Odpowiednie rozmieszczenie magazynów i hubów to jeden z warunków sprawnego funkcjonowania operatora logistycznego obsługującego klientów działających na rynku FMCG. Dobra lokalizacja geograficzna centrów dystrybucyjnych oraz współpracujących hubów przeładunkowych zapewnia skrócenie czasu przepływu towarów – od momentu złożenia zamówienia przez klienta do czasu jego efektywnego dostarczenia do wyznaczonego miejsca. – Centra logistyczne obsługujące bezpośrednio rynki o największym potencjale powinny być zatem alokowane w promieniu pozwalającym realizować dostawy „ostatniej mili” w czasie nieprzekraczającym dwóch godzin. Wybierając optymalną lokalizację, należy oczywiście pamiętać, by w okolicy znajdowały się odpowiednie zasoby personalne i techniczne – niezbędne do zapewnienia sprawnego działania centrum. W naszym kraju jest to niezmiennie region Polski Centralnej, czyli węzeł Stryków oraz okolice Warszawy, a także aglomeracja Śląska. Sukcesywnie dołączają do tej grupy region Poznania i Wrocławia – mówi Tomasz Garbarski, Dyrektor Operacyjny w DSV Solutions.

 

Osobną kwestię stanowi zapewnienie sprawnie działających połączeń liniowych między centrum dystrybucyjnym a magazynami przeładunkowymi obsługującymi regiony o mniejszym popycie. – Stworzenie optymalnego harmonogramu, uwzględniającego z jednej strony niedoskonałą infrastrukturę Europy Wschodniej, z drugiej notorycznie wydłużane przez klientów "cut-off time’y" jest procesem, który wymaga ciągłej analizy i dostosowywania rozwiązań do zmiennych wolumenów – dodaje ekspert DSV.

 

Dziś standardem staje się dostawa w dniu następnym po złożeniu zamówienia, co pociąga za sobą konieczność respektowania rygorystycznych okienek czasowych dostaw lub dostarczenia towaru we wczesnych godzinach porannych. Inny trend to zmniejszanie się wolumenu jednostkowego zamówienia. Nie można już sobie dzisiaj pozwolić na długotrwałe utrzymywanie zapasów i niepotrzebne „mrożenie” w ten sposób kapitału. Przy konieczności zagwarantowania odpowiednich warunków obsługi, zwłaszcza w przypadku towarów o zróżnicowanych właściwościach, wymaga to od operatorów dostarczania zaawansowanych rozwiązań w obszarze budowania jednostek wysyłkowych, planowania ich dystrybucji, a także zapewnienia skutecznych narzędzi dla sprawnego śledzenia towarów w łańcuchu dostaw. – Dlatego warto mieć po swojej stronie zaufanego partnera, który będzie w stanie dostarczyć produkt w wymaganej ilości i w odpowiednim czasie. Właśnie z tego powodu, wybierając operatora logistycznego, nie warto kierować się tylko ceną, ale warto zwrócić uwagę na infrastrukturę, doświadczenie i elastyczność, jaką może nam zapewnić. To już w pierwszym okresie może wpłynąć na naszą pozycję na rynku – twierdzi Piotr Sukiennik, Dyrektor Generalny FM Logistic w Polsce. Ten operator logistyczny o francuskim rodowodzie w obsłudze tej wymagającej branży może pochwalić się 40-letnim doświadczeniem na swoim rodzimym rynku i 18-letnim w Polsce. W tej chwili obroty z tego sektora stanowią 68 proc. w portfelu FM Logistic, z czego 35 proc. pochodzi z obsługi sieci handlowych. O przewadze FM Logistic zadecydował specjalny system przygotowany dla tego rodzaju klientów. Na pierwszym miejscu jest wdrożona przez FM Logistic koncepcja platform multiklienckich, a drugi element stanowi usługa konsolidacji dostaw do magazynów centralnych sieci handlowych. Operator projektując indywidualne scenariusze misji logistycznych wykorzystuje do tego najnowsze dostępne narzędzia informatyczne, takie jak Webbooking, T&T czy archiwizację dokumentów. Klienci z branży FMCG mają do swojej dyspozycji biuro obsługi czynne przez 24 h. W tej chwili FM Logistic realizuje co miesiąc ponad 6000 dostaw do sieci handlowych. Jakość zarządzania została potwierdzona certyfikatami: ISO 9001; ISO14001 i HACCP. Operator gwarantuje potwierdzoną skuteczność dostaw na poziomie 98 proc. Na każdym etapie realizacji projektu zespół FM Logistic dba o ciągłą poprawę efektywności. – Dzisiaj producenci muszą przede wszystkim zapewniać bezbłędną i szybką dostawę produktów na półkę. To argument za tym, by skorzystać z wiedzy i know-how operatora, który wie, jak to zrobić. Można powiedzieć, że sama obsługa klientów z branży FMCG świadczy o najwyższej jakości usług operatora. Dlatego to kategoria, w której pracują tylko najlepsi – mówi Piotr Sukiennik.

 

Zarówno ilość magazynów, jak i ich rozmieszczenie geograficzne, ma na celu zminimalizowanie całkowitego kosztu logistyki, na który składa się wiele elementów. Należy podkreślić, że na składowe kosztu logistyki ma wpływ zarówno operator, jak i obsługiwany przez niego klient. Na jednym końcu skali leży obsługa za pomocą jednego centrum dystrybucyjnego, na drugim obsługa poprzez kilka lub kilkanaście magazynów regionalnych, z ewentualnymi cross-dockami. – W zależności od liczby lokalizacji i ich geograficznego rozmieszczenia zmienia się koszt dowozu towarów do magazynu, jak również koszt ich dystrybucji. Liczbę magazynów oraz ich lokalizację, minimalizującą sumę powyższych kosztów wyznacza się poprzez analizę tzw. środka ciężkości – mówi Mariusz Jaromin, Szef Operacyjny Logistyki Magazynowej w DB Schenker. Kolejną grupę czynników, zdaniem eksperta, stanowią wymagania finalnych odbiorców. Wiążą się one z oczekiwanym poziomem realizacji zamówień, czasem składania i realizacji zamówień. Dlatego decyzja o lokalizacji i ilości magazynów jest podejmowana przez klienta we współpracy z operatorem. Optymalne rozwiązanie powinno uwzględniać wszystkie konieczne wymagania operacyjne i umożliwić ich realizację przy najniższym możliwym koszcie.

 

 

W obsłudze logistycznej towarów FMCG istotne kwestie skupiają się wokół takich zagadnień, jak serie, daty, znakowanie żywności czy wymogi odnośnie zachowania odpowiedniej jakości i bezpieczeństwa w składowaniu i transporcie. Te specyficzne cechy zmuszają dostawców usług logistycznych do stosowania rozwiązań i procesów skrojonych na miarę, odpowiadających potrzebom konkretnych klientów. Harmonijna współpraca, jako efekt dokładnego zrozumienia procesów zachodzących w organizacji klienta, jest niewątpliwym wyzwaniem. Efektywna współpraca w tym zakresie jest uwarunkowana ścisłą kooperacją na poziomie operacyjnym i doświadczonym zespołem ludzi, którzy potrafią przewidzieć zagrożenia po każdej ze stron. – Chodzi tutaj nie tylko o stricte techniczne zagrożenia, związane np. ze zmianą sieci drogowej w Polsce, ale również zmianą rynku odbiorców, np. jako proces stopniowego eliminowania pośrednich kontrahentów z systemu na rynki lokalne – tłumaczy Dariusz Nachyła, Dyrektor Produktu Logistyka w Hellmann Worldwide Logistics Polska.

 

 

Największym, a zarazem najbardziej wymagającym, kanałem dystrybucji FMCG są duże sieci handlowe. Praca dla nich wiąże się z przygotowaniem towaru już w magazynie zgodnie z instrukcjami odbiorcy, dostawami na określoną godzinę według ściśle określonych procedur, potwierdzeniem konkretnych dokumentów dostawy. To powyższe czynniki decydują o tym, czy towar zostanie przyjęty przez odbiorcę i finalnie trafi na sklepowe półki. Warto wspomnieć, że często nawet małe odstępstwo od zasad powoduje odrzucenie całej dostawy.

 

 

Największym wyzwaniem w zapewnieniu najwyższej jakości świadczonych usług, zdaniem Jarosława Utko z PEKAES S.A., jest umiejętność budowania dedykowanych rozwiązań. I o ile, mówiąc przewrotnie, znaczna część parków magazynowych spełnia określone, uniwersalne standardy techniczne, to zarządzanie, organizacja pracy, umiejętność rozwiązywania problemów klientów spoczywa na operatorze logistycznym. Nie kto inny a operator logistyczny odpowiada za poziom obsługi klientów. – W PEKAES mamy świadomość, że rozwój naszych klientów po części uzależniony jest od działalności logistycznej, dlatego też, poza zgodnym ze światowymi standardami zarządzaniem magazynami, kluczowymi kompetencjami po stronie operatorów logistycznych są doświadczenie i umiejętność elastycznej współpracy. Ostatnio rozpoczęliśmy współpracę z klientem, który sprzedaje towary FMCG w sieci swoich sklepów. Jednym z kluczowych tematów był obrót niestandardowymi przyborami ładunkowymi, na których realizowane są dostawy. Dzięki dokładnemu poznaniu procesów klienta i ścisłej współpracy udało się opracować rozwiązanie zapewniające sprawny obrót nośnikami przy jednoczesnej optymalizacji kosztów – mówi Jarosław Utko.

 

 

Często wymienianą kategorią wyzwań logistycznych w obsłudze sektora FMCG są wahania obsługiwanych wolumenów związane z sezonowością. – Powiązane z tym są ilości obsługiwanych zwrotów. Sprzedaż w szczytach, będąca dziesięciokrotnością sprzedaży w pozostałym okresie, nie jest niczym niespotykanym. Kluczową kompetencją jest w tym momencie zdolność realizacji usług na stałym poziomie jakościowym, niezależnym od sezonowości – mówi Mariusz Jaromin z Schenkera. Rynek FMCG cechuje się bardzo dużym wskaźnikiem rotacji oraz podlega często zmiennym wolumenom obsługi w krótkim czasie. Operator logistyczny musi być bardzo elastyczny w planowaniu dostępnych zasobów, aby spełnić oczekiwania jakości obsługi. – Stąd też duży nacisk powinien być położony na wypracowanie modelu efektywnego prognozowania aktywności na podstawie planów przekazywanych przez klientów. Dostęp do tych informacji jest kluczowy, a można go osiągnąć poprzez zbudowanie właściwych relacji z klientem tak, aby nie być tylko usługodawcą, ale partnerem w biznesie, pełniąc jednocześnie rolę konsultanta – twierdzi Tomasz Garbarski z DSV Solutions. Doświadczenie operatora logistycznego pomaga współtworzyć efektywny łańcuch logistyczny, co przynosi korzyści obu stronom. Klient ma zapewnioną stabilność obsługi i może skupić się na swoim „core business”, natomiast operator logistyczny minimalizuje ryzyko nieprzewidzianych zdarzeń. Przekłada to się również na optymalizację kosztów obsługi.

 

 

Najwyższa jakość w obsłudze klienta wiąże się nie tylko z terminowymi dostawami, ale także, a może przede wszystkim, z szybką komunikacją na linii operator–klient. O sukcesie współpracy decyduje więc jakość komunikacji, informacja zwrotna, właściwe i błyskawiczne raportowanie procesów logistycznych oraz ewentualnych nieprawidłowości. – Trudno sobie wyobrazić sytuację, w której klient mógłby być zadowolony, gdy dostawy jego produktów są zrealizowane np. po promocji, jaka była kilka dni wcześniej. Bardzo ważne jest przy tym wprowadzenie czynnika niepodatnego na błędy ludzkie, czyli elektronicznej transmisji danych i automatyzacji pewnych czynności – twierdzi Artur Zbroja, Dyrektor ds. Dystrybucji Krajowej w ROHLIG SUUS Logistics. W przypadku rynku FMCG poza standardowymi usługami składowania i dystrybucji, kluczowe są dwa elementy: zarządzanie towarem w magazynie w oparciu o datę przydatności do spożycia oraz duża elastyczność i zaangażowanie podczas realizacji akcji promocyjnych (co-packing). – Efektywne zapewnienie pierwszego z wymienionych czynników wymaga od operatora posiadania nowoczesnego systemu WMS, który skanuje etykiety GS1 na opakowaniach, uzupełniając i przetwarzając takie dane, jak np. numer towaru i partii, datę ważności, liczbę produktów na palecie. Praca w oparciu o system WMS eliminuje większość możliwych błędów ludzkich oraz usprawnia procesy logistyczne. Jest to niezwykle przydatne podczas realizacji okresowych akcji co-packingowych, kiedy to szybkie tempo pracy połączone z dokładnością okazują się kluczowe – dodaje Anna Galas, pełniąca w ROHLIG SUUS Logistics funkcję Kierownika ds. Logistyki Kontraktowej.

 

O znaczeniu integracji elektronicznej operatora logistycznego z klientem przekonuje również ekspert Schenkera. – Trudno podać jedną charakterystykę funkcjonalności takich rozwiązań ze względu na to, że są właśnie indywidualne dla każdego klienta. Można natomiast zauważyć wyraźną tendencję do daleko idącej integracji elektronicznej systemów operatora i klienta. W jej efekcie obydwie strony mają pełną przejrzystość działań podejmowanych przez partnera w czasie rzeczywistym. Dotyczy to np. prognoz, statusu realizacji zleceń, ich śledzenia w procesie dystrybucji lub wystąpienia jakichkolwiek sytuacji nieregularnych – potwierdza Mariusz Jaromin. Dzięki integracji elektronicznej systemów klienta i operatora wiele zadań można zautomatyzować, np. przygotowywanie raportów lub całkowicie wyeliminować obieg papierowych faktur, na rzecz e-faktury.

 

Michał Klecha

 

***

 

– Jednym z dedykowanych rozwiązań IT jest aplikacja pozwalająca na składanie zamówień na wybrane grupy towarów bezpośrednio przez przedstawicieli handlowych przez internet. Bezpośrednio po wygenerowaniu popytu na te towary, związanego z prowadzonymi promocjami lub akcjami marketingowymi, zamówienie jest składane bezpośrednio do naszego systemu WMS. Podlega ono autoryzacji przez klienta w trybie on-line i natychmiastowo przekazywane jest do realizacji. Następnego dnia towar jest dostępny w jednej z 17 lokalizacji w Polsce lub, w zależności od potrzeb, dostarczany bezpośrednio pod wskazany adres. Pozwala to klientom na optymalizację zarządzania materiałami POSM i efektywne monitorowanie wykorzystania zapasów, jednocześnie redukując koszty obsługi tego kanału dystrybucji.

 

***

 

– Operatorzy logistyczni w większości mają podobnie zorganizowaną sieć magazynów pod względem geograficznym. Wybór lokalizacji determinowany jest głównie kosztami dystrybucji i kolekcji przesyłek, w związku z czym preferowane są miejsca z dostępnością do znacznej grupy odbiorców. Zazwyczaj są to lokalizacje w dużych miastach lub w bezpośrednim ich sąsiedztwie, z dogodną komunikacją – istniejącą bądź planowaną gęstą siatką dróg. Dodatkowym argumentem jest bliskość magazynów centralnych dużych sieci handlowych, sąsiedztwo stref ekonomicznych czy fabryki kluczowego klienta, z którym dany operator posiada wieloletni kontrakt.

 

Przemyślane rozmieszczenie magazynów cross-dockowych jest niezwykle istotnym czynnikiem pozwalającym na zbudowanie efektywnej czasowo siatki połączeń liniowych. Dzięki temu możliwe jest świadczenie usług na zadowalającym klienta poziomie.