Współczesne wózki widłowe to nie tylko maszyny do unoszenia i przemieszczania towarów w magazynie. Zaawansowane widlaki wyposażone są w wysoce rozwiniętą elektronikę. Powszechnie stosowanym elementem wyposażenia stały się również terminale wózkowe, znacznie rozszerzające funkcjonalność wózka i produktywność operatora.
Oczekiwania użytkowników
Dostawcy sprzętu Auto ID wykorzystywanego w logistyce magazynowej z biegiem czasu muszą mierzyć się z coraz większymi wymaganiami klienta, które pozwalają dostawcom na wykazanie się swoimi kompetencjami. Dostarczając terminal wózkowy, obsługa klienta nie ogranicza się do dostarczenia zamówionego urządzenia, ale sięga zdecydowanie dalej. Użytkownicy w procesie wyboru właściwego modelu urządzenia liczą na fachowe doradztwo i dopasowanie terminala do modelu wózka widłowego, specyfiki pracy i wymagań systemowych. – Samo zamówienie i dostarczenie sprzętu często poprzedzone jest kilkudniowymi testami danego urządzenia, aby rzeczywiście przekonać się, jak wygląda praca na wybranym modelu. Dostawca urządzeń wraz z wybranym urządzeniem najczęściej oferuje także montaż zgodny z zaleceniami producenta wózka widłowego, a także szereg akcesoriów ułatwiających użytkowanie terminala lub dodatkowych urządzeń z nim współpracujących, takich jak skanery kodów kreskowych czy mobilne drukarki etykiet – mówi Marcin Kostrzewa, Specjalista ds. Systemów Auto ID w firmie HIT – Kody Kreskowe. Klienci liczą również na pomoc przy konfiguracji terminala – jego ustawień sieciowych czy np. portów, z jakich korzystają urządzenia peryferyjne.
Terminale wózkowe powinny być przede wszystkim niezawodne, funkcjonalne i ergonomiczne. Urządzenia powinny zapewniać pracę w trudnych warunkach, w środowisku magazynowo-produkcyjnym. Wymagana jest szczelność klasy IP66 lub IP67. – Konieczna jest wysoka odporność na drgania i wstrząsy powstałe w wyniku przemieszczania się wózka widłowego. Co więcej, terminale nie powinny mieć problemów z pracą w niskich temperaturach, jakie panują w mroźniach i chłodniach – zaznacza Marek Groszkowski, Kierownik Projektu w firmie IBCS Poland.
Użytkownicy oczekują ponadto możliwości maksymalnego wykorzystania posiadanego sprzętu. Stąd bardzo ważna jest łatwa możliwość przenoszenia terminali wózkowych pomiędzy wózkami. Oznacza to możliwość odłączenia terminala w przeciągu kilku sekund od części stacjonarnej i przeniesienie go i szybki montaż na w nowym wózku. – Maksymalne wykorzystanie terminala to również minimalizacja czasu przestoju spowodowanego awariami. Najczęstsze awarie terminali są spowodowane uszkodzeniami mechanicznymi czołowego panelu zawierającego ekran dotykowy i zintegrowaną klawiaturę. Wyposażenie terminala w łatwo wymienialny panel czołowy pomaga uniknąć długich przestojów w razie awarii – sugeruje Mariusz Kopciński, Menedżer Produktu w firmie SKK.
Nieodłącznym aspektem, który pojawia się praktycznie przy okazji każdej inwestycji jest również kwestia ceny. Dlatego też terminale wózkowe, często przegrywają rywalizację z rozwiązaniami ręcznymi na etapie analizy kosztów w Excelu. – Nie jest to zawsze uzasadnione podejście, ponieważ terminale wózkowe doskonale sprawdzają się w wózkach systemowych oraz wózkach biorących udział w dużej ilości powtarzalnych procesów realizowanych na jednostkach logistycznych, takich jak np. przyjęcie z produkcji czy też przemieszczania pomiędzy strefami składowania – zauważa Dariusz Olearczuk, Wiceprezes firmy OPTIDATA. Jego zdaniem, aspektem branym pod uwagę przez doświadczonych użytkowników jest przede wszystkim trwałość wybranych urządzeń oraz elastyczne możliwości doboru akcesoriów montażowych.
Ergonomia pracy
Terminale wózkowe stały się praktycznie standardowym elementem wyposażenia widlaków, w związku z czym konieczne stało się dążenie do zapewnienia jak najlepszej ergonomii obsługi tych urządzeń przez operatora.
