Ze względu na mnogość konstrukcji oraz różnorodnych parametrów technicznych suwnice i manipulatory znajdują zastosowanie zarówno wewnątrz obiektów, jak i na zewnątrz. Specyficzne zadania można obsłużyć przy wykorzystaniu dedykowanego im osprzętu, m.in. różnego rodzaju chwytaków. W każdym przypadku chodzi o umożliwienie człowiekowi wykonanie pracy z maksymalną wydajnością i możliwie małym wysiłkiem. To szczególnie istotne, gdy waga ładunków jest spora. Dla pracowników oznacza to radykalne ograniczenie ryzyka wypadku czy utraty zdrowia. Manipulatory, w przeciwieństwie do wciągarek i podczepionych do nich zawiesi, mają zintegrowany system sterowania z chwytakiem, dzięki czemu są bardziej ergonomiczne i bezpieczne w użyciu. Po pobraniu elementu manipulator równoważy ciężar ładunku i dokładnie podąża za ruchami operatora. Suwnice zasadniczo składają się zmostu, stanowiącego konstrukcję nośną, poruszającą się po torze jezdnym, a także wciągnika lub wciągarki przejeżdżających po tym moście. Pomagają przemieszczać ładunki w poziomie i pionie w przestrzeni, która jest ograniczona zakresem ruchu konstrukcji nośnej, a także rozpiętością mostu i wysokością podnoszenia suwnicy.

Dźwigają jak się patrzy

Stanisław Majchrzak, Inżynier wsparcia sprzedaży, Schmalz, przypomina, że obecne rozwiązania pozwalają na przenoszenie ładunków o masach sięgających setek ton. Jednak ze wzrostem przenoszonej masy rośnie wielkość urządzenia dźwignicowego. – Czasy, gdy kupowało się m.in. urządzenia dźwignicowe „na wagę”, się skończyły. Teraz manipulatory oraz suwnice są definiowane bezpośrednio pod zapotrzebowanie klienta. Coraz częściej jest to wykorzystanie urządzeń na danym stanowisku – tak, by każdy operator mógł korzystać ze wsparcia urządzenia – mówi S. Majchrzak.

Michał Frankiewicz, Przedstawiciel techniczno-handlowy, Inform Jakub Niedziałek, rekomenduje manipulatory przemysłowe do podnoszenia dowolnego produktu, o udźwigu od 1 do 1500 kg przy użyciu wyłącznie sprężonego powietrza. Udźwig suwnicy zależy od warunków pracy, a parametry które trzeba wziąć pod uwagę to: rodzaj i wielkość ładunku, dystans przenoszenia, warunki otoczenia. Rzeczywisty udźwig suwnic różni się w zależności od producenta, modelu i roku produkcji.

Dobór może zdecydować

Poszczególne rozwiązania stosują różną technikę chwytania. M. Frankiewicz (Inform) podkreśla, jak ważny jest dobór odpowiedniej techniki, która będzie bezpieczna dla obsługującego manipulatora i nie uszkodzi ładunku. – W większości przypadków technikę chwytania ładunków można dostosować do indywidualnych potrzeb poprzez zamontowanie odpowiednich, dodatkowych urządzeń, takich jak chwytaki, przyssawki, szczęki, haki itp. Chwytaki projektujemy indywidualnie do potrzeb klienta. Zazwyczaj chwytaki posiadają wiele czujników, np. potwierdzających prawidłowość chwytu – tłumaczy M. Frankiewicz. Przedstawiciel spółki Inform zaznacza, że zarówno suwnice, jak i manipulatory są urządzeniami przeznaczonymi do przenoszenia i podnoszenia ładunków różnią się jednak od siebie budową, sposobem działania i zakresem zastosowań. – Suwnice to urządzenia służące do przenoszenia ładunków na długich dystansach za pomocą wciągarki. Są one stosowane w przemyśle, magazynach i innych miejscach, gdzie konieczne jest przenoszenie dużych oraz ciężkich ładunków. Manipulatory to natomiast urządzenia służące do podnoszenia i przenoszenia mniejszych oraz lżejszych ładunków z dokładnością i precyzją. Są one często stosowane w przemyśle elektronicznym, motoryzacyjnym, medycznym, lotniczym oraz innych, gdzie konieczne jest precyzyjne i bezpieczne przenoszenie delikatnych przedmiotów – tłumaczy nasz rozmówca. Jeśli chodzi o kryteria doboru urządzenia do aplikacji, to należy wziąć pod uwagę przede wszystkim: rodzaj i wielkość ładunku (suwnice są lepsze do przenoszenia dużych i ciężkich ładunków, manipulatory sprawdzą się w przypadku mniejszych i lżejszych przedmiotów) czy dystans przenoszenia – suwnice sprawdzają się w przenoszeniu ładunków na dłuższych dystansach, natomiast manipulatory lepiej sprawdzą się w przypadku krótkich odcinków. M. Frankiewicz zwraca uwagę także na to, że suwnice mogą pracować w trudnych warunkach, takich jak deszcz, śnieg, wysokie lub niskie temperatury, natomiast manipulatory są co do tego zazwyczaj bardziej wybredne.

Warto skorzystać

S. Majchrzak (Schmalz) rekomenduje podciśnieniowe urządzenia do ergonomicznego przemieszczania przedmiotów bez uszkadzania ich powierzchni. – Systemy aluminiowych suwnic są inteligentną propozycją rozwiązania problemów związanych z przenoszeniem materiałów. Ich zaletą są: wysokiej jakości komponenty odporne na zużycie, nowoczesna konstrukcja o anodowanych powierzchniach oraz możliwość ergonomicznej obsługi ładunków dzięki optymalnemu stosunkowi masy do obciążenia – zapewnia S. Majchrzak, dodając, że siła bezwładności ładunku jest zredukowana do minimum, dzięki specjalnym rolkom o niskim tarciu. Nasz rozmówca podkreśla, że urządzenia zapewniają dokładność pozycjonowania ładunku, są odporne na zginanie i skręcanie, a obszar roboczy można elastycznie regulować. Doświadczenia wykazały, że wysiłek obsługi zmniejszono o ok. 60%. Aluminiowe tory jezdne oraz dźwigary zmniejszają wagę, a tym samym obciążenia przenoszone na konstrukcję. Zastosowanie aluminiowych konstrukcji wpływa także na łatwość regulacji, brak korozji i długi czas eksploatacji (bez potrzeby remontów).

Suwnice praktycznie wszystkich typów ma też w swojej ofercie Promag. – To zaawansowane technologicznie urządzenia dźwignicowe, stosowane do przemieszczania ładunków w płaszczyznach pionowych i poziomych w ramach określonej powierzchni technologicznej. Są przeznaczone do pracy w pomieszczeniach zamkniętych, jak hale produkcyjne i magazyny, oraz na otwartej przestrzeni, jak magazyny zewnętrzne, doki przeładunkowe itp. – podkreślają dostawcy urządzeń, zaznaczając, że suwnice produkowane są pod konkretne zapotrzebowanie i parametry techniczne klienta (dostosowane są do rozpiętości hali i wymaganych udźwigów, a modułowa budowa zapewnia możliwość rozbudowy – wydłużenia toru jazdy). Rozwiązania te mają gwarantować łatwość zarówno montażu jak i demontażu, związanego np. ze zmianą lokalizacji suwnicy. Przykład stanowi suwnica podwieszana na konstrukcji samonośnej typu PR 300 (ograniczona długość toru jazdy suwnicy do długości jednego modułu). Udźwig to 500–2000 kg, długość całkowita 2–10 m. Nieograniczona długość toru jazdy charakteryzuje też suwnicę natorową PR 500 (udźwig 1000–10000 kg, rozpiętość mostu 4–15 m, długość modułu 4–15 m).

Inform posiada natomiast w swojej ofercie manipulatory 3arm z maksymalnym udźwigiem 60 kg, w wersji stacjonarnej bądź mobilnej. Chwytaki projektowane są indywidualnie do potrzeb klienta. – Przewagą rynkową naszych manipulatorów jest łatwość obsługi. Manipulatory 3arm są małe poręczne i intuicyjne, klienci szukają tego typu rozwiązań ze względu na maksymalne wykorzystanie miejsca na stanowisku pracy – przekonuje M. Frankiewicz.

Adam Brzozowski

Ten i inne artykuły znajdziecie w czasopiśmie Kaizen – dostępnym w naszym sklepie