyobrażam sobie skutecznego funkcjonowania systemu kaucyjnego bez standardów GS1. Dla Zwrotki kluczowe było skorzystanie z bazy GS1, która jako jedyna zapewnia dostęp do sprawdzonych danych o produktach objętych systemem kaucyjnym. To dla nas niezwykle istotne, ponieważ GS1 jest neutralną i globalną organizacją, a dane pochodzą wprost od producentów – powiedział Zygmunt Ochał, członek Zarządu Zwrotki.
Standardy GS1 i baza danych GS1 w zarządzaniu systemem kaucyjnym
Wprowadzenie systemu kaucyjnego to jedna z najważniejszych inicjatyw w walce o ochronę środowiska, mająca na celu redukcję odpadów oraz promowanie recyklingu. W Polsce, jak i w innych krajach europejskich, system kaucyjny zyskuje na znaczeniu, wspierając gospodarkę o obiegu zamkniętym. W tym kontekście standardy GS1 odgrywają kluczową rolę, umożliwiając efektywne zarządzanie procesami związanymi z obiegiem opakowań, a także ułatwiając funkcjonowanie całego systemu.
– GS1 Polska wspiera wszystkich interesariuszy związanych z wdrożeniem systemu kaucyjnego. Jednym z jego elementów jest właśnie baza danych, która odgrywa kluczową rolę umożliwiając wprowadzanie, gromadzenie i aktualizację informacji o opakowaniach kaucyjnych oraz ich udostępnianie zainteresowanym stronom. Wierzę, że w Polsce standardy GS1 również będą solidną podstawą do stworzenia dobrze funkcjonującego systemu - powiedziała Hanna Walczak, menedżer ds. standardów GS1.