Biorąc pod uwagę ergonomię pracy operatora wózka widłowego, najważniejszym kryterium wyboru terminala wózkowego jest jego budowa oraz możliwości komunikacyjne. Na rynku dostępnych jest wiele modeli wózków widłowych, w różnych rodzajach zabudów. Wybierając terminal wózkowy, należy podejść do tej kwestii bardzo indywidualnie i zwrócić uwagę na ewentualne miejsce i warunki montażu, które pozwolą na wygodne operowanie ekranem lub klawiaturą, ale jednocześnie nie ograniczą widoczności operatorowi wózka. – Warto przeanalizować ilość wyświetlanych na ekranie terminala danych i w sytuacji, gdy nie ma ich zbyt wiele, wybrać model o mniejszej przekątnej ekranu – większy nie zawsze znaczy lepszy. Sam sposób wprowadzania danych może determinować wybór odpowiedniego urządzenia lub modelu klawiatury. Niemniej ważne są także warunki zewnętrzne, a co za tym idzie – typ wyświetlacza dopasowany do panującego oświetlenia – radzi Marcin Kostrzewa (HIT – Kody Kreskowe). W kwestii możliwości komunikacyjnych, w zależności od charakterystyki miejsca użytkowania wózka widłowego mamy możliwość komunikacji w standardzie WWAN lub WAN. – Dla komunikacji z lokalną siecią bezprzewodową, dla miejsc o słabej propagacji fal radiowych warto rozważyć wybór urządzenia z zewnętrzną anteną – montowaną na wspornikach dachowych wózka – sugeruje Marcin Kostrzewa.
Użytkownicy oczekują ponadto możliwości maksymalnego wykorzystania posiadanego sprzętu. Stąd bardzo ważna jest łatwa możliwość przenoszenia terminali wózkowych pomiędzy wózkami.
Urządzenie powinno być na tyle małe, by nie ograniczać widoczności ze względów bezpieczeństwa, a jednocześnie na tyle duże, by pracownik bez trudu mógł odczytać bądź wprowadzić dane do systemu. Bardzo ważna jest także czytelność wyświetlacza – inne ekrany stosuje się na magazynie, a inne na zewnątrz. – Nieodłączną częścią terminala wózkowego jest również skaner kodów, dlatego należy odpowiednio dobrać metodę wymiany danych – kablowo bądź przez Bluetooth. Wybierając urządzenie trzeba także wziąć pod uwagę wymogi aplikacji, tj. dobrać właściwy system operacyjny i narzędzia – podpowiada Marek Groszkowski z IBCS Poland.
W przypadku, gdy aplikacja WMS wymaga użycia klawiatury, wtedy najlepiej sprawdza się klawiatura zewnętrzna, dołączalna, która może być zamocowana w dogodnym dla operatora miejscu. Klawiatura koniecznie musi mieć duże klawisze. – Współczesne systemy WMS często oferują dwa rodzaje interfejsu: znakowy i graficzny. W obu przypadkach ekran dotykowy znacznie ułatwia pracę, dając użytkownikowi wybór pomiędzy sterowaniem aplikacją za pomocą klawiatury oraz za pomocą dotyku – mówi Mariusz Kopciński z SKK.
Doskonalenie urządzeń
Jak zatem widzimy, pole do popisu, jeżeli chodzi doskonalenie terminali wózkowych przez inżynierów, jest naprawdę szerokie i dotyczy zarówno kwestii związanych z ergonomią, jak również parametrami technicznymi i wydajnością.
Niezmiennie są to kwestie związane z niezawodnością i wytrzymałością urządzeń. Warunki pracy w zasadzie na przestrzeni lat nie zmieniają się – nadal mamy do czynienia z wpływem drgań, niskiej temperatury, wilgoci czy zapylenia, natomiast wymagania użytkowników pod kątem ciągłości pracy bez konieczności interwencji serwisu rosną. – Równocześnie prowadzone są prace nad zwiększaniem wydajności urządzeń, stworzenia jednej, elastycznej platformy sprzętowej dla całej gamy systemów operacyjnych, począwszy od MS Windows CE 7, przez Windows 7, a skończywszy na systemach natywnie wspierających multitouch, jak Windows 8/8.1/10 czy najnowsze odsłony systemu Android – wymienia Marcin Kostrzewa z HIT – Kody Kreskowe.
Obecnie rozwój terminali na wózki widłowe idzie w kierunku przyspieszenia ich pracy. Zwiększa się liczba rdzeni procesora i moc obliczeniowa urządzeń, co pozwala na obsługę większej ilości coraz bardziej wymagających aplikacji. Nowości standardu Wi-Fi wymuszają na producentach terminali wyposażenie ich w coraz szybsze karty radiowe.
