O logistyce w małych i średnich przedsiębiorstwach opowiada Michał Dłużniewski – specjalista ds. optymalizacji i zarządzania logistyką.
Po co małym i średnim przedsiębiorstwom logistyka?
Logistyka jest nieodzownym elementem w rozwoju firmy. Obojętnie, czy mamy do czynienia z dużą korporacją, czy z małym przedsiębiorstwem. Jednak w tym ostatnim przypadku trudno znaleźć dla niej miejsce - przynajmniej na początku.
We wstępnej fazie rozwoju firmy, ich właściciele skupiają się wyłącznie na produkcji. Logistyki się nie planuje, ona ma przyjść z czasem. Jeśli zapytamy właściciela firmy: Jak będzie wyglądała logistyka w Twojej firmie za dziesięć lat? - nie odpowie. Pytając z drugiej strony: Jak będzie wyglądała Twoja produkcja za parę lat?, jest w stanie opowiedzieć nam o niej wszystko.
Poważny problem może się pojawić, gdy firma zacznie się rozwijać. Niby idealna sytuacja dla przedsiębiorcy, ale jednak nie do końca. Firma będzie dostawać coraz więcej zleceń, a np. w magazynie zacznie brakować miejsca. Pojawią się opóźnienia w dystrybucji lub w produkcji. W tej sytuacji firma traci nie tylko wiarygodność na rynku, ale także kontrahenta. Może również otrzymać karę finansową za niewywiązanie się z umowy. Logistyka pozwala unikać takich problemów.
Na czym powinna koncentrować się logistyka w małych i średnich przedsiębiorstwach?
Jak każda logistyka powinna być dobrze zorganizowana, ale do tego elastyczna. Prowadzona w miarę niewielkim kosztem, przy użyciu odpowiednich narzędzi dostosowanych do budżetu i potrzeb.
Najważniejsza jest wiedza o rynku i nowych rozwiązaniach, jej brak może spowodować przeinwestowanie. Szczególnie podatne na tego rodzaju sytuacje są małe i średnie przedsiębiorstwa.
Firma kupuje nowoczesny wózek widłowy wart 120 tys. zł, który pracuje tylko 4 godziny w tygodniu. Zdarzały się sytuacje, w których dostawca programu informatycznego (pozwalającego na usprawnienie obsługi magazynu) usiłował namówić mojego klienta do nowej, wyższej wersji systemu. Po krótkich negocjacjach okazało się, że modyfikacja istniejącego zajęła jeden dzień, a w kieszeni klienta pozostało kilkadziesiąt tysięcy złotych.
W wielu firmach produkcyjnych jednym z najważniejszych elementów logistyki jest transport. Jak on wygląda w mniejszych przedsiębiorstwach?
Transport jest nie tylko najważniejszym, ale też najbardziej kosztownym elementem. To tutaj bardzo często dochodzi do niekontrolowanego wypływu pieniędzy. Ceny firm kurierskich nie są dla takich przedsiębiorców atrakcyjne. Jednak z drugiej strony obecność takiej firmy na giełdzie transportowej, gdzie co miesiąc musi płacić spore kwoty za samą możliwość korzystania z jej usług, jest bezzasadna. Zazwyczaj przecież wyprodukowane towary wysyłane są raz w miesiącu i inwestycja w giełdę jest nieopłacalna.
W tej sytuacji należy szukać pomocy z zewnątrz?
Duże firmy w łatwy sposób mogą znaleźć partnera logistycznego, który będzie chętny do przejęcia logistyki klienta. Mały i średni przedsiębiorca takiego wyboru nie ma. Nie jest tak łakomym kąskiem dla operatora. Zresztą może to i lepiej. Wiele przeprowadzonych projektów po stronie większych klientów pokazuje, że praktyki dużych operatorów prowadzą do uzależnienia i przepłacania za niektóre elementy łańcucha logistycznego.
Zatem jaka jest oferta dla mniejszych przedsiębiorstw? Oddaj logistykę dużemu operatorowi, czy męcz się sam?
Można znaleźć inne rozwiązanie. Na rynku są firmy, które świadczą usługi w zakresie outsourcingu zarządzania elementów logistyki dla małych i średnich przedsiębiorstw. W takiej sytuacji operator nie przejmuje całej logistyki firmy, tylko np. zarządzanie transportami, nadzór nad pracą magazynów, czyli tam gdzie naprawdę jest potrzebny. Zmiany zostają wdrożone, a następnie raz w tygodniu przeprowadzana jest kontrola, do czasu zakończenia projektu lub podniesienia kwalifikacji personelu.
Z jakimi kosztami związane są działania logistyczne? Czy to się opłaca?
Skalę działań firmy porównuję do obrotu firmy. W małych i średnich przedsiębiorstwach skala działania jest mniejsza, także koszty nie są wysokie. Czy to się opłaca? Najlepiej obrazuje ten problem branża zabawkarska, która tak naprawdę największy zysk ma 2 razy do roku: w Dzień Dziecka i na Boże Narodzenie. Firmy z tej branży budują magazyny, które przez większą część roku stoją puste. De facto i tak im się to opłaca.
Jak wygląda proces projektowania usługi logistycznej dla firmy?
Dobór jest niezwykle istotny. Powinniśmy go rozpocząć od analizy wszystkich procesów dnia dzisiejszego, planów na najbliższe lata i kwestii budżetowych.
Jako najczęściej spotykany przykład może posłużyć sytuacja, kiedy klient mówi, że potrzebuje nowego magazynu, bo już się nie mieści z towarem. Po analizie okazuje się, że przy zmianach organizacyjnych oraz pewnych inwestycjach w istniejącą infrastrukturę logistyczną, kwesta rozbudowy może zostać odsunięta w czasie na lata.
* * *
Michał Dłużniewski - od ponad 20 lat związany z branżą logistyczną. Specjalista ds. optymalizacji i zarządzania logistyką, ekspert ds. łańcucha dostaw. Doświadczenie zdobywał w renomowanych firmach logistycznych z różnych branż.
Na stałe związany z firmą oferującą usługi logistyczne dla małych średnich przedsiębiorstw – LogisPRO.
