W badaniu wzięto pod uwagę aktywne firmy prawa handlowego, w których prezesem jest osoba narodowości polskiej. Na ponad 242 tys. firm, kobiety zajmują stanowiska prezesów jedynie w około 53 tys. podmiotów. Reszta, czyli aż 78% firm, to podmioty zarządzane przez mężczyzn. Te drugie charakteryzują się ponad dwukrotnie większymi obrotami, kształtującymi się na poziomie 31 492 160 zł. Średni obrót firm, którymi zarządza prezeska, wynosi 13 231 210 zł.
– W branży transportowej obserwujemy niewielki udział kobiet w piastowaniu najwyższych stanowisk kierowniczych. Średni udział pań prezes dla całej branży to 22%, natomiast w poszczególnych sektorach wyniki są zróżnicowane. Najwięcej, bo 24% prezesek, znajdziemy w transporcie wodnym. Tylko o jeden procent mniej w firmach transportu drogowego towarów oraz w działalności usługowej związanej z przeprowadzkami. Pozostały transport lądowy pasażerski to wynik jedynie 16%. Zdecydowanie najmniej kobiet kieruje firmami związanymi z transportem lotniczym (13%) i kolejowym (11%) – mówi Dominik Lewandowski, dyrektor rozwoju biznesu CRIBIS.pl.
Męski świat – nie tylko transport
Branża transportowa, z niewielką ilością kobiet na stanowisku prezesa, nie jest wcale na końcu stawki. Na podstawie badania CRIBIS.pl można wskazać sektory, w których udział procentowy kobiet – prezesów jest zdecydowanie najmniejszy i wynosi 10%-12%. Zaskoczenia nie ma: branża rafineryjna, produkcja maszyn, urządzeń i pojazdów oraz elektryka i elektronika to zdecydowanie męski świat. Niewiele kobiet zarządza także podmiotami z branży sportowej i rolniczej.
Podkarpackie i Świętokrzyskie to dwa województwa, w których udział prezesek w stosunku do prezesów jest zdecydowanie najmniejszy i wynosi 18-15%.
Tu rządzi pani prezes
Jedyną branżą, w której obserwujemy przewagę kobiet na stanowiskach zarządczych, jest pomoc społeczna – tu panie prezes stanową 53% kadry menedżerskiej. Na drugim miejscu, z wynikiem 40%, plasuje się sprzedaż detaliczna prowadzona na straganach i targowiskach, podium zamyka zaś opieka zdrowotna, z wynikiem 39%. Niewiele mniej, bo 38% kobiet zarządza w branżach: edukacja, działalność weterynaryjna, działalność wspomagająca usługi finansowe oraz handel detaliczny – z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi.
Największe szanse na spotkanie pani prezes mamy w województwie łódzkim i mazowieckim: udział kobiet w stosunku do mężczyzn w kadrze menedżerskiej wynosi, odpowiednio, 23,4% i 23%. Niewiele mniej prezesek spotkamy w Dolnośląskiem (22,2%) i Lubelskiem (22,3%).
– Kobiety najczęściej obejmują stanowisko prezesa w fundacjach, stowarzyszeniach i spółdzielniach, jednak i tu ich udział nie przekracza 50%. Prezeski są o ponad dwa lata młodsze od mężczyzn na tym stanowisku – mają średnio 45,79 lat – mówi Dominik Lewandowski, dyrektor rozwoju biznesu CRIBIS.pl.
Męskie decyzje – kobieca domena?
Ciekawe wnioski dotyczą fluktuacji kadry managerskiej: w firmach zarządzanych przez kobiety obserwujemy nieco wyższy procent zmian personalnych w zarządzie. Czy znaczy to, że „męskie decyzje” stają się domeną kobiet? – Zbadaliśmy procent osób wymienionych w zarządach w okresie ostatnich dwóch lat. Różnica na poziomie 3% w firmach zarządzanych przez mężczyzn i kobiety nie jest oczywiście ogromna, ale jest zauważalna. Przypomina się przysłowie „gdzie diabeł nie może, tam babę pośle”. Jeżeli w kolejnych latach będziemy obserwować wzrost tej tendencji, będzie można pokusić się o wniosek, że to właśnie kobiety mają większą umiejętność podejmowania trudnych decyzji, a do takich bez wątpienia należy wymiana kadry – podsumowuje Dominik Lewandowski.
Analiza danych CRIBIS.pl skłania do pytania, jak wiele kobiet w Polsce rozbija głowę o szklany sufit. Pierwsze wnioski z badania stawiają przedsiębiorczość Polek pod znakiem zapytania. Tymczasem, jak podaje niemiecki Federalny Urząd Statystyczny (Destatis), w 2014 roku Polska była na trzecim miejscu pod względem ilości kobiet na stanowiskach kierowniczych. Egalitarne, wydawać by się mogło, kraje Europy Zachodniej, w szczególności jako takie postrzegane kraje skandynawskie czy kraje Beneluxu, we wspomnianych statystykach pozostają daleko za Polską (np. Belgia na miejscu czternastym, Dania – na dwudziestym trzecim). Na tle Europejek Polki wypadają zatem doskonale – pozostaje pytanie, czy taki udział w piastowaniu najwyższych stanowisk kierowniczych jest dla nich satysfakcjonujący czy przeciwnie, istnieją wciąż niewidzialne bariery utrudniające płci pięknej rozwój kariery zawodowej.