Zapewnienie stabilnej łączności w sieci WLAN to jedno z głównych wyzwań. Terminal umieszczony na wózku może szybko poruszać się i zmieniać stację bazową (Access point), do której jest przyłączony. Mamy tu do czynienia ze zjawiskiem roamingu, który musi być szybki i niezawodny. – Łatwość montażu i demontażu terminala na wózku, a także łatwość wymiany przedniego panelu wymagają szczególnych rozwiązań, gdyż terminal wózkowy pracuje w bardzo trudnych warunkach: silne wstrząsy, drgania, częsta zmiana temperatury oraz wilgotności. Inżynierowie muszą pogodzić sprzeczne wymagania: trwałość i pewność połączeń oraz szybkość i łatwość odłączenia/przyłączenia – zauważa Mariusz Kopciński z SKK.
Projektanci terminali wózkowych dążą do dostarczenia takiej architektury terminala, która będzie mogła pracować z istniejącymi aplikacjami i systemami operacyjnymi (np. Windows CE) oraz umożliwi migrację do przyszłych aplikacji wymagających większego i dojrzalszego systemu operacyjnego, np. MS Windows 10.
Dostępne produkty
DLT-V72 jest to terminal firmy Advantech-DLoG przeznaczony do montażu na wózkach widłowych, zaprojektowany z myślą o pracy w magazynach i różnego rodzaju centrach dystrybucyjnych.
W kompaktowych wymiarach mieści maksymalną funkcjonalność oraz wyjątkową trwałość. Przeznaczony do pracy w rozmaitych warunkach doskonale radzi sobie zarówno w wysokich (do 50°C), jak i niskich (do –30°C) temperaturach – niezależnie od wilgotności powietrza. Terminal posiada odporność na kurz i wodę, zgodną z normą przemysłową IP66. Wykazuje także wysoką odporność na upadek i wstrząsy. Dostępne są dwie wielkości ekranu – 10,4” oraz 12,1”. Zintegrowane rozwiązanie niskoprofilowej anteny Advantech-DLoG doskonale łączy ze sobą jakość transmisji ze swoim niewielkim rozmiarem.
Terminale wózkowe stały się praktycznie standardowym elementem wyposażenia widlaków, w związku z czym konieczne stało się dążenie do zapewnienia jak najlepszej ergonomii obsługi tych urządzeń przez operatora.
Kolejnym wartym uwagi terminalem wózkowym firmy Advantech-DLoG jest XMT 5. Dzięki zastosowaniu wyjątkowo odpornej obudowy, z normą szczelności IP67, XMT 5 jest idealnym rozwiązaniem przeznaczonym dla wszelkich zastosowań logistycznych. Terminal wyposażony jest w procesor Intel Marvell PXA320, pracujący z częstotliwością do 806 MHz. Poza wydajnym procesorem urządzenie posiada więcej istotnych zalet: zabezpieczenie klasy IP66, łączność WLAN/GSM, dwa porty USB, port COM1oraz RS232. Ze wzglądu na wielkość ekranu dostępny jest w dwóch wariantach – 7 oraz 10,4”. W obu zastosowany został specyficzny, rezystancyjny ekran dotykowy Advantech-DLoG, który zapewnia łatwość obsługi. Terminal cechuje wysoka odporność na wibracje i wstrząsy, a także na pracę w ekstremalnych zakresach temperatur.
Z kolei terminale wózkowe DLoG V830 swoje wyniki zawdzięczają maksymalnym możliwościom konfiguracji, dzięki czemu mogą być dowolnie dostosowywane do potrzeb odbiorcy. Nowy terminal wózkowy DLT-V8310 łączy doświadczenie zdobyte na przestrzeni dziesięcioleci w przemyśle - głównie w logistyce, automatyzacji i przemyśle ciężkim. Seria ta została oparta na zaawansowanych technologiach i architekturze hardware: szybkich procesorach, dowolnych systemach operacyjnych i różnorodnych ekranach dotykowych. Na uwagę zasługują zastosowane technologie i możliwości, m.in.:
- procesory: Intel® Atom ™ D525 lub pięciordzeniowy Intel® Core ™ i5-4300U
- Dowolne systemy operacyjne takie jak Linux, Windows Embedded, Windows Professional, WES 2009
- Niezwykle odporne na złamania i odporna na ścieranie ekrany dotykowe w dwóch wersjach: rezystancyjne lub Multi-Touch. Wyświetlacze odporne są na ścieranie - zbudowane na bazie nietłukącego szkła
- Funkcja odmrażania wyświetlacza utrzymuje panel wolny od lodu ( idealny do pracy w chłodni i mroźni) Wysoka odporność na deszcz, śnieg, lód, ciepło i pył.
