Dylematów i jednocześnie kłopotów jest wiele, bo i kary za nieużywanie karty podczas jazdy są dosyć wysokie. W przypadku kontroli, stosowną sumą zostanie obciążony nie tylko kierowca, ale i osoba zarządzająca oraz samo przedsiębiorstwo. Łącznie może być to kwota rzędu 9 tysięcy złotych. Zatem jak uniknąć problemów?
Z pomocą w przypadku zagubienia czy też uszkodzenia karty przychodzi nam artykuł 29 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 z dnia 4 lutego 2014 roku.

Jazda bez karty – poznaj procedurę
Najważniejszym elementem, jak zawsze w przypadku korzystania z pewnych odstępstw od przyjętych norm, jest dokładne opisanie zdarzenia. Opis ten powinien mieć miejsce już na samym początku, czyli w momencie, kiedy kierowca jest zmuszony do wyruszenia w dalszą trasę bez karty która właśnie uległa zniszczeniu lub zagubieniu.
Krok 1 – Pierwszy wydruk danych z tachografu na początku dnia. Na odwrocie wydruku należy umieścić takie dane jak: imię i nazwisko, numer karty kierowcy lub numer prawa jazdy oraz złożyć imienny podpis.
Krok 2 – Drugi wydruk na koniec dnia pracy - wykazanie zdarzeń. Na końcu przebytej trasy w danym dniu, kierowca jest zobowiązany do wykonania kolejnego wydruku z tachografu, który zawierać będzie wszystkie dane nt. jego pracy od momentu wykonania pierwszego wydruku: jazda, inna praca, dyspozycyjność. Ważne, aby informacje były pełne, prawidłowe i odzwierciedlały to, co miało miejsce w rzeczywistości. Na drugim wydruku również należy umieścić podstawowe dane identyfikacyjne (imię, nazwisko, numer karty kierowcy lub numer prawa jazdy oraz podpis).
Podsumowując: w przypadku nieposiadania działającej karty, kierowca powinien posiadać po dwa wydruki każdego dnia. Jeden, który świadczy o rozpoczęciu pracy, drugi po jej zakończeniu.

Zgubiłem kartę!
Stało się. Wypadła z kieszeni, zaginęła w przepastnym portfelu, wypadła z kabiny na parkingu. Co powinien zrobić kierowca? - Zastosować się do powyższej procedury oraz niezwłocznie wystąpić z wnioskiem o wydanie nowej karty. Kontynuacja jazdy jest możliwa przez 15 dni od daty wykonania pierwszego wydruku, czyli od momentu zgubienia karty. Obowiązkowo należy w tym okresie dokonywać wydruków (przed i po zakończeniu pracy). W celu dotarcia do bazy można również wydłużyć czas jazdy bez karty, pod warunkiem, że prowadzący jest w stanie wykazać brak przedstawienia lub użycia wymaganego dokumentu – radzi Tomasz Szerszeń, ekspert Kancelarii Transportowej ITD-PIP.

A co, jeżeli z kartą jest coś nie tak?
W przypadku karty, która została uszkodzona, kierowca może kontynuować trasę (stosując się do przedstawionej procedury tworzenia wydruków) oraz powinien ją niezwłocznie wysłać listem poleconym do Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych. Aby uniknąć kłopotów podczas kontroli, już po odesłaniu karty, należy mieć przy sobie kopię złożonego wniosku wysłanego do PWPW o wydanie duplikatu karty.
Tutaj kolejną ważną informacją jest to, że wniosek o wydanie karty jest sporządzony jedynie w języku polskim. - A zatem w przypadku planowanych tras do innych krajów, kierowca powinien dysponować dokumentem przetłumaczonym na język urzędowy obowiązujący w danym państwie. Pracownik wyposażony w tego typu oświadczenia oraz dokonujący regularnych wydruków z tachografu, może kontynuować trasę przez 15 dni. Po upływie tego czasu może jedynie pozwolić sobie na powrót do bazy. Powrót ten może odbyć z załadunkiem – kontynuuje Tomasz Szerszeń, ekspert Kancelarii Transportowej ITD-PIP.

A kradzież?
W przypadku kradzieży, kierowca również może wykonywać swoją pracę w okresie 15 dni (z dodatkowym czasem na dojazd do bazy) jednak jego obowiązkiem jest posiadanie odpowiedniego dokumentu, który jest potwierdzeniem zgłoszenia tego faktu na policję. Oczywiście jest również zobowiązany do wykonywania wydruków i ich rzetelnego opisywania.
Wniosek o wydanie nowej karty
Osobą upoważnioną do złożenia wniosku oraz uiszczenia opłaty za wydanie nowej karty jest jedynie kierowca. - Pracodawca nie może dokonać tych formalności za swojego pracownika. Jeżeli kierowca chce uzyskać zwrot kosztów za wydanie nowego dokumentu, musi skierować się do swojej firmy z prośbą o refundację – radzi ekspert. Przedsiębiorstwo nie ma możliwości otrzymania z tego tytułu faktury, ani żadnego innego dokumentu, gdyż opłata za wydanie nowej karty jest potwierdzona imiennym rachunkiem wystawianym na dane kierowcy.
Co ważne: o wydanie nowej karty należy wystąpić w terminie 7 dni od dnia, kiedy skorzystanie z niej stało się niemożliwe. Organ, który jest zobowiązany do wydania dokumentu (w przypadku Polski jest to Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych), w przeciągu 8 dni od daty złożenia poprawnie wypełnionego wniosku dostarczy kartę zastępczą.
Jak złożyć wniosek? Jak już wiemy, w Polsce to PWPW odpowiada za emisję tego typu dokumentów. A zatem to właśnie do tego organu należy złożyć odpowiedni wniosek. Sama procedura składania prośby o wydanie nowej karty jest szczegółowo opisana na stronie: http://info-car.pl/infocar/tachograf/procedura-skladania-kk.html
Należy pamiętać o tym, aby wniosek był wypełniony prawidłowo oraz zawierał wszystkie niezbędne dane. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, procedura może ulec znacznemu wydłużeniu, a przypomnijmy – jazda bez karty możliwa jest jedynie przez 15 dni.

Wysokość kar – czy warto przestrzegać przepisów?
Jak to zwykle w przypadku prawa transportowego bywa, ustawodawca przewidział również stosowne kary za nieprzestrzeganie przepisów. W sytuacji, kiedy kierujący pojazdem nie będzie posiadał przy sobie karty lub poprzez jej uszkodzenie nie będzie mógł z niej korzystać, a jednocześnie organom kontrolującym nie zostaną przedstawione odpowiednie wydruki, należy spodziewać się surowych kar. A co ciekawe, mandatu spodziewać się może nie tylko kierowca, ale i przedsiębiorstwo. Stawki są następujące:
- przedsiębiorstwo – 5 000 zł
- osoba zarządzająca transportem – 2 000 zł
- kierowca – 2 000 zł.
Dodatkowo, jeżeli kierowca przekroczy 15 dni jazdy bez karty (kiedy warunkiem skorzystania z tego odstępstwa nie będzie zjazd do bazy), otrzyma kolejny mandat w wysokości 1 000 zł. Natomiast każdy brak wydruku, który powinien zostać wykonany w związku z uszkodzeniem, zagubieniem lub kradzieżą dokumentu, to kolejne 100 zł.

Podsumujmy wiedzę
Dla uściślenia i zebrania wiedzy nt. procedury jazdy bez karty, przedstawiamy trzy możliwe sytuacje oraz dokumenty, jakie należy mieć przy sobie, aby działać zgodnie z prawem:
1. Kradzież:
a. potwierdzenie zgłoszenia kradzieży na policję
b. dwa wydruki za każdy dzień jazdy bez karty
2. Zagubienie:
a. zgłoszenie do PWPW o zagubieniu
b. kopia wniosku o wydanie nowej karty wraz potwierdzeniem nadania o wydanie duplikatu
c. dwa wydruki za każdy dzień jazdy bez karty
3. Uszkodzenie
a. posiadanie uszkodzonej karty
b. po wysłaniu karty do PWPW kopia wniosku o wydanie nowego dokumentu
c. dwa wydruki za każdy dzień jazdy bez karty
W każdej tej sytuacji, kierowca ma prawo poruszać się bez karty kierowcy przez 15 dni kalendarzowych z możliwością ich wydłużenia na czas zjazdu do bazy.