W celu zapewnienia sprawnego przepływu komponentów od momentu dostarczenia do fabryki bezpośrednio na linię produkcyjną do stanowiska montażowego na hali produkcyjnej tworzy się tzw. supermarkety, w których kluczową rolę odgrywają regały przepływowe. Celem stosowania zasady odchudzonej produkcji jest osiągnięcie optymalnego przepływu, który pozwoli zaoszczędzić cenny czas, miejsce i w możliwie wydajny sposób wykorzystać siłę roboczą. Stosowanie regałów przepływowych i supermarketów, dzięki którym operator linii montażowej może mieć towar zawsze „pod ręką”, przyczynia się do oszczędności czasu, miejsca i siły roboczej na wiele sposobów.
Podstawową korzyścią, która wypływa z zastosowania tego typu rozwiązań, jest zapewnienie szybkiej dostępności komponentów do montażu. System ssący, w którym w prosty sposób zgłasza się zapotrzebowanie na zasilenie regału poprzez odłożenie pojemnika na koniec gniazda regałowego, przyspiesza przepływ towaru bez zbędnego składowania. Na regale znajduje się taka ilość towaru, na jaką istnieje aktualne zapotrzebowanie, z bezpiecznym zapasem buforowym, a regały są zasilane na bieżąco, zgodnie z zasadą just-in-time. Zapewnienie dostępności komponentów do produkcji zapobiega przestojom wynikającym z braków materiałowych, co ogranicza tzw. Muda oczekiwania, która ma miejsce wtedy, gdy ręce operatora są bezczynne w oczekiwaniu na dostawę komponentów. O korzyści z zastosowania supermarketów na produkcji zapytaliśmy dostawców regałów przepływowych. – Podstawowe ich zalety to bliskość ustawienia w stosunku do ludzi pracujących przy liniach produkcyjno-montażowych, w pewnym sensie często wydzielenie strefy produkcji i zaopatrzenia poprzez odpowiednie ustawienie modułów regałowych, możliwość odbioru towaru według określonej kolejności i porządku, łatwość reakcji na braki, prostota zaopatrywania i uzupełniania zapasu, dopasowanie zapasu do potrzeb zmiany, oszczędności czasu koniecznego na uzupełnianie elementów niezbędnych do pracy – wylicza Andrzej Bonk, Dyrektor Oddziału Gdynia SSI SCHÄFER. Często w systemach opartych o supermarkety korzysta się z ustawienia modułu grawitacyjnego na platformie jezdnej, dzięki czemu dostarcza się całe zestawy lub w innych wypadkach czyni je bardziej mobilnymi, dając możliwość jeszcze dodatkowego skrócenia drogi poboru uzupełnianych części. – W przypadku zatowarowania można taki moduł przewieźć odpowiednio w wyznaczone do tego miejsce, dzięki czemu unika się konfliktu stref produkcyjnej i magazynowej – dodaje Andrzej Bonk.
Konfiguracje
Istotą Kaizen są zmiany. Te mogą dotyczyć m.in. wydłużania linii, zwiększania szerokości, wysokości i struktury regałów w odpowiedzi na zmieniający się poziom produkcji. Typowa – np. w branży motoryzacyjnej, gdzie linia produkcyjna nieustannie dynamicznie może zmieniać swój kształt – jest częsta reorganizacja strefy kompletacji przy liniach montażowych, co pociąga za sobą zmianę układu i architektury regałów. Dlatego ważne jest, aby supermarkety cechowała łatwość konfiguracji w odpowiedzi na stale zmieniający się charakter procesu. Dostawcy systemów szczupłego składowania znaleźli na to wiele sposobów.
Na przykład wprowadzony przez firmę item system aluminiowych rurek to moduły Lean Production drugiej generacji. Rurki LPS (Lean Production System) występują w różnych wersjach, w zależności od przewidywanych obciążeń. Łączniki rurek wykonane są z tego samego materiału, co pozwala uniknąć luzowania się konstrukcji w przeciwieństwie do rurek stalowych, gdzie dodatkowo pracownik co pewien czas musi dokręcać łączniki. – Sposób ich montażu jest dziecinne prosty i wymaga zawsze użycia tylko jednego narzędzia. Umożliwia to inteligentna technika łączenia, gwarantująca wysoką wytrzymałość – zapewnia Grzegorz Jazowski, Dyrektor Oddziału item Polska. Aby uniknąć skomplikowanych punktów węzłowych, nowoczesne rozwiązania tego dostawcy stosują tylko jeden typ łącznika do wszystkich zadań. Poszczególne rurki montowane są stabilnie w węźle i można zmienić położenie każdej z nich. – W rozwoju produktu było dla nas ważne, aby montaż konstrukcji był możliwy tylko przez jedną osobę. Przycięcie rurki może nastąpić przy linii produkcyjnej bez specjalistycznej piły, ponieważ łączniki wykazują tolerancję na nierówne przycięcie i wymiar – gwarantuje Grzegorz Jazowski. Konstrukcja proponowana przez item w porównaniu do stalowych rozwiązań jest lżejsza, bardziej estetyczna, trwała, a co najważniejsze – istnieje możliwość jej doposażenia w szereg rozwiązań z szerokiego asortymentu profili aluminiowych item. Rurki LPS są w pełni kompatybilne z tym systemem. Druga generacja LPS łączy w sobie maksymalną stabilność oraz minimalny nakład związany z planowaniem i montażem. Konstrukcje mogą być budowane i ulepszane bez konieczności wykonywania kosztownych projektów. Podstawy są więc odzwierciedleniem odchudzonej produkcji, dążącej do elastyczności i oszczędnego wykorzystywania zasobów.
Z kolei systemy oferowanie przez firmę SSI SCHÄFER oparte są na samonośnych konstrukcjach ramowych umożliwiających montaż zarówno na systemowych ramach pionowych, jak i wkomponowywanie w regały paletowe rzędowe. – Produkujemy praktycznie dowolnej głębokości, jak i szerokości elementy dopasowywane każdorazowo do rzeczywistych potrzeb klienta, ale też do charakteru pracy, aby była jak najbardziej ergonomiczna i efektywna. Mamy możliwość regulacji prawie płynnej (skok ok. 6 mm) wysokości półek, kąta pochylenia, stopnia wysunięcia, obciążenia na półkę czy jednostkę powierzchni – zapewnia Andrzej Bonk. Systemy SSI SCHÄFER dopasowywanie zakończenia półki poprzez strefy spadu czy odgięcia, jak również regulację liczby punktów podparć, zależnie od tego czy towar jest w pojemnikach, kartonach lub zgrzewkach. – Same rolki przez nas produkowane – w zależności od obciążeń, wymaganej precyzji i sposobu pracy – mogą posiadać osie z tworzywa lub stalowe. Możemy sprzęgać konstrukcje półek grawitacyjnych z zestawami transporterów napędzanych lub nie, jest opcja podwozia do przestawiania pozycji regału – dodaje Andrzej Bonk.
Samodzielna inwencja
Regały przepływowe mogą zostać wykonane zarówno w oparciu o systemy rurkowe, jak i profile stalowe. W gruncie rzeczy są rozwiązaniami raczej uniwersalnymi i mogą znaleźć zastosowanie w różnych branżach. Ze względu jednak na charakter procesu produkcyjnego w przemyśle motoryzacyjnym i AGD, dostawcy tych rozwiązań podkreślają ich szczególną przydatność dla linii produkcyjnych w tych gałęziach. – Regały przepływowe, wózki, stoły i szereg innych konstrukcji to rozwiązania mobilne, elastyczne, jeżeli chodzi o możliwość dokonywania zmian, lekkie, a mimo to mocno wytrzymałe. Przekonało się już o tym wiele firm z branż automotive, AGD i elektroniki – potwierdza Grzegorz Jazowski (item Polska). Zdaniem eksperta, podobnie jak w innych gałęziach gospodarki, tak i tutaj można zobaczyć pewne trendy. Firmy produkujące zgodnie z zasadami Lean są niezwykle mocno zorientowane na nowe rozwiązania i otwarte na produkty mające stale usprawniać procesy. Produkty takie po prostu spełniają ich oczekiwania. – Klient samodzielnie buduje dowolne konstrukcje w sposób tak łatwy i nieangażujący czasu i pieniędzy, jak nie było to możliwe nigdy dotąd, stosując szereg rozwiązań w tematyce Lean, zaczynając od ergonomiczności w budowie i użytkowaniu konstrukcji, a na Kanban kończąc – mówi Grzegorz Jazowski.
Z kolei asortyment firmy Masklogik Poland charakteryzują przede wszystkim profile rurkowe, łączniki, listwy rolkowe, kółka i szeroka gama akcesoriów. Używając jedynie klucza imbusowego oraz obcinaka do rurek użytkownik jest w stanie samodzielnie złożyć magazyny materiałów typu FIFO, stoły robocze, linie montażowe, wózki specjalne oraz wszystko, co jest niezbędne do zmodernizowania firmy. System o nazwie FLEXLOGIK skraca czas realizacji konstrukcji i pozwala na elastyczne dokonywanie zmian w istniejących już konstrukcjach.
Firma SSI SCHÄFER proponuje natomiast wersję mobilną regałów przepływowych w oparciu o te same profile, jakie są wykorzystywane do wersji stacjonarnych. – Główną zaletą tego rozwiązania jest elastyczność w podejściu do potrzeb – regał dzisiaj ruchomy, za rok może być konieczny do umiejscowienia w stałej pozycji i odwrotnie. Realizacje dotychczasowe pokazują, że to się zmienia, firmy żyją i często obecne decyzje są nieaktualne po niedługim czasie – zauważa Andrzej Bonk. SSI SCHÄFER oferuje różne rozwiązania zależne od potrzeb – zarówno estetyczne, jak i funkcjonalne. Posiada w ofercie wersje lakierowane, ocynkowane, a także wersje dla elektroniki w systemie ESD.
Jakie korzyści dają supermarkety na produkcji?
– Przejrzystość, szybkość, ograniczone koszty magazynowania i transportu, uporządkowanie procesów, nie zapominając o ergonomii – jak widać, zalet takich rozwiązań nie sposób przecenić. Nowoczesne sposoby organizacji procesów Lean Production wymagają rozwiązań elastycznych, dopasowanych do wymogów produkcji. Lekkie regały przepływowe są odpowiedzią na zadane wymagania. Odchudzona produkcja wspiera rozwiązania, które ułatwią pracownikowi dostęp do przygotowanych obszarów, a nowoczesne moduły Lean Production zostały zoptymalizowane w celu ciągłego udoskonalania w miejscu pracy. Dzięki takim rozwiązaniom narzędzia i pomoce warsztatowe można konstruować bez konieczności centralnego planowania i przy zastosowaniu niewielkiej liczby materiałów. Regały przepływowe są budowane dokładnie na miarę. Te rozwiązanie dopasowują się do produkcji.
Grzegorz Jazowski, Dyrektor Oddziału item Polska