Niezwykle szeroki zakres stosowania w temperaturach od -30 do +50 ° C
Popularnymi terminalami wózkowymi są urządzenia firmy Honeywell z serii Thor. Urządzenia charakteryzują się unikalną, modułową budową – terminal składa się z elementu SmartDock, który pełni funkcję interfejsu komunikacyjnego i zasilającego (porty RS232, USB, przetwornica napięcia 10-60VDC, a w najnowszej wersji doku także LAN oraz USB typ A) oraz komputera wózkowego. Konstrukcja ta pozwala na szybkie przeniesienie terminala na inny wózek np. w przypadku awarii wózka bez utraty ciągłości pracy czy aplikacji. Komputer wózkowy dostępny jest w trzech wariantach wielkości ekranu – 8” (Thor VM1 z wbudowaną klawiaturą), 9,7” (Thor VM2) oraz 12.1” (Thor VM3). Urządzenia dostępne są w szerokiej gamie systemów operacyjnych: CE 6.0, WES 2009, WES 7, Windows 7 Pro, WEC 7, Windows 10 IoT Enterprise (Win 10 Industry). W celu maksymalnego zredukowania czasu potrzebnego na czynności serwisowe, w przypadku uszkodzenia mechanicznego ekranu dotykowego lub klawiatury, dostępne są jako akcesoria przednie panele terminala, do samodzielnej wymiany przez użytkownika. Taka samodzielna wymiana jest niezwykle prosta i zajmuje kilka minut.
Pole do popisu, jeżeli chodzi doskonalenie terminali wózkowych przez inżynierów, jest naprawdę szerokie i dotyczy zarówno kwestii związanych z ergonomią, jak również parametrami technicznymi i wydajnością.
Jednym z popularniejszych terminali wózkowych, które swoim klientom proponuje firma IBCS Poland, jest urządzenie VC70 firmy Zebra Technologies. Posiada 10,4-calowy ekran XGA o wysokiej rozdzielczości 1024x768, który nadaje się do użytkowania w prawie wszystkich warunkach oświetleniowych. Zapewnia szybką łączność bezprzewodową w standardzie 802.11a/b/g/n oraz szczelność na poziomie IP66. Kolejne urządzenie cieszące się popularnością to terminal DLoG V8310 z kolorowym wyświetlaczem TFT o przekątnej 10,4 cala i pamięcią 2 GB lub 4 GB DDR2. Model ten jest odporny na drgania i wstrząsy oraz oferuje szeroki zakres temperatur pracy od –30°C do 50°C, a także ma wbudowany UPS o czasie podtrzymania do 10 minut.
Michał Klecha
Przede wszystkim niezawodność
Terminale wózkowe z racji swoich kosztów, montażu na stałe na wózku widłowym czy innym dowolnym pojeździe do transportu wewnętrznego są zawsze istotnym kosztem w ramach projektu. Ważnym jest, aby wybrać urządzenie, które będzie gwarantowało kilkuletni okres pracy. Bazując z jednej strony na doświadczeniu producenta (np. DLoG i jego 30-letnie doświadczenie), zapewnieniu serwisu jak i właściwego montażu, integracji z elektryką, a nie rzadko już także z elektroniką wózka czy pojazdu oraz właściwym fizycznym montażu. Montaż powinien być przeprowadzony wywiadem z osobami, które pracują na wózku, osobą, która odpowiada w firmie za BHP oraz przedstawicielem producenta wózka. Wszystko w celu właściwej i bezpiecznej ze względu na przepisy BHP instalacji, ze względu na zapewnienie właściwej ergonomii pracy z terminalem oraz z peryferiami jak chociażby podłączany do terminala wózkowego skaner kodów kreskowych czy zewnętrzna klawiatura.
Kolejnymi cechami są oczywiście parametry samego urządzenia, które powinny być tak dobrane i skonfigurowane, aby zapewnić uruchomienie systemu WMS oraz innych dodatkowych narzędzi. Firma Aspekt bazuje na niemieckich terminalach DLoG, które umożliwiają największą na rynku możliwość konfiguracji. Oprócz wielkości ekranu (7-15 cali), możemy wybrać system operacyjny w tym tzw. Pełny desktopowy Windows (7,8,8.1, a niedługo także 10), procesor, wielkość pamięci, dysk – jego typ i pojemność, liczbę klawiszy funkcyjnych zintegrowanych z obudową. Oprócz tego do wyboru mamy ze względu na specyfikę pracy takie parametry jak wbudowany czy zewnętrzny moduł UPS, podgrzewanie do pracy w temperaturach ujemnych (mroźniach) i zapobiegające zjawisku kondensacji pary wodnej, typ ekranu dotykowego moduły komunikacyjne (LAN, WLAN, GSM, BT), moduł GPS dla instalacji na otwartych przestrzeniach, sposób montażu, peryferia (skanery kodów, czytniki kart, czytniki RFID, klawiatury).
Marek Kuropieska
Dyrektor Handlowy Aspekt