Jaki będzie wpływ wzrostu podatku VAT na polską gospodarkę? Scenariusz, w którym państwo nakłada wyższe podatki, a następnie liczy płynące szeroką strugą przychody, wprowadzany był już wielokrotnie. Tak było między innymi z podatkami akcyzowymi – nie przyniosły one spodziewanych wpływów do budżetu, ponieważ jednocześnie obniżyła się wykazywana oficjalnie aktywność gospodarcza. Część biznesu może więc przejść do „szarej strefy”, której zdecydowanie nie jest po drodze z branżą wynajmu długoterminowego.
Podniesienie podatku od towarów i usług może również spowodować obniżenie konsumpcji oraz wzrost cen, co w efekcie wpłynie negatywnie na tempo wzrostu gospodarczego. Podobnie jak z potencjalnym wpływem nowej stawki VAT na inflację, wielu ekonomistów marginalizuje te zjawiska podkreślając, że – na podstawie analizy działań i doświadczeń innych gospodarek europejskich – moment wprowadzenia podwyżki podatku jest idealny - mówi Jarosław Oworuszko, Dyrektor Finansowy LeasePlan Fleet Management. Przepisy wykonawcze Ministerstwa Finansów do zmiany wysokości podatku mogą pojawić sie dość późno – oby nie w drugiej połowie grudnia bieżącego roku. Mam nadzieję, że nowa interpretacja przepisów będzie prosta, jasna i precyzyjna. To nie jest szczególnie trudne zadanie, ponieważ chodzi o wyznaczenie stabilnych i jednoznacznych ram działania, a przedsiębiorcy nie oczekują od ustawodawcy, że przewidzi wszystkie zdarzenia biznesowe.
Wyższy VAT w branży wynajmu i leasingu pojazdów
Jednym z głównych skutków wprowadzenia zwiększonego podatku będą wyższe koszty wynajmu i leasingu. Rosnący VAT spowoduje wzrost kwoty nieodliczalnej, przy niezmienionym limicie odliczalnej części podatku od zakupu i najmu pojazdu osobowego.
Dotyczy to oczywiście klientów będących płatnikami podatku VAT. Limit odliczeń ministerstwo pozostawiło bez zmian. W myśl przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – która, mówiąc oględnie, składa się w niemałej części z niedomówień – dla podatników użytkujących pojazdy osobowe na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o zbliżonym charakterze, kwotę podatku naliczonego stanowi 60% kwoty podatku naliczonego od czynszu lub innych kosztów wynikających z zawartej umowy i udokumentowanych fakturami VAT. Suma kwot w całym okresie użytkowania (spłacania) samochodów, nie może przekroczyć kwoty 6.000 zł za jeden pojazd. Ograniczenie w odliczaniu VAT w dalszym ciągu nie ma zastosowania do wydatków związanych z wynajmem pojazdów, ale o innym charakterze niż czynsz najmu i niewynikających z umowy najmu (np. koszty naprawy) – tłumaczy Jarosław Oworuszko, LeasePlan Fleet Management.
Wzrosną także koszty eksploatacji – na przykład przy zakupie paliwa do samochodów osobowych – o kwotę nieodliczalnego, wyższego o 1% podatku VAT. Obciążenia przypadające na jedno auto firmowe nie będą duże, jednak w swojej masie przysporzą budżetowi przychodów, a właścicielom większych flot – dodatkowych kosztów.
Spróbujmy wykonać prostą analizę, uwzględniając zapowiadane na sezon zimowy 2010-2011 podwyżki cen paliw. Litr oleju napędowego to wydatek rzędu 5 zł brutto. Wartość netto wynosi wówczas 4,10 zł, a kwota VAT – 0,90 zł. Przyjmijmy, że nasz służbowy samochód przejeżdża rocznie 40.000 kilometrów, zużywając średnio 7 litrów paliwa na 100 km. Daje to 2.800 litrów w ciągu roku.
Wzrost stawki VAT o 1 punkt procentowy wynosi 4 grosze na litrze, czyli kwota podatku jest równa 0,94 zł. Łączny koszt paliwa rośnie więc rocznie o 112 zł. To niedużo, jednak wydatki zmieniają się w zależności od wielkości floty (50-100 pojazdów to dodatkowo 5.600-11.200 zł) oraz innych składowych kosztów użytkowania samochodów: przeglądów, roboczogodzin, płynów eksploatacyjnych, opon, napraw bieżących itp. W przypadku towarów, które mają wielostopniowy cykl produkcji, VAT jest naliczany w większej wysokości na każdym etapie i przez każdego kolejnego kontrahenta. Trudno określić dokładny wzrost kosztu zakupu produktu lub usługi dla końcowego nabywcy, ponieważ nie dysponujemy modelem makroekonometrycznym, jednak moim zdaniem ceny wzrosną nie o dodatkowy 1% VAT, ale o kilka procent – prognozuje Oworuszko.
Zwróćmy także uwagę na koszty, które dopiero mogą się pojawić, na przykład wzrost kosztu wynajmu samochodów zastępczych. Podobnie jest z efektywnymi kosztami napraw po wypadkach: w przypadku auta ubezpieczonego do wartości netto, ubezpieczyciel pokryje koszty napraw w wartości netto, a przedsiębiorca będzie zobowiązany zapłacić wyższy VAT.
Przedsiębiorców czekają również techniczne i interpretacyjne problemy z rozliczeniem podatku VAT za świadczone usługi. Oto kilka przykładów:
W niektórych firmach obowiązuje system zamówień oparty na programie SAP, do którego dane wprowadzane są w ustalonych formatach i wielkościach. Przełom bieżącego i następnego roku może spowodować automatyczne odrzucanie przez system faktur lub zamówień uwzględniających 23%, zamiast 22% podatku.
Termin płatności faktury za wydany klientowi w grudniu 2010 r. samochód, przypada w styczniu następnego roku. Jaka powinna być stawka podatku w przypadku wypływu z konta przedsiębiorstwa kwoty z innym VAT-em niż obowiązujący?
Kwoty za paliwo czy serwis są zwykle sumowane na koniec miesiąca, a zbiorcze faktury – wystawiane w następnym miesiącu. Realizacja usług odbyła się według starych stawek, ale faktura jest wystawiona w okresie obowiązywania wyższego podatku. Jaki wówczas zastosować VAT?
