W sektorze sprzedaży detalicznej mamy do czynienia ze spektakularnymi zmianami, to on jest szczególnie podatny na zachowania konsumentów. A to spore wyzwanie dla logistyków. Rozbudowa, modernizacja, optymalizacja przestrzeni to z jednej strony zabiegi dowodzące rosnącej konkurencji w branży, z drugiej świadczące o tym, że inwestorzy ciągle widzą szanse rozwoju. Większość handlowców nie czeka, podąża za wymaganiami konsumentów rozwijając e-commerce, strategię wielokanałową, aplikacje mobilne. Mariusz Kazimierczak, Dyrektor Sprzedaży Geis PL twierdzi, że w ostatnim roku przepływy towarów oraz kształt łańcuchów dostaw został poddany modyfikacjom, co jest rezultatem pandemii. - Anomalie w łańcuchach dostaw zatoczyły szeroki globalny krąg, począwszy od wyzwań dotyczących importu z dalekiego wschodu, przez lokalne możliwości magazynowe, kończąc na dystrybucji. Analizując polski rynek retail z perspektywy Geis PL, ograniczenia najdotkliwiej odczuła branża fashion w segmencie sprzedaży tradycyjnej. Powodem były ograniczenia w handlu dla dużych galerii handlowych. Jako organizacja mamy przyjemność obsługiwać kilka znanych brand’ów retail, dlatego podczas rozmów z naszymi klientami niejako współuczestniczyliśmy w planowaniu ich strategii na rok 2021. Nieodzownym tematem był i jest e-commerce, tutaj cały rynek retail szuka efektywnych rozwiązań zwiększających udział sprzedaży w sieci. Kolejną drogą, o której słyszymy to zmiana struktury lokalizacyjnej. Dużą popularność zyskują mniejsze formaty handlowe, tzw. convenience shopping centre albo sklepy wolnostojące. Galerie handlowe już kilkukrotnie były zamykane, firmy handlowe chcą ograniczać takie ryzyka. Analizy nawyków konsumenckich wskazują na ewolucje świadomość konsumenta. Nie wszyscy chcą tłoczyć się w dużych obiektach handlowych. Convenience shopping centre zachęcają swoją dostępnością, bliskością i bezpieczeństwem. Z punktu widzenia operatora logistycznego obsługującego dostawy dla retail przy rozproszeniu obiektów handlowych niewątpliwie tracimy w obszarze konsolidacji potoku. Z poziomu jednej rampy i okna dostawy zasilaliśmy większą ilość odbiorców w galeriach. Z drugiej strony praca z placówkami wolnostojącymi daje większą elastyczność godzinową w realizacji dostaw – podkreśla M. Kazimierczak dodając, że dla operatora logistycznego posiadającego odpowiednio rozbudowaną sieć dystrybucyjną rozproszenie odbiorów nie tworzy większych trudności.
Co jest największym problemem?
Artur Spała, Dyrektor Logistyki Kontraktowej, Raben Logistics Polska potwierdza, że obsługa branży retail to od zawsze jeden z najbardziej wymagających procesów w logistyce magazynowania i transporcie. Wyzwaniem jest zmienność wolumenu i struktury zamówień. - Sytuacja pandemiczna wymusiła szybkie zmiany w kanałach sprzedaży i dystrybucji w retailu, mocno doświadczonym obostrzeniami, koniecznością zamykania marketów wielkopowierzchniowych czy centrów handlowych. E-commerce jako kanał, póki co suplementarny, zyskuje na ważności i staje się często wiodącym (przede wszystkim w branży modowej) – dodaje A. Spała. To, iż rzeczywistość pandemiczna wyraźnie nakierowała zakres usług logistycznych w branży retail bezpośrednio na klienta docelowego, który pozbawiony możliwości robienia zakupów w kanale tradycyjnym przeszedł na kanał e-commerce podkreśla Tomasz Pyka, Chief Commercial Officer North&East Europe, DB Schenker zaznaczając przy tym, że uchwycenie klienta w jego miejscu zamieszkania oraz za pośrednictwem punktów odbioru towarów zgodnie z jego preferencjami, stało się atutem. - Nie bez znaczenia były tu także liczne usługi dodatkowe, jak wniesienie i montaż towarów zamawianych w sieci. Do tego sprawne zarządzenie kanałem zwrotów podniosło atrakcyjność oferty logistycznej. W ruchu międzynarodowym natomiast fracht kolejowy stał się dobrą alternatywą dla problemów frachtu oceanicznego w Azji oraz niskiej dostępności frachtu lotniczego, który w znacznej części dedykował swoje zasoby dla branż walczących z Covid-19. Dziś sytuacja zdaje się stabilizować, ale nadal to te dwa obszary mogą liczyć na silną pozycję i zainteresowanie branży retail – tłumaczy T. Pyka.
Na najważniejsze wyzwania związane z usługami dla segmentu B2C, związane z rozkwitem e-commerce zwraca uwagę Małgorzata Markowska, marketing manager, GLS Poland. - Wprowadzamy m.in. coraz sprawniejsze formy interaktywnej komunikacji z odbiorcami indywidualnymi, a formy dostawy konfigurujemy tak, by były dobrze dostosowane do współczesnego stylu życia. Z punktu widzenia rozwoju e-commerce rozwój usług w zakresie tzw. ostatniej mili ma znaczenie kluczowe. Oczekiwania odbiorców indywidualnych dotyczą oczywiście głównie terminowości i niezawodności dostawy, ale konsumenci chcą również mieć szeroki wybór sposobu i miejsca dostawy. Istotnym wyzwaniem jest również implementacja zaawansowanych rozwiązań IT w ramach już istniejących procesów. Podam przykład: od kilku miesięcy planujemy trasy kurierskie z wykorzystaniem geokodowania. Do każdego adresu odbioru lub doręczenia przesyłki przypisywane są precyzyjne współrzędne geograficzne (geokordynaty). Każdą trasę z osobna oraz kolejność doręczeń można zaplanować bardzo dokładnie – tłumaczy M. Markowska.
Paweł Todorow, CCO Sea - Air – Rail, Członek Zarządu, VGL Group za swoisty znak czasu uznaje to, że w związku z nagłym boom’em i zwiększoną aktywnością konsumentów, klienci z branży retail powierzyli obsługę tego kanału operatorom logistycznym dla części realizowanych wysyłek, ale także w aspekcie odnalezienia remedium na problematyczną obsługę zwrotów. - Za przykład innowacyjnego podejścia do handlu i poszukiwania rozwiązań może posłużyć projekt jednego z naszych klientów, który zdecydował się na przygotowanie pionierskiego konceptu, którego bazą był showroom kolekcji odzieżowej, wraz z aktywnym punktem odbiorów zamówień on-line, a przy tym kawiarnią ze zdrową żywnością oraz strefą fitness. Główną ideą tego projektu była popularyzacja sportowego stylu życia, charakterystycznego dla odbiorców tej marki oraz umożliwienie połączenia pasji do spędzania wolnego czasu w sposób aktywny ze spotkaniami towarzyskimi. Projekt ten powstał w odpowiedzi na spadającą popularność galerii handlowych i rosnącą ilość wielu obostrzeń i regulacji, które spotkały klientów marki naszego partnera biznesowego – wylicza P.Todorow.
Oliver Chollet, Key Account Director Retail, FM Logistic Central Europe mówi o tzw. „nowym konsumencie” o niestandardowych zachowaniach, kupującym niekoniecznie z potrzeby, ale z chęci posiadania i wybierającym produkty lub producentów zgodnych z wyznawanymi przez niego wartościami(np. troska o środowisko). - Dostawca usług logistycznych taki jak FM Logistic ma możliwość sprawniejszej i wydajniejszej obsługi przepływów w kanałach B2B i B2C, poprzez poszerzenie oferty usług dla różnych modeli sprzedaży (omnichannel, multichannel), dostosowanie rozwiązań do nowych podmiotów na rynku specjalizujących się w fullfilmencie, wprowadzeniu propozycji dla logistyki miejskiej np. lepsza lokalizacja magazynów, bliżej centrów miast, wdrożenie ekologicznego modelu dostawy ostatniej mili, rozwinięcie zrównoważonego łańcucha dostaw o obiegu zamkniętym – tłumaczy nasz rozmówca.
Najpierw niedziele, później pandemia
Pewne zamieszanie spowodowała swego czasu likwidacja niedziel handlowych. Zdaniem A.Spały (Raben Logistics Polska) wpłynęła na działanie centrów logistycznych i całej sieci dystrybucji i na możliwości „wypłaszczania” grafików dostaw. W pewnych, określonych przypadkach wiązało się to z dodatkowymi kosztami obsługi procesu i koniecznością adaptacji łańcucha dostaw, np. zmianą jednostek wydań czy potrzebą większej powierzchni na buforowanie zamówień.
Dla T. Pyki (DB Schenker) likwidacja niedziel handlowych w obliczu lockdownu ma jednak raczej drugorzędne znaczenie dla przepływu towarów. W pierwszej fazie mogła nieco zmienić statystyki dostaw i obłożenie sklepów tradycyjnych, późniejsze obostrzenia jednak zmieniły obraz dostaw na tyle, że spłaszczenie peaków sezonowych i tygodniowych stało się faktem. Korzysta na tym e-handel.
Podobną opinię wyraża M.Markowska (GLS Poland) potwierdzając, że zamknięcie sklepów stacjonarnych w niedziele rzeczywiście spowodowało, że klienci częściej odwiedzają sklepy on-line, ale w gruncie rzeczy to tylko jedna ze składowych szybkiego rozwoju sektora e-commerce, a trend widać w szerokiej perspektywie. - Kluczowe jest zapewnienie usług w formie oczekiwanej przez odbiorców indywidualnych. Podstawą nowoczesnych usług kurierskich, dopasowanych do oczekiwań klientów jest elastyczna i sprawna sieć operacyjna. Stale rozwijając usługi dla segmentu B2C, systematycznie rozbudowujemy infrastrukturę bazową oraz wprowadzamy kolejne narzędzia cyfrowe służące do zarządzania i optymalizacji procesów logistycznych – dodaje przedstawicielka GLS Poland.
Dla O. Chollet (FM Logistic Central Europe) nawet jeśli charakterystyka szczytów zakupowych uległa zmianie w związku z likwidacją niedziel handlowych, to operator logistyczny jest zazwyczaj na tyle elastyczny, że nie odczuwa w tym zakresie zmiany w swojej organizacji. - Zwykle w jednostkach w których świadczymy usługi dla sieci handlowych pracujemy 6 dni w tygodniu i ściśle współpracujemy z naszymi klientami, aby usprawnić działania operacyjne w tym okresie. Ponadto naturalna ekspansja usług omnichannel, które muszą być dostępne w trybie 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu wypełniła tę lukę powstałą po likwidacji niedziel handlowych – mówi O. Chollet.
Opanować kompletację, zapanować nad zwrotami
Potrzeby wymusiły stosowanie nowych rozwiązań, np. w sferze kompletacji. A. Spała (Raben Logistics Polska) podkreśla, że coraz odważniej „zaangażowano” automatyzację, np. sorter dla Makro w Adamowie i robotyzację (np. coboty dla VAS). - Rozwijamy nasz WMS i systemy w produkcie Value Added Services. Stawiamy też na wielopoziomową integrację z naszymi klientami – mówi A. Spała.
Rozwiązania z zakresu IT stosowane w FM Logistic (systemu zarządzania magazynem klientów, albo własny WMS) dają możliwość świadczenia usług zarówno w kanale B2B, jak i B2C. O. Chollet (FM Logistic Central Europe) podkreśla, że firma oferuje rozwiązania zintegrowane nie tylko z ERP klientów, ale także z marketplace’ami, sklepami internetowymi i firmami kurierskimi. - Jeśli chodzi o kompletację, nie ma jednej uniwersalnej metody, rozwiązania dostosowujemy do każdego przypadku biznesowego i potrzeb klienta. Stosujemy kompletację wielozamówieniową w połączeniu z rozwiązaniem Put-to-Light, aby zapewnić najwyższą jakość preparacji, a także masową kompletację (łączenie ilości jednej pozycji dla kilku zamówień) i regały sortujące, automatyczne linie kompletacyjne dla standardowych produktów, takich jak kosmetyki, a dla małych i średnich towarów opracowujemy rozwiązania typu „Goods - to – man”. W każdym przypadku klienci zwracają się też do operatorów usług logistycznych z prośbą o optymalizację rozwiązań dotyczących opakowań tak, aby mieć na względzie troskę o środowisko, np. opakowania wielokrotnego użytku oraz automatyczne pakowanie na żądanie, dopasowane do niestandardowych paczek – dodaje O. Chollet.
Osobną kwestię stanowią, powszechne w sektorze e-commerce zwroty. GLS Poland z myślą o wsparciu dla klientów i partnerów z sektora e-commerce uruchomił portal ułatwiający konsumentom zwroty paczek. Usługa działa w handlu krajowym i transgranicznym, jest w pełni skalowalna. - Mogą z niej korzystać zarówno duże, jak i niewielkie sklepy. Wolumen przesyłek nie ma tu żadnego znaczenia. Rozwiązanie jest całkowicie bezpłatne i oparte na przeglądarce internetowej, więc nie wymaga również żadnych dodatkowych inwestycji ze strony sklepów internetowych – zaznacza M. Markowska (GLS Poland).
P. Todorow (VGL Group) informuje o kwestii dodatkowej, którą należy rozważać w kontekście polityki zwrotów, kwestii ekologii – sposobu pakowania, szkodliwości e-commerce na środowisko i niwelowania tego wpływu. - Rośnie świadomością konsumentów w tym aspekcie i za moment będzie ona determinowała część ich wyborów. Stąd też troska o zrównoważony rozwój, która musi być analizowana także w kwestii zarządzania wysyłkami oraz ich zwrotami – dodaje P. Todorow.
- Zdarza się, że w branży retail są magazyny przeznaczone tylko do logistyki zwrotów. FM Logistic posiada we Francji jedno centrum dystrybucyjne o powierzchni 40 tys. m.kw. przeznaczone wyłącznie do obsługi zwracanych produktów nieżywnościowych z regionalnych sklepów od niemieckiego sprzedawcy detalicznego, w którym używany jest automatyczny sortownik o powierzchni 4 tys. m.kw. przeznaczony do przekwalifikowania towarów do sprzedaży – uzupełnia O. Chollet (FM Logistic Central Europe).
Michał Jurczak